پس از آنکه دولت آمریکا پایان معافیت ها از خرید نفت ایران را لغو کرد و اعلام کرد دیگر معافیت ها تمدید نخواهد شد، همچنان تردیدهای جدی در مورد امکان به صفر رسیدن صادرات نفت ایران وجود دارد و برخی از خریداران نفت ایران، علی رغم تهدیدات آمریکا اعلام کرده اند که همچنان به خرید خود از نفت ایران ادامه می دهند.
به گزارش تابناک، در همین رابطه، خبرگزاری آمریکایی «بلومبرگ» در مطلب نوشت: اقدام ترامپ آمریکا را در تقابل با خریداران نفت ایران قرار داد که از جهاتی مختلف برای آمریکا اهمیت دارند. از چین گرفته تا کره جنوبی هند و ترکیه. سوال اصلی برای تاجران نفت و تحلیل‌گران سیاسی این است که آمریکا تا چه حد می خواهد این روابط را با فلج کردن اقتصاد ایران آزمایش کند.
اسکات مادل، مدیر گروه راپیدان انرژی در این رابطه گفت: وقتی قیمت نفت در سطح فعلی است، دولت آمریکا می تواند به ایران سخت بگیرد ولی وقتی قیمت نفت به سمت 75 دلار پیش می رود، باید کمی در مقابل اجرای تحریم‌ها انعطاف پذیر باشد.
اقتصادهای چین و آمریکا به هم وابسته‌اند. کره‌جنوبی یک متحد کلیدی برای آمریکا است. هند یک متحد در حال رشد است و نشانه هایی از کند شدن روند نزدیکی ترکیه به روسیه وجود دارد.
هدف صفر کردن صادرات ایران باعث قیمت بالاتر بنزین در آمریکا در آغاز کمپین انتخاباتی ترامپ می شود و امید او را برای امضای یک قرارداد تجاری با زی جینپینگ ناامید می‌کند و روابط با کره جنوبی را به خطر می‌اندازد. آمریکا به دنبال یک قرارداد خلع سلاح هسته‌ای با کره شمالی هم هست.
برخی کشورها یک سال پس از بیرون رفتن ترامپ از قرارداد برجام هنوز وابسته به نفت ایران هستند. انتظار می‌رفت برخی کشورها از جمله چین، هند و شاید ترکیه باز هم برای خرید نفت ایران معافیت بگیرند.
ولی پیام دولت آمریکا در این هفته واضح بود :« معافیتی در کار نیست، هر کشوری که تبعیت نکند تحریم می شود».
برایان هوک، نماینده ویژه آمریکا در امور ایران گفت: یا با آمریکا تجارت کنید یا نفت خام ایران را بخرید. هر دو را نمی‌توانید با هم داشته باشید. ولی کشورهایی که معامله پایاپای با ایران دارند و پول نقد جابجا نمی کنند می توانند از این تحریم‌های تنبیهی آمریکا دوری کنند.
شرکت های بزرگ چین هنوز هم قرارداد های مشترکی با ایران دارند که طبق آنها ده‌ها هزار بشکه نفت ایران را دریافت می‌کنند. تخمین می زنند ایران 200 هزار تا 500 هزار بشکه نفت در روز از طریق معامله های پایاپای یا سایر قراردادهای بدون پول نقد، صادر کند. تحریم کردن این نوع معاملات سخت است.
مادل همچنین اعلام کرد: اگر ایران به صادرات نفت به چین یا هند ادامه دهد، آمریکا نمی‌تواند جلوی دریافت کالا توسط ایران را در معاملات پایاپای و جمع شدن پول نفت ایران را در بانک‌های خارجی بگیرد. در هر صورت، مذاکرات تمام نشده است. کره جنوبی که به نوعی نفت فوق سبک ایران نیاز دارد، طی بیانیه‌ای در 22 آوریل اعلام کرد هنوز در حال مذاکره با آمریکا در مورد تمدید معافیت هاست.
سخنگوی وزارت امور خارجه چین گفت دولت چین مخالف تحریم‌هاست و از آمریکا خواست به خواسته ها و نگرانی های چین احترام بگذارد و اقدامی در جهت زیرپاگذاشتن این خواسته ها انجام ندهد. شینزو آبه، نخست وزیر ژاپن روز جمعه در واشنگتن حضور خواهد داشت تا در مورد خرید نفت ایران مذاکره کند.
عدم تمایل ترکیه به خرید نفت عربستان و ترکیه به جای ایران
در گزارش دیگری از بلومبرگ آمده است: ترکیه از خرید نفت بیشتر از عربستان سعودی و امارات عربی متحده بیزار است و این در حالی است که آمریکا در تلاش برای تحت فشار قرار دادن صادرات نفتی ایران است. ایران در حال حاضر سومین تأمین کننده بزرگ نفت خام برای بزرگترین اقتصاد در خاورمیانه محسوب می شود.
براساس گزارش شبکه تی آر تی ترکیه, مولود چاووش اوغلو وزیر امور خارجه ترکیه در آنکارا اعلام کرد: «نفت ایران ارزان نیست، اما یک تفاوت عمده با بهای نفت خام عربستان سعودی و امارات عربی متحده وجود دارد».
او همچنین گفت: آمریکا در حال اتخاذ یک تصمیم است و می خواهد همه کشورها به آن پایبند باشند. چرا ما باید این بها را بپردازیم؟
بلومبرگ در ادامه نوشت: ترکیه در حال مقاومت در مقابل ایده خرید نفت از دو هم پیمان آمریکا است که ضد ایران هستند. این ها کشورهایی هستند که روابطشان با آنکارا در پی قتل جمال خاشقجی روزنامه نگار سعودی در کنسولگری عربستان در استانبول در اکتبر گذشته تیره شد. ترکیه همچنین همواره با اعمال فشار از سوی آمریکا بر ایران مخالف بوده است و رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه سال گذشته اعلام کرد: هدف از اعمال چنین تحریم هایی به هم زدن توازن در جهان و نقض قوانین بین المللی و دیپلماسی است.
محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه ایران پس از سفر به آنکارا در هفته گذشته اعلام کرد ایران و ترکیه قصد دارند یک ساز و کار مالی برای دور زدن تحریم های آمریکا علیه جمهوری اسلامی پیدا کنند.
ترکیه همواره از مراودات تجاری با همسایه شرقی خود دفاع کرده است و آن را یک الزام راهبردی می داند. پیوتر ماتیس تحلیلگر رابو بنک و مستقر در لندن در سخنانی گفت: «نفت ایران می تواند یک منبع دیگر مناقشات دیپلماتیکی بین آنکارا و واشنگتن باشد, زمانی که روابط بین آنها به سبب تأکید ترکیه بر خرید سامانه دفاع موشکی از روسیه, پر تنش است».
بر اساس گزارش ریچارد نفیو که مرکز سیاست انرژی جهانی در دانشگاه کلمبیا آن را منتشر کرد، چین، هند و ترکیه لزوما به کاهش واردات نفت از ایران و به صفر رساندن آن متعهد نیستند و آمریکا مجبور خواهد بود بر سر مفاد خارج شدن آنها از ایران و آماده شدن برای مقابله با عدم پایبندی آنها" مذاکره کند.
بر اساس جدیدترین ارقام رسمی موجود، در ماه ژانویه، ایران بیش از دوازده درصد از واردات نفتی ترکیه را تأمین کرد. عراق با بیست و چهار درصد تأمین کننده اصلی نفت ترکیه بود و روسیه هم پانزده درصد از نفت وارداتی ترکیه را تأمین کرد. عربستان سعودی با چهار ممیز سه درصد در رتبه هشتم قرار گرفت. ترکیه در ماه ژانویه فقط گازوئیل از امارات عربی متحده وارد کرد.
چاووش اوغلو اعلام کرد در همین حال, خط لوله های نفتی عراق که به ترکیه می رسند به شدت آسیب دیده اند و این موضوع سبب محدود شدن حجم صادرات نفت عراق شده است.
در حالی که این موضوع سبب محدود شدن گزینه های ترکیه می شود، این کشور همچنان در ارتباط با روی آوردن به کشورهای خلیج فارس محتاطانه عمل می کند.
چاووش اوغلو با اشاره به عربستان سعودی و امارات عربی متحده گفت: «پالایشگاه های ما با خرید نفت از آنجا سازگار نیستند. فن آوری آنها باید ارتقا پیدا کند و به همین دلیل, آنها باید برای مدتی تعطیل شوند. از سوی دیگر، این اقدامی پرهزینه است».