ستاره ؛ سرویس مذهبی - یکی از اعمال مستحبی عید غدیر که در روایات آمده نمازی است که به نماز عید غدیر معروف است. این نماز دو رکعتی که به جماعت خوانده میشود ثواب فراوانى دارد؛ به طورى که در روایات آمده ثواب آن معادل یکصد هزار حجّ و یکصد هزار عمره است و نمازگزار چیزى از حاجتهاى دنیا و آخرت را از خداوند درخواست نمىکند مگر اینکه حاجتش برآورده مىشود.
روایات درباره نماز عید غدیر
علىّ بن الحسن العبدى مىگوید، از امام صادق علیه السّلام شنیدم که مىفرمود: «کسى که در روز عید غدیر (نزدیک ظهر) دو رکعت نماز بگزارد، به طورى که نیم ساعت به ظهر غسل کند و از خداى عزّ و جلّ حاجت خود را طلب کند. در هر رکعت نماز، سورۀ حمد را یک مرتبه و سورۀ قُلْ هُوَ اَللّٰهُ أَحَدٌ و آیة الکرسى و إِنّٰا أَنْزَلْنٰاهُ را هر کدام ده مرتبه بخواند. ثواب این نماز در نزد خداوند عزّ و جلّ با یکصد هزار حج و یکصد هزار عمره برابر است؛ و از خدا حاجتى از حاجتهاى دنیا و آخرت را نخواهد مگر اینکه برآورده شود (البتّه) تا زمانى که آن حاجت وجود داشته باشد. اگر وقت این دو رکعت نماز و دعا گذشت، قضاى آن را بجاى مىآورى.»
شیخ مفید (ره) در این باره مینویسد:
«هنگامی که خورشید در روز هجدهم ذی الحجه بالا آمد، مانند غسل عید قربان، عید فطر و روز جمعه، غسل کن. بهترین لباسهایت را بپوش، اگر توانستی مقداری عطر بزن، زیر آسمان قرار بگیر و مواظب خورشید باش؛ وقتی نیم ساعت به زوال آفتاب باقی ماند دو رکعت نماز بخوان.»
طریقه خواندن نماز عید غدیر خم
همانطور که در روایت امام صادق (ع) نیز دیدیم، نماز عید غدیر دو رکعت است که در رکعت اوّل و دوّم پس از حمد، آیات زیر باید خوانده شود:
- ده مرتبه سورۀ توحید (قُلْ هُوَ اَللّٰهُ أَحَدٌ)
- ده مرتبه آیة الکرسى
- ده مرتبه سورۀ قدر
بهتر است پس از اتمام نماز، آیه 193 سوره آل عمران یعنی «رَبَّنَا إِنَّنَا سَمِعْنَا مُنَادِیًا یُنَادِی لِلْإِیمَانِ أَنْ آمِنُوا بِرَبِّکُمْ فَآمَنَّا ۚ. رَبَّنَا فَاغْفِرْ لَنَا ذُنُوبَنَا وَکَفِّرْ عَنَّا سَیِّئَاتِنَا وَتَوَفَّنَا مَعَ الْأَبْرَارِ» نیز خوانده شود. همچنین خوب است نماز عید غدیر نزدیک ظهر به جا آورده شده و پیش از آن غسل انجام گیرد.
دعای بعد از نماز عید غدیر
برای این روز عزیز همچنین نماز دیگری نیز نقل گشته که مانند نماز صبح خوانده میشود و پس از اتمام آن باید به سجده روید و صد مرتبه شکر خدا کنید، سپس سر از سجده بردارد و دعای زیر را بخوانید:
اَللّهُمَّ اِنِّى اَسْئَلُکَ بِاَنَّ لَکَ الْحَمْدَ وَحْدَکَ لا شَریکَ لَکَ وَ اَنَّکَ
خدایا از تو درخواست کنم بدانکه از براى تو است ستایش یگانهاى که شریک ندارى و تویى
واحِدٌ اَحَدٌ صَمَدٌ لَمْ تَلِدْ وَ لَمْ تُولَدْ وَ لَمْ یَکُنْ لَکَ کُفُواً اَحَدٌ وَ اَنَّ
یکتاى یگانهاى بى نیاز که فرزندى ندارى و فرزند کسى نیستى و نیست برایت همتائى هیچ کس
مُحَمّداً عَبْدُکَ وَ رَسُولُکَ صَلَواتُکَ عَلَیْهِ وَ الِهِ یا مَنْ هُوَ کُلَّ یَوْمٍ فى
و براستى محمد بنده و رسول تو است درودهاى تو بر او و آلش باد اى که هر روز در
شَاْنٍ کَما کانَ مِنْ شَاْنِکَ اَنْ تَفَضَّلْتَ عَلَىَّ بِاَنْ جَعَلْتَنى مِنْ اَهْلِ
کارى هستى چنانچه از شان تو بود که بر من تفضل فرمودى به این که مرا از اهل
اِجابَتِکَ وَ اَهْلِ دِینِکَ وَ اَهْلِ دَعْوَتِکَ وَ وَفَّقْتَنى لِذلِکَ فى مُبْتَدَءِ
اجابتت و از اهل دینت و اهل دعوتت قرار دادى و موفقم داشتى بدان در آغاز
خَلْقى تَفَضُّلاً مِنْکَ وَ کَرَماً وَ جُوداً ثُمَّ اَرْدَفْتَ الْفَضْلَ فَضْلاً وَالْجُودَ
آفرینشم از روى تفضل و کرم و بخششت سپس دنبال آوردى این فضل را به فضلى دگر و این بخشش را
جُوداً وَالْکَرَمَ کَرَماً رَاْفَةً مِنْکَ وَ رَحْمَةً اِلى اَنْ جَدَّدْتَ ذلِکَ الْعَهْدَ
به بخششى دگر و این کرم را به کرمى دگر که آن هم از روى مهر و رحمتت بود تا بدانجا که تازه کردى این عهد را
لى تَجْدیداً بَعْدَ تَجدیدِکَ خَلْقى وَ کُنْتُ نَسْیاً مَنْسِیّاً ناسِیاً ساهِیاً
برایم از نو پس از تجدید آفرینشم در صورتى که من در فراموشى بودم و فراموشکارى و بى خبرى
غافِلاً فَاَتْمَمْتَ نِعْمَتَکَ بِاَنْ ذَکَّرْتَنى ذلِکَ وَ مَنَنْتَ بِهِ عَلَىَّ وَ هَدَیْتَنى
و غفلت پس تو نعمتت را بر من تمام کردى به این که آن را به یادم انداختى و بدان بر من منت نهادى و بر آن راهنمائیم کردى
لَهُ فَلیَکُنْ مِنْ شَاْنِکَ یا اِلهى وَ سَیِّدى وَ مَولاىَ اَنْ تُتِمَّ لى ذلِکَ وَلا
پس همچنان باید از شان تو باشد اى معبود و آقا و مولاى من که تمام کنى برایم آن نعمت را و از
تَسْلُبَنیهِ حَتّى تَتَوَفّانى عَلى ذلِکَ وَ اَنتَ عَنّى راضٍ فَاِنَّکَ اَحَقُّ
من سلب نفرمائى آن را تا هنگامى که بمیرانیم بر آن در حالى که تو از من خشنود باشى که براستى تو سزاوارترین
المُنعِمینَ اَنْ تُتِمَّ نِعمَتَکَ عَلَىَّ اَللّهُمَّ سَمِعْنا وَ اَطَعْنا وَ اَجَبْنا داعِیَکَ
نعمت بخشانى که نعمتت را بر من به پایان رسانى خدایا شنیدیم و پیروى کردیم و خوانندهات را اجابت کردیم
بِمَنِّکَ فَلَکَ الْحَمْدُ غُفْرانَکَ رَبَّنا وَ اِلَیکَ المَصیرُ امَنّا بِاللّهِ وَحدَهُ لا
به لطف تو پس از آن تو است حمد و آمرزشت را خواهانیم پروردگارا و به سوى تو است بازگشت ایمان داریم به خداى یگانهاى
شَریکَ لَهُ وَ بِرَسُولِهِ مُحَمَّدٍ صَلَّى اللهُ عَلَیْهِ وَ الِهِ وَ صَدَّقْنا وَ اَجَبْنا
که شریک ندارد و به رسولش محمد صلى الله علیه و آله و تصدیق کردیم و اجابت کردیم
داعِىَ اللهِ وَاتَّبَعْنَا الرَّسوُلَ فى مُوالاةِ مَوْلینا وَ مَوْلَى الْمُؤْمِنینَ اَمیرِالمُؤْمِنینَ
داعى خدا را و پیروى کردیم از رسول (او) در مورد دوستى و اطاعت مولایمان و مولاى مؤمنان
عَلِىِّ بْنِ اَبیطالِبٍ عَبْدِاللّهِ وَاَخى رَسوُلِهِ وَالصِّدّیقِ الاْکْبَرِ
امیرمؤمنان على بن ابى طالب بنده خدا و برادر رسول او و صدیق اکبر
وَالحُجَّةِ عَلى بَرِیَّتِهِ المُؤَیِّدِ بِهِ نَبِیَّهُ وَ دینَهُ الْحَقَّ الْمُبینَ عَلَماً لِدینِ
و حجت او بر آفریدگانش آنکه خداوند پیامبرش و دین حق آشکارش را بوسیله او تایید کرد نشانه و پرچم دین
اللهِ وَ خازِناً لِعِلْمِهِ وَ عَیْبَةَ غَیْبِ اللهِ وَ مَوْضِعَ سِرِّ اللهِ وَ اَمینَ اللهِ عَلى
خدا و خزینهدار دانش او و گنجینه غیب خدا و جایگاه راز خدا و امین خدا بر
خَلْقِهِ وَ شاهِدَهُ فى بَرِیَّتِهِ اَللّهُمَّ رَبَّنا اِنَّنا سَمِعْنا مُنادِیاً یُنادى
خلق او و گواه او در آفریدگانش خدایا اى پروردگار ما. ما شنیدیم منادى را که ندا مىکرد
لِلایمانِ اَنْ امِنُوا بِرَبِّکُمْ فَامَنّا رَبَّنا فَاغْفِرْلَنا ذُنُوبَنا وَ کَفِّرْ عَنّا
براى ایمان (و مى گفت) ایمان آورید به پروردگارتان پروردگارا ما هم ایمان آوردیم پس بیامرز گناهانمان را
سَیِّئاتِنا وَ تَوَفَّنا مَعَ الاْبْرارِ رَبَّنا وَ اتِنا ما وَعَدْتَنا عَلى رُسُلِکَ وَلا
و بدیهامان را پوشیده دار و ما را با نیکان بمیران پروردگارا عطا کن به ما چیزى را که بوسیله فرستادگانت به ما وعده دادى
تُخْزِنا یَوْمَ الْقِیمَةِ اِنَّکَ لا تُخْلِفُ الْمیعادَ فَاِنّا یا رَبَّنا بِمَنِّکَ وَ لُطْفِکَ
و در روز رستاخیز رسوایمان مکن که براستى تو خلف وعده نمىکنى، پس ما اى پروردگار به احسان و لطف تو
اَجَبْنا داعِیَکَ وَاتَّبَعْنَا الرَّسُولَ وَ صَدَّقْناهُ وَ صَدَّقْنا مَوْلَى الْمُؤْمِنینَ
اجابت کردیم داعى تو را و پیروى کردیم از رسول تو و تصدیقش کردیم و نیز تصدیق کردیم مولاى مؤمنان را
وَ کَفَرْنا بِالجِبْتِ وَالطّاغُوتِ فَوَلِّنا ما تَوَلَّیْنا وَاحْشُرْنا مَعَ اَئِمَّتِنا فَاِنّا
و کافر شدیم به جبت و طاغوت (غاصبان حقوق آن حضرت) پس والى ما گردان آن را که ما به ولایت برگزیدیم و با امامانمان
بِهِمْ مُؤْمِنُونَ مُوقِنُونَ وَ لَهُمْ مُسَلِّمُونَ امَنّا بِسِرِّهِمْ وَ عَلانِیَتِهِمْ
محشورمان کن که براستى ما بدیشان ایمان و اعتقاد داریم و تسلیم آنانیم ایمان داریم بر نهانشان و آشکارشان
وَ شاهِدِهِمْ وَ غائِبِهِمْ وَحَیِّهِمْ وَ مَیِّتِهِمْ وَ رَضینا بِهِمْ اَئِمَّةً وَ قادَةً
و حاضرشان و غائبشان و زندهشان و مردهشان و خشنودیم به امامتشان و آقائیشان و همانها ما را
وَ سادَةً وَ حَسْبُنا بِهِمْ بَیْنَنا وَ بَیْنَ اللهِ دُونَ خَلْقِهِ لا نَبْتَغى بِهِمْ بَدَلاً وَلا
در مابین خود و خدا از سایر خلق کافى هستند نجوئیم بجاى ایشان بدلى و
نَتَّخِذُ مِنْ دُونِهِمْ وَلیجَةً وَ بَرِئْنا اِلَى اِلله مِنْ کُلِّ مَنْ نَصَبَ لَهُمْ حَرْباً
نگیریم جز ایشان همدمى (یا معتمدى) و بیزارى جوئیم به درگاه خدا از هر که برپا کند در برابرشان جنگى
مِنَ الْجِنِّ وَالاِْنْسِ مِنَ الاْوَّلینَ وَالاْ خِرینَ وَ کَفَرْنا بِالْجِبْتِ وَالطّاغُوتِ
از جن و انس از اولین و آخرین و کافر شدیم به جبت و طاغوت
وَالاَوثانِ الاَرْبَعَةِ وَ اَشْیاعِهِمْ وَ اَتْباعِهِمْ وَ کُلِّ مَنْ
و بتهاى چهارگانه و دنبال روندگان و پیروانشان و
والاهُمْ مِنَ الْجِنِّ وَالاِْنْسِ مِنْ اَوَّلِ الدَّهرِ اِلى آخِرِهِ اَللّهُمَّ اِنّا
هر که دوستشان دارد از جن و انس از آغاز روزگار تا پایان آن. خدایا تو را
نُشْهِدُکَ اَنّا نَدینُ بِما دانَ بِهِ مُحَمَّدٌ وَ الُ مُحَمَّدٍ صَلَّى اللهُ عَلَیْهِ
گواه مىگیریم که ما متدین هستیم بدانچه متدین شد بدان محمد و آل محمد درود خدا بر او
وَ عَلَیْهِمْ وَ قَوْلُنا ما قالُوا وَ دینُنا ما دانُوا بِهِ ما قالُوا بِهِ قُلْنا وَ ما دانُوا
و برایشان باد و گفتار ما همان است که آنها گفتند و دین ما همان است که آنها متدین بدان بودند هر چه را آنان گفتند ما هم گفتیم و هر چه را آنان متدین
بِهِ دِنّا وَ ما اَنْکَرُوا اَنْکَرْنا وَ مَنْ والَوْا والَیْنا وَ مَنْ عادَوْا عادَیْنا وَ مَنْ
بدان شدند ما هم شدیم و هر چه را آنان انکار کردند ما هم انکار کردیم و هر که را دوست داشتند دوست داریم و هر که را دشمن دارند دشمن داریم
لَعَنُوا لَعَنّا وَ مَنْ تَبَرَّؤُا مِنْهُ تَبَرَّاْنا [مِنْهُ] وَ مَنْ تَرَحَّمُوا عَلَیْهِ تَرَحَّمْنا
و هر که را لعن کردند لعن کنیم و از هر که بیزارى جستند بیزارى جوئیم و بر هر که ترحم کردند ترحم کنیم
عَلَیْهِ آمَنّا وَ سَلَّمْنا وَ رَضینا وَاتَّبَعْنا مَوالِیَنا صَلَواتُ اللّهِ عَلَیْهِمْ
ایمان آوردیم و تسلیم و خشنود گشتیم و پیروى کردیم از سرورانمان درودهاى خدا بر ایشان باد
اَللّهُمَّ فَتَمِّمْ لَنا ذلِکَ وَلا تَسْلُبْناهُ وَاجْعَلْهُ مُسْتَقِرّاً ثابِتاً عِنْدَنا وَلا
خدایا پس تو آن را براى ما تکمیل کن و از ما سلب مفرما و آن را پایگاهى ثابت در پیش ما قرار ده و
تَجْعَلْهُ مُسْتَعاراً وَ اَحْیِنا ما اَحْیَیْتَنا عَلَیْهِ وَ اَمِتْنا اِذا اَمَتَّنا عَلَیْهِ
پایگاه عاریت و موقتش قرار مده و زندهمان دار بر همان تا هرگاه که زندهمان دارى و بمیرانمان بر آن هرگاه مىراندیمان،
مُحَمَّدٍ اَئِمَّتُنا فَبِهِمْ نَاْتَمُّ وَ اِیّاهُمْ نُوالى وَ عَدُوَّهُمْ عَدُوَّ اللهِ نُعادى الُ
محمد پیشوایان مایند به آنها اقتدا کنیم و آنان را دوست داریم و دشمنشان را که دشمن خدا است دشمن داریم آل
فَاجْعَلْنا مَعَهُمْ فِى الدُّنْیا وَالاَّْخِرَةِ وَ مِنَ الْمُقَرَّبینَ فَاِنّ ا بِذلِکَ راضُونَ
پس ما را در دنیا و آخرت با ایشان قرار ده و از مقربان درگاهت گردان که براستى ما به همان خشنودیم
یا اَرْحَمَ الرّاحِمینَ
اى مهربانترین مهربانان
کلام آخر
نماز عید غدیر خم یکی از اعمال پرفضیلت ویژه عید غدیر خم؛ این عید بزرگ مسلمانان است که فضیلتها و ثواب بسیاری دارد. اهمیت این نماز به دو دلیل است؛
- یکی به جا آوردن سنت پیامبر در جماعت خواندن این نماز است: شیخ مفید مهمترین دلیل برای به جماعت خواندن نماز عید غدیر را عمل به سنت پیامبر اسلام میداند و میگوید: «در این روز با اقامه دو رکعت نماز به جماعت و اقتدا به پیامبر(ص) سنت جاری میشود و رفتار و عمل به سنت پیامبر(ص) در میان امت رواج مییابد».
- دلیل دیگر شکرگزاری در این روز عزیز است: امام صادق (ع) در این باره میفرمایند: «هجدهم ذیالحجه بزرگترین عید خداست. خورشید بر روزی برتر از آن نتابید و آن روزی است که خدا دینش را بر خلایق کامل و نعمتش را بر آنان تمام گردانید و اسلام را بهعنوان دین آنها پسندید. خدا هیچ پیامبری را مبعوث نکرده مگر آنکه جانشین خویش را در چنین روزی انتخاب کرده. پس شیعیان ما باید به یاد خدا و شکرگزار او باشند که بر آنان منت نهاد و معرفت چنین روزی را به آنها اختصاص داد چراکه بقیه مردم از آن بیبهرهاند».
امیدواریم که این مطلب برای شما مفید واقع گردد و در ضمن فراموش نکنید که نظرات و پرسش های خود را با ما در میان بگذارید. پیشنهاد میکنیم برای تبریک این روز عزیز، به مجموعه عکس نوشته عید غدیر و پیام تبریک عید غدیر نیز در ستاره سری بزنید.