به گزارش گروه تحلیل، تفسیر و پژوهش های خبری ایرنا، خبرگزاری ها، تارنماهای خبری-تحلیلی و روزنامه ها امروز سه شنبه 26 شهریورماه مسایلی چون بحث و نظر در خصوص بازتعریف ماهیت اصلاح طلبی، چالش های وحدت در اردوگاه اصولگرایی و گزاره «رقابت ایده ها به جای جریان های سیاسی» در انتخابات آتی را مورد توجه قرار دادند.
اصلاحات و تجدیدنظرِ گفتمانی
به رغم بحث و نظرهای متفاوت در خصوص راهبردهای انتخاباتی و کنشگری های سیاسی، اصلاح طلبان بر سر بازاندیشی درون گفتمانی با یکدیگر اتفاق نظر دارند.
«محمد عطریانفر» عضو شورای مرکزی حزب «کارگزاران سازندگی» در گفت‌وگو با «باشگاه خبرنگاران جوان» گفت: من هم موافقم که اصلاح‌طلبی نیاز به بازتعریف دارد و لازمه این بازتعریف اندیشمندی است.
عطریانفر در خصوص فهرست بندی انتخاباتی اصلاح طلبان هم بیان داشت: منتظریم شرایط کشور انتخاباتی شود، به طور طبیعی حول محور رئیس دولت اصلاحات که مسئولیت کلان جریان اصلاحات را دارد به جمع‌بندی برای ارائه لیست می‌رسیم.
این فعال سیاسی اصلاح طلب درباره کاهش سرمایه اجتماعی اصلاح طلبان به دلیل عملکرد فراکسیون امید گفت: هر فعالیت سیاسی نقاط قوت و ضعفی دارد، فراکسیون امید هم از این مسئله مستثنی نیست.
این گفت و گو در رسانه های اصلاح طلب هم بازتاب داشت.
«محمدرضا تاجیک» تئوریسین و تحلیلگر سیاسی اصلاح‌طلب هم در مصاحبه با «خبرآنلاین» گفت: اصلاح‌طلبان به یک دوران دور از قدرت احتیاج دارند، این فضا مجال دیدن، محاسبه نفس و نقد خود را از آنها گرفته و احتیاج دارند که یک مدتی از این فضا خارج باشند و خودشان را ریکاوری کنند تا آن منزلت و شأنیت اجتماعی از دست رفته را با آن مقبولیت و مشروعیتی که خدشه‌دار شده را به شکلی باز بگردانند.
تاجیک در بخش دیگری افزود: من اولین دغدغه‌ام این است که جریان اصلاح‌طلبی را از چنبره برخی به ظاهر اصلاح‌طلبان برهانم. تا این اتفاق نیفتد، ما نمی‌توانیم جریان اصلاح‌طلبی را نو کنیم.
این گفت و گو هم در رسانه های مختلف بازتاب بسیاری داشت.
القای ناامیدی از اصلاح طلبان در رسانه های اصولگرا
بحث و نظرهای اصلاح طلبانه بر سر گفتمان سیاسی و راهبردهای انتخاباتی، از سوی اصولگرایان به انشقاق در جبهه اصلاحات تعبیر می شود.
در همین راستا، گفت و گوی اخیر «صادق زیباکلام» استاد دانشگاه با «نامه نیوز» در رسانه های اصولگرا به نوعی بازتاب یافت که گزاره «ناامیدی از اصلاح طلبان» را القا کند.
«مشرق نیوز» در گزارشی این نقل را که «مردم از اصلاح طلبان قطع امید کرده اند» به زیباکلام منتسب کرد. این رسانه با استناد به گزارش روزنامه « کیهان» به نقل از زیباکلام نوشت: این شورا نمی‌تواند بابت حمایت از لیست امید و حسن روحانی به مردم پاسخ دهد و حالا نمی‌داند با چه زبانی از مردم برای شرکت در انتخابات دعوت کند و به آنها بگوید که مانند سال 92، 94 و 96 پای صندوق‌های رأی بیایند و به فهرست مورد تأیید اصلاح‌طلبان رأی بدهند. وی افزود: شورای نگهبان اگر در تأیید صلاحیت نامزدها از انتخابات مجلس دهم سختگیری بیشتری نکند، قطعا سختگیری‌اش کمتر نخواهد بود بنابراین همه این حرف‌ها با هدف دادن روحیه به کسانی است که از اصلاح‌طلبان قطع امید کردند.
رسانه های اصولگرا در تلاشند تا ائتلاف میان نیروهای اصلاح طلب با میانه روها را تمام شده توصیف کنند. تارنمای «مشرق نیوز» در گزارشی دیگر با عنوان «تاریخ مصرف طیف لاریجانی برای اصلاح طلبان تمام شده است؟» به نقل از ویژه های کیهان نوشت: در حالی که برخی اصلاح‌طلبان، دولت روحانی را رحم اجاره‌ای خود توصیف کرده بودند، «اسماعیل گرامی مقدم» می گوید که ما دریافته‌ایم که ائتلاف با حامیان دولت ضربه سنگینی به اصلاح‌طلبان وارد کرد. از این رو بنا داریم تا به هویت اصلاح‌طلبی خود بازگردیم و صرفاً با احزاب اصلاح‌طلبان ائتلاف شکل بگیرد تا علاوه بر آنکه سرمایه اجتماعی جبهه اصلاحات بازسازی شود، نیروهای با کیفیتی وارد مجلس شوند؛ نیروهایی که واقعاً به اصلاحات و احقاق حقوق مردم باور داشته باشند.»
جاده سنگلاخی وحدت برای اصولگرایان
اصولگرایان در مسیر دستیابی به وحدت با چالش های متعددی باید دست و پنجه نرم کنند؛ چالش هایی که رسانه ها هر روز ابعاد تازه ای از آن را مورد توجه قرار می دهند.
به نوشته تارنمای «فرارو» اصولگرایان خیلی دوست دارند فضای مجلس نهم را بار دیگر تکرار کنند، اما در این راه نمی‌دانند با شخصیتی به مانند علی لاریجانی چه کنند، او به شورای وحدت اصولگرایان دعوت نشده، اما خود لاریجانی نیز با توجه به وقایع اخیر و هجمه‌هایی که به خاندان لاریجانی صورت گرفت، تمایلی به وحدت با اصولگرایان ندارد.
«محمدرضا باهنر» چندی قبل در انتقاد از عدم دعوت از علی‌لاریجانی در نشست شاجا «شورای ائتلاف جبهه اصولگرایان» گفته است: این‌ها یک‌سری از نیروهای اصولگرا را که الان می‌خواهند با دولت کار کنند، کمتر قبول دارند. مثل تیپ آقای لاریجانی که بالاخره کاملا در جریان اصولگرایی تعریف می‌شود.
در ادامه می خوانیم: از سویی علاوه بر معمای حضور علی لاریجانی در سازوکار وحدت اصولگرایان، وضعیت جبهه پایداری نیز برای حضور در جمع جناح راست، بغرنج تر از گذشته است، در این رابطه احمد کریمی اصفهانی دبیرکل جامعه اسلامی اصناف و بازار و از منتقدان جدی جبهه پایداری درباره حضور این طیف از اصولگرایان درپازل وحدت به فرارو گفت: «به طور قطع هرکسی که می‌خواهد زیر چتر وحدت قرار بگیرد، باید از خواسته‌های خود کم کند و تنها به منافع خود فکر نکند، بلکه منافع جریان اصولگرایی برایش مهم و اصل باشد.»
«صادق‌زیباکلام» تحلیل‌گرمسائل سیاسی هم در گفتگو با «فرارو» با اشاره به اینکه در حال حاضر در بین اصولگرایان با دو جریان اصلی و عمده روبرو هستیم، اظهار داشت: یک طیف میانه‌رو و معتدل حضور دارند که در بین آنها اشخاصی مانند آقایان لاریجانی، باهنر، توکلی و... حضور دارند، که برخی از آنها همچون رئیس مجلس همکاری‌های نزدیکی با دولت به مانند تصویب برجام در بهارستان داشتند.
زیباکلام ادامه داد: این قبیل کارها باعث شده اصولگرایان تندرو از جمله طیف آقای حداد عادل، جبهه پایداری، رهپویان، ایثارگران و.... دل خوشی از اصولگرایان معتدل نداشته باشند، بنابراین آنها به هیچ وجه نمی‌توانند با یکدیگر به وحدت برسند.
با این حال «حسین کنعانی مقدم» فعال سیاسی اصولگرا در گفتگو با این رسانه با بیان اینکه همه تلاش‌ها در جریان اصولگرایی بر پایه وحدت است، اظهار داشت: «این وحدت با محوریت جامعیت روحانیت مبارز و جامعه مدرسین حوزه علمیه قم شکل گرفته، این درحالیست که برخی از گروه‌های اصولگرایی به این سازوکار وحدت نپیوسته‌اند.»
علاوه بر این، جدال میان اصولگرایان با محوریت صف بندی مخالفان و موافقان «سعید جلیلی» در برابر یکدیگر، بیش از پیش شکاف در اردوگاه اصوگرایی را به تصویر می کشد. تارنمای «آفتاب نیوز» با استناد به گزارش روزنامه «سازندگی» نوشت: جدال میان نسل جدید و قدیم اصولگرایان به جای باریکی رسیده است؛ آنجا که وحید جلیلی با حشمت‌الله طبرزدی قیاس می‌شود و سعید جلیلی نیز اعلام می‌کند در شورای وحدت اصولگرایان شرکت نمی‌کند.
گزاره مشارکت انتخاباتی مبتنی بر رقابت ایده ها
مدتی است برخی رسانه ها گزاره هایی چون عبور جامعه از جریان های سیاسی و ابتنای رقابت های انتخاباتی آتی بر سر ایده های حکمرانی را مطرح می کنند. خبرگزاری «تسنیم»، مدتی است با مصاحبه هایی در این زمینه، این ایده را پیش می برد. این رسانه امروز در گزارشی تجمیعی از مصاحبه های قبلی خود به اضافه مصاحبه با «عباس عبدی» فعال سیاسی اصلاح طلب را ارایه داد.
به نوشته خبرگزاری «تسنیم»، اگر به این امید باشیم که دعوای جناح‌ها و رقابت‌های سیاسی می‌تواند یک شور انتخاباتی ایجاد کند و مردم از شوق یک جناح و ترس آن جناح دیگر در انتخابات شرکت می‌کنند تا باعث ورود این یکی و مانع دیگری شوند، امید واهی است. البته این جمع‌بندی نگارنده نیست، بلکه تحلیل‌گران مختلفی در این زمینه اتفاق‌نظر دارند. مردم تقریباً همه‌ی جناح‌های سیاسی را بماهو علایق سیاسی آنها آزموده‌اند امّا حالا دغدغه‌ی دیگری دارند. مسئله‌ی اصلی بهبود شرایط اقتصادی و اجتماعی است و بر همین اساس برخی صاحب‌نظران معتقدند که تنها رقابت بر سر ایده‌هایی برای حل مسائل فعلی کشور می‌تواند هم شور انتخاباتی بسازد و هم مجلسی کارآمد را نوید بدهد.
«پرویز امینی» از جامعه‌شناسان سیاسی و استاد دانشگاه شاهد چندی پیش در گفتگو با «تسنیم» گفت: برای آنکه انتخابات مناسبی شکل بگیرد و کمکی به حل مشکلات کند باید از جناح‌های سیاسی عبور کرد و رقابت را بر سر ایده‌های حکمرانی شکل داد.
برخی تحلیل‌گران دیگر مانند «تقی آزاد ارمکی» استاد دانشگاه تهران نیز در گفتگوی دیگری با «تسنیم» تاکید می‌کنند که "تا روزهای منتهی به انتخابات، شاهد ظهور جریان سومی در کشور خواهیم بود که دارای ایده‌های عملی برای اداره کشور باشد."
به نوشته «تسنیم»، «احمد نادری» استاد دانشگاه نیز درباره‌ی این گزاره که رقابت‌های انتخاباتی امسال نه بر اساس نزاع‌ها و مباحث سیاسی بلکه باید بر سر ایده‌های حکمرانی برای حل مسائل جاری باشد توافق نظر دارد.
«عباس عبدی» تحلیلگر مطرح جریان اصلاح‌طلب نیز در گفت‌وگویی با این رسانه اصولگرا به همین مسئله پرداخته است. او نیز معتقد است که ایده‌ها باید رقابت کنند با این حال این رقابت نمی‌تواند به صورت فردی شکل بگیرد چرا که اساساً ناممکن است افراد به صفت فردی در همه حوزه‌ها ایده‌پردازی کنند و متعهد به انجامش در مجلس شوند. بر همین اساس او تاکید می‌کند که جناح‌های سیاسی درباره‌ی چند مسئله‌ی اصلی کشور باید راه‌حل‌های خود را به صورت شفاف ارائه کنند و مردم درباره‌ی این ایده‌ها قضاوت کنند.
این گفت و گو را «اعتمادآنلاین» هم بازتاب داد و به نقل از عبدی نوشت: در چند حوزه اقتصاد، موضوعات اجتماعی و سیاست خارجه و همچنین «رفع تبعیض» باید ایده روشنی داشت.