گلوتن بیشتری که مادران در دوره ی بارداری مصرف می کنند، خطر ابتلای فرزندانشان را برای بیماری های خود ایمنی بالا می برند.
محققان علت اصلی و دقیق دیابت نوع 1 را نمی دانند، اما تحقیقات اولیه انجام شده در این زمینه نشان می دهد که عادت های غذایی مادر در دوران بارداری می تواند نقش مهمی را در این زمینه ایفا کند. بر اساس مطالعات، مصرف هرچه زنان در دوره ی بارداری گلوتن بیشتری مصرف کنند، احتمال ابتلای فرزند به دیابت نوع 1 افزایش می یابد. احتمال ابتلا به دیابت نوع 1 در کوردکانی که مادرانشان در دوره ی بارداری گلوتن بیشتری مصرف کرده اند، 2 برابر بیشتر از کودکانی است که مادرانشان در دوره ی بارداری گلوتن کمتری مصرف کرده اند.
گلوتن نوعی از پروتئین موجود در دانه هایی مانند گندم، چاودار و جو است. دکتر جوزفسن، محقق ارشد موسسه برتولین در کپنهاگ دانمارک می گوید: ما در آزمایش های حیوانی دیده ایم که یک رژیم غذایی بدون گلوتن درد دوران بارداری، سبب محافظت نوزاد از بیماری دیابت می شود و خواسته ی ما این است که بتوانیم الگوی مشابهی را در انسان ثابت کنیم.
![]()
دیابت نوع 1 یک اختلال خود ایمنی است که در آن بدن به مقدار کمی انسولین تولید می کند. انسولین هورمونی است که قند خون را تنظیم می کند و این امکان و توانایی را به بدن شما می دهد که از قند کربوهیدرات های موجود در غذا برای تولید انرژی و یا ذخیره آن برای آینده استفاده کند. بدون این تنظیم و ذخیره سازی، قند خون می تواند در جریان خون رها شود که می تواند به یک شرایط اورژانسی به نام کتواسیدوز، کم کاری دیابتی یا مرگ در صورت عدم رسیدگی، منجر شود. با توجه به آمار مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری ها، بیماری دیابت نوع 1 معمولا در کودکان، توجوانان و جوانان تشخیص داده می شود، اما گاهی اوقات ممکن است در طول زندگی ایجاد و گسترش یابد.
در مطالعه ای در دانمارک که تقریبا 64000 زن باردار در آن مشارکت داشتند، پرسشنامه ای از آنان در مورد غذاهای مصرفی در دوران بارداری پرشد. سپس محققان، تجزیه و تحلیل خود را بر اساس سن، توده ی بدنی قبل از بارداری، وضعیت اجتماعی و اقتصادی و کل کالری مصرف شده میانگین گرفتند. در حدود 15 سال پس از آن، بیماری دیابت نوع 1 در 247 کودک از این زنان، تشخیص داده شد. بر اساس این آمار، احتمال ابتلای کودکان مادرانی که مصرف گلوتن آنها در روز 7 گرم و یا کمتر بود، 0.3 درصد بود و مادرانی که 20 گرم و یا بیشتر گلوتن در روز مصرف کرده بودند، احتمال ابتلای کودکانشان به دیابت نوع 1، 0.53 درصد بود.
رابطه ی علت و معلولی بین مصرف گلوتن و بیماری دیابت نوع 1
آلیسیو فاسانو، متخصص تغذیه در بوستون می گوید: نتایج نشان می دهند که یک روند افزایش خطر وجود دارد اما او هشدار می دهد که تحقیقات بیشتری لازم است. دکتر فاسانو می گوید: تنها راه اثبات رابطه ی علت و معلولی، انجام مطالعات آینده نگری است که مصرف گلوتن در طول بارداری، تحت نظارت دقیق متخصص تغذیه محدود شود و سپس کاهش بروز دیابت نوع 1 در فرزندان این گروه از مادران، بررسی شود.
دکتر فاسانو می گوید: این مهم است که بررسی شود که مصرف 20 گرم گلوتن در روز و یا بیشتر از آن در بسیاری از کشورهای مدیترانه مانند ایتالیا و یونان نرمال است، اما با این حال فراوانی دیابت نوع 1 در این کشورها، قطعا بالاتر از دانمارک نیست و یا کمتر از مقدار گزارش شده ی این بیماری در اسکاندیناوی است که مصرف گلوتن آنا بسیار کم و محدود است.
دکتر بریتا بوید، استاد گروه زنان و زایمان دانشکده پزشکی دانشگاهی در کارولینای شمالی می گوید: ارتباط بین مصرف گلوتن و بیماری سیلیاک (یک بیماری خود ایمنی که مانند بیماری دیابت نوع 1 است) به خوبی مشخص است، همچنین او اضافه می کند که ارتباط بین گلوتن و بیماری دیابت نوع 1 به طور مستقیم، کمتر مشخص است.
![]()
وجود نظریه هایی در مورد اینکه چرا گلوتن سبب افزایش خطر ابتلا به دیابت نوع 1 می شود
دکتر جوزفسن می گوید: دقیقا مشخص نیست که چگونه گلوتن ممکن است به افزایش خطر ابتلا به دیابت نوع 1 کمک کند. او می گوید: گلوتن یک مولکول کاملا نامحلول است که هضم آن سخت است. او اضافه می کند که ما مشاهده کرده ایم که این قطعات به سرعت از روده جذب می شوند و وارد گردش خون می شوند و ما معتقدیم که این قطعات ممکن است سطح پایینی از التهاب ایجاد کنند که در نهایت ممکن است باعث ایمنی بیشتری در برابر سلول های بتای تولید کننده انسولین شوند. در دیابت نوع 1، التهاب مزمن منجر به از بین بردن سلول های بتا می شود و این سبب کمبود انسولین و افزایش قند خون می شود.
درحالی که چگونگی تاثیر گلوتن بر روی دیابت نوع 1 در مطالعات کشف شده است، دکتر جوزفسن بر این باور است که قبل از توصیه ی یک رژیم غذایی فاقد گلوتن به زنان باردار، باید این تحقیق در مورد سایر افراد نیز تائید شود.
![]()
منبع: الو دکتر