رقیق کننده های خون، داروهایی هستند که از لخته شدن خون جلوگیری می کنند. آنها همچنین ضد انعقاد (لخته شدن) هستند. لخته شدن خون می تواند جریان خون به قلب یا مغز را مسدود کند. داشتن کلسترول بالا، خطر ابتلا به حمله ی قلبی یا سکته مغزی را به دلیل لخته شدن خون، افزایش می دهد. مصرف رقیق کننده های خون ممکن است به کاهش این خطر کمک کند. این داروها به طور عمده برای جلوگیری از لخته شدن خون در افرادی که دارای ریتم غیر طبیعی قلب (فیبریلاسیون دهلیزی) هستند، مصرف می شوند. وارفارین (کومادین) و هپارین، رقیق کننده های خون قدیمی هستند. همچنین 5 رقیق کننده ی خون دیگر عبارتند از:
- آپیکسابان
- پروتولا
- دابیگاتران
- ادوکسابان
- ریواروکسابان
رقیق کننده های خون چگونه عمل می کنند؟
در واقع، رقیق کننده های خون، خون را رقیق نمی کنند. در عوض آنها از لخته شدن خون جلوگیری می کنند. شما به ویتامین K برای تولید پروتئین به عنوان عوامل لختگی در کبد خود نیاز دارید. عوامل لخته شدن سبب لخته شدن خون می شوند. رقیق کننده های قدیمی تر مانند کومادین، از تشکیل ویتامین K جلوگیری می کنند و باعث کاهش میزان فاکتورهای لختگی خون می شوند. رقیق کننده های جدیدتر مانند Eliquis و Xarelto، عملکرد متفاوت تری دارند و در واقع آنها عامل Xa را مسدود می کنند. Xa عاملی است که بدن برای تولید آنزیم ترومبین که به لخته شدن خون کمک می کند، نیاز دارد.
![]()
آیا رقیق کننده های خون خطر یا عوارض جانبی دارند؟
از آنجا که رقیق کننده ها از لخته شدن خون جلوگیری می کنند، آنها می توانند سبب ایحاد خون ریزی بیش از حد شوند. گاهی اوقات خون ریزی ممکن است شدید باشد. رقیق کننده های قدیمی به احتمال زیاد، سبب خون ریزی بیش از حد می شوند.
در صورت بروز هر یک از این علائم به هنگام مصرف رقیق کننده های خون، با پزشک خود تماس بگیرید:
- کبودی های جدید بدون علت مشخص
- خونریزی لثه
- ادرار یا مدفوع قرمز رنگ یا قهوه ای تیره
- پریودی های شدید تر از معمول
- سرفه یا استفراغ خونی
- ضعف یا سرگیجه
- سردرد شدید یا درد شکمی
- زخمی که خون ریزی آن متوقف نمی شود
![]()
رقیق کننده های خون می توانند با داروهای خاصی، اختلال دارویی داشته باشند. برخی از داروها، تاثیر رقیق کننده های خون را افزایش می دهند و موجب خونریزی بیتر شما می شوند. داروهای دیگر باعث کاهش میزان تاثیر رقیق کننده های خون در پیشگیری از سکته ی مغزی می شوند. در صورتی که هر یک از داروهای زیر را مصرف می کنید، قبل از دریافت داروهای ضد انعقاد آنها را به پزشک خود نشان دهید:
- آنتی بیوتیک ها مانند سفالوسپورین ها، سیپروفلوکساسین، اریترومایسین و ریفامپین
- داروهای ضد قارچی مانند فلوکونازول و گریزوفولین
- داروهای ضد افسردگی کاربامازپین
- داروهای ضد تیروئید
- قرص های کنترل قند خون
- داروهای شیمی درمانی مانند کپسیباتین
- داروی کاهش کلسترول کلافیبرات
- داروی نقرس آلوپورینول
- داروهای سوزش معده ی سایمتیدین
- داروهای ریتم قلب آمیودارون
- داروهای مهارکننده ی ایمنی آزاتیوپرین
- داروهای ضد درد مانند آسپرین، دیکلوفناک، ایبوپروفن و ناپروکسن
![]()
همچنین لازم است که پزشک خود را از داروهای بدون نسخه، ویتامین ها و یا مکمل های گیاهی خود مطلع کنید. بعضی از این محصولات می توانند با رقیق کننده های خون، تداخل دارویی داشته باشند. همچنین شما می توانید، بر میزان دریافت ویتامین K از طریق رژیم غذایی خود نظارت داشته باشید. با پزشک خود در مورد میزان مصرف روزانه ویتامین K مشورت کنید. غذاهایی که حاوی ویتامین K هستند عبارتند از:
- کلم بروکلی
- کلم
- جوانه های بروکسل
- سبزی های خاردار
- چای سبز
- کلم پیچ
- عدس
- کاهو
- اسفناج
- سبزی های شلغمی
![]()
چگونه کلسترول بالا باعث افزایش خطر حمله ی قلبی و سکته ی مغزی می شود؟
کلسترول یک ماده ی چربی در بدن شما است. مقداری از این کلسترول در بدن تشکیل می شود و بقیه از طریق غذاهایی که می خورید تامین می شود. گوشت قرمز، لبنیات پر چرب و محصولات پخته شده، معمولا حاوی مقدار بالایی از کلسترول هستند. زمانیکه میزان کلسترول در خون شما بالا است، این می تواند در دیواره های رگ های شما انباشته شود و انسداد چسبنده ای به نام پلاک ایجاد کند. پلاک ها، شریان ها را باریک می کنند و در نتیجه خون کمتری از آنها عبور می کند. اگر یک پلاک باز شود، لخته شدن خون ممکن است ایجاد شود. این لخته می تواند به قلب یا مغز برسد و باعث ایجاد حمله ی قلبی یا سکته مغزی شود.
داشتن کلسترول بالا، سبب افزایش خطر ابتلا به حمله قلبی یا سکته مغزی می شود. رقیق کننده های خون یک راه برای جلوگیری از تشکیل لخته هستند. همچنین اگر شما فیبریلاسیون دهلیزی دارید، پزشک شما ممکن است یکی از این داروها را تجویز کند. اگر میزان کلسترول در خون شما بالا باشد، این تغییرات در شیوه ی زندگی می تواند به کاهش آنها کمک کند:
- مصرف چربی های اشباع، چربی ترانس و کلسترول را در رژیم غذایی خود محدود کنید.
- مصرف میوه ها و سبزیجات، ماهی و غلات کامل را افزایش دهید.
- کاهش وزن در صورت ابتلا به اضافه وزن
- انجام تمرینات هوازی مانند دوچرخه سواری یا قدم زدن به مدت 30 تا 60 دقیقه در روز
- پرهیز از کشیدن سیگار
منبع: الو دکتر