با وجود همه هشدارها، اما حجم خروج و ورود غیررسمی کالا به کشور، به بحثی داغ در حوزه اقتصاد کشور تبدیل شده است. بر اساس آمار رسمی گمرک جمهوری اسلامی ایران، سالانه 20 تا 25 میلیارد دلار کالا به صورت غیرقانونی به کشور وارد می‌شود و در مقابل، خروج غیرقانونی کالا از کشور هم رقم قابل تاملی دارد؛ سوخت بیشترین سهم را از این آمار به خود اختصاص داده است.
طبق آمار رسمی ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز، روزانه به طور متوسط 11 میلیون بشکه سوخت به خارج از کشور قاچاق می‌شود. البته حکایت آمار غیررسمی از قاچاق سوخت، در حدود 20 تا 40 میلیون لیتر در روز است. اگرچه حتی با تکیه بر آمار ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز هم می‌توان دریافت قاچاق سوخت به پدیده شوم اقتصاد ایران تبدیل شده است.
با وجود این، به گفته بسیاری از آگاهان و دست‌اندرکاران اقتصادی، حاشیه قیمت سوخت در داخل و خارج از کشور یکی از ده‌ها دلیل افزایش حجم خروج غیرقانونی سوخت از کشور است. بر اساس گزارشی که اخیراً آژانس بین‌المللی انرژی از قیمت بنزین در جهان منتشر کرد، ایران ارزان‌ترین بنزین جهان را دارد که قیمت آن 6 تا 10 برابر کمتر از کشورهای همسایه است. به همین خاطر نیز دلالان برای قاچاق سوخت به همسایه‌ها، به ویژه پاکستان و افغانستان، انگیزه پیدا کرده‌اند.
یک فعال اقتصادی در این‌باره به اعتمادآنلاین گفت: «مقصد اصلی قاچاق سوخت، کشورهای همسایه از جمله پاکستان است.» سیدحمید حسینی، توضیح داد: «به دلیل بحران اشتغال به خصوص در مناطق مرزی کشور، سود قاچاق سوخت 6 تا 12 برابر بیش از دیگر کشورهاست.» به گفته حسینی، حاشیه قیمت به تشدید قاچاق سوخت دامن می‌زند، اما دلیل اصلی این ماجرا اشتغال است. این فعال اقتصادی همچنین عقیده دارد که در این‌باره نمی‌توان رقم مشخص اعلام کرد؛ ارقام موجود نیز بر اساس حجمی است که از سوی گمرک جمهوری اسلامی و ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز کشف می‌شود، بنابراین آمار واقعی همیشه پنهان مانده است.
از نگاه صاحب‌نظران اقتصادی، به نظر می‌رسد بحث قیمت در داخل کشور به حد متعارف نرسد، هر لحظه احتمال دارد قاچاق سوخت صورت گیرد. آمارها می‌گویند ارزش دلار در مقابل ریال ایران از ابتدای پارسال تاکنون از 4700 تومان به 13 هزار تومان اوج گرفته و باعث افزایش شکاف قیمت بنزین و دیگر سوخت‌ها در داخل و خارج از کشور شده است.
* منتشر شده در اعتمادآنلاین، 31 تیر 98