سمینار فرهنگ و تمدن ایران در لندن برگزار شد

شرکت کنندگان در این سمینار که به اهتمام «حمید بعیدی نژاد» سفیر ایران در لندن برگزار شده، با گوشه هایی از فرهنگ، هنر، دین و تمدن ایران آشنا شدند.

خانم «ویستا سرخوش» از موزه بریتانیا (بریتیش میوزیوم) در این سمینار، مطالبی را در خصوص «سکه های ایرانی به عنوان منبع اولیه شناخت تاریخ، فرهنگ و مذهب ایران» بیان کرد. پس از او «جان کورتیس» از همین موزه به سخنرانی در موضوع «تاریخ ایران باستان و بده بستان آن با امپراطوری های بین النهرین، یونان و رم» پرداخت و «مارک استفنسون» هم در ادامه این رویداد، درباره «اهمیت موسیقی ایرانی در دنیای جدید» سخن گفت.

در ادامه برنامه، «ریچارد دالتون» سفیر اسبق انگلیس در تهران و قائم مقام رئیس اتاق بازرگانی انگلیس و ایران در زمینه تجربه اقامتش در ایران نکاتی را ارائه کرد. سپس دکتر «کریستین فان رویمبک» استاد زبان و ادبیات فارسی در دانشگاه کمبریج درباره اینکه «چرا ایرانی ها به ادبیات و شعر علاقه دارند» سخن گفت و در پایان «جین لوئیسون» بحث «عرفان و تأثیر آن روی موسیقی و ادبیات ایران» را مورد بررسی قرار داد.

در ابتدای این سمینار سفیر ایران در لندن ضمن خوشامد به شرکت کنندگان یادآور شد که ایران با سابقه ای نزدیک به هفت هزار سال، در مرکز تمدن‌ها و فرهنگ‌های باستانی قرار داشته و پیوستگی تمدنی آن تا زمان حاضر حفظ شده است.

بعیدی نژاد با اشاره به مراحل گوناگون تاریخی در ایران، ادبیات و زبان فارسی را به عنوان بخشی مهم از هویت ملی ایران معرفی کرد که فراتر از مرزهای فعلی ایران و درمناطق دیگر مانند شرق آسیا مورد استفاده بوده است.

در ادامه، خانم سرخوش در معرفی سکه های ایرانی اذعان کرد که سکه ها، قدیمی ترین و مهم ترین استاد تاریخی ما از ایران باستان بوده و شاید بتوان گفت تنها منبع ما در برخی موارد هستند.

وی به فتح لیدیه توسط کورش اشاره کرد و اینکه کورش ضرب سکه را از آنها اخذ کرده و پس از آن سکه هایی با نقش شیر و گاو ضرب نمود. وی به سکه های ایرانی از زمان کورش تا داریوش تا دوره اسلامی و تا زمان قاجار به طور مختصر اشاره کرد.

به گفته سرخوش، سکه های دوره هخامنشی، مزین به تصویر مرد هخامنشی با کمان بوده اند که سمبلی است از شاه. وی توضیح داد که در باورهای آن زمان و در منابع زرتشتی، کمان همواره نشانه پادشاهی است و از این رو در نقش سکه ها بکار رفته است.

وی، سلسله اشکانیان را مهمترین سلسله ایرانی معرفی کرد از آن جهت که پس از حمله اسکندر، نخستین سلسله ای بودند که هویت ایرانی را احیا کردند .

«جان کورتیس» نیز در سخنان خود تلاش کرد؛ تاریخ 3500 ساله ایران را مرور کند. وی با بیان نکاتی درباره اکتشافات اخیر در منطقه جیرفت کرمان، اظهار کرد: اگر این اکتشافات در قرن نوزدهم میلادی همزمان با اکتشافات یونان، مصر و بین النهرین انجام گرفته بودند، اکنون ما دیدگاه متفاوت تری نسبت به گهواره تمدن می داشتیم و تاریخ باستان طور دیگری نوشته می شد.

کورتیس در خصوص لوح کورش نکاتی را مورد اشاره قرار داد و اذعان کرد: اگرچه از این لوح به عنوان نخستین اعلامیه حقوق بشر نام برده می شود اما محتوای آن چندان منطبق بر این ادعا نیست. با این حال، وی تأکید کرد که مطالب مهمی در این لوح درج شده است. از جمله اینکه کورش می گوید شهر بابل را بدون ویران کردن آن تصرف کرده که این ادعا توسط اکتشافات باستان شناسی تأیید شده است. همچنین در این لوح آمده که کورش اهالی بابل را از کار اجباری رها کرده، آواره ها را شهرهای خودشان برگردانده و مسجمه های خدایانی که پادشان بابل غارت کرده بودند را به جایگاه اصلی شان فرستاده است. این باستان شناس انگلیسی همچنین در ادامه به اهمیت لوح کورش برای ایرانیان اشاره کرد و اینکه این لوح در سال 2012 میلادی به مدت چهار ماه در موزه ملی ایران به نمایش در آمد.

کرتیس سپس در خصوص نمایشگاه آینده موزه ویکتوریا و آلبرت، مواردی را خاطرنشان کرد. این موزه در اکتبر 2020، نمایشگاه مفصلی از آثار تاریخی و هنری ایران در نمایشگاهی به نام «Epic Iran » برگزار خواهد کرد.

در ادامه «مارک استفنسون» از بینانگذاران گروه «اینتر نوا» که در زمینه همکاری ایران و اروپا در حوزه موسیقی فعالیت دارد، گفت: این گروه نام آن متشکل از «اینتر» به زبان لاتین و «نوا» فارسی است و همانطور که از نامش پیداست در زمینه همکاری و تعامل در عرصه موسیقی فعالیت می کند.

وی، زبان موسیقی را زبانی جهانی و بدون احتیاج به مترجم معرفی کرد که می تواند از همه مرزها عبور کند.

در بخش دوم، برنامه «ریچارد دالتون» سفیر پیشین انگلیس در ایران از خاطرات خود در مورد ایران نکاتی را مورد توجه قرار داد.

وی در ابتدا خاطرنشان کرد که نه به عنوان نماینده دولت و نه در کسوت رئیس اتاق بازرگانی ایران و انگلیس است که در این جمع سخن می گوید و گفته های او نظر شخصی است.

دالتون گفت که در مدت چهار سال، مأموریت در ایران، هم روزهای دل انگیز و هم روزهای دشوار داشته است. به گفته وی، روابط ایران و انگلیس همواره پرتنش بوده و همیشه یک جو بدبینی در روابط دو کشور حاکم بوده است.

سفیر پیشین انگلیس با مخاطب قرار دادن بعیدی نژاد گفت:من درک می کنم که برای شما هم مأموریت در یک فضای انگلیسی خیلی آسان نیست.

دالتون، ایران را کشوری پهناور و پرجمعیت معرفی کرد که از نظر اهمیت آن به عنوان یک قدرت منطقه ای باید به عنوان مثال با ترکیه و روسیه مقایسه شود نه با مصر و عربستان. وی ایران را دارای دموکراسی دینی معرفی کرد که در آن همه، مستقل از جنسیت به محض رسیدن به سن قانونی حق رأی مساوی دارند.

این دیپلمات پیشین انگلیس سپس به معرفی نهادهای قدرت در ایران پرداخت و در این میان نهاد رهبری، مجلس، دولت، مجلس خبرگان، شورای نگهبان و نهادهای انقلابی را مورد توجه قرار داده و دو نهاد اقتصاد و مردم را با عنوان «بازار» و «خیابان» معرفی کرد.

دالتون، هدف اولیه ایران را حفظ امنیت برشمرد و توضیح داد که در منطقه و موقعیت ایران و در حالی که طبق گفته آمریکایی ها، چندین همسایه ایران از آمریکا تقاضا کرده اند ایران را بمباران کند (اشاره به برخی کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس) و با توجه به تجربه تلخ ایران از جنگ، قابل درک است که حفظ امنیت چقدر برای ایران مهم است.

وی با بیان اینکه ایرانی ها به دلیل تجربیات خود آموخته اند که برای حفظ امنیت باید فقط به خودشان اتکا کنند توضیح داد که آنها اگرچه به دنبال تصرف قلمرو نیستند اما می خواهند نقش قدرت منطقه ای را با هدف حفظ استقلالشان کسب کنند. سفیر اسبق انگلیس با مرور سابقه تاریخی و فرهنگی ایران نتیجه گرفت که قدرت‌های خارجی نمی توانند برای آینده ایران تصمیم بگیرند. وی با اشاره به رفتار آمریکا در برابر ایران گفت ایرانی ها توانسته اند به خوبی تحریم ها را تحمل کنند.

وی همچنین فضای بدبینی در ایران به ویژه بدبینی به انگلیس را مورد توجه قرار داده و نکاتی از خاطرات خود در این زمینه تعریف کرده و در ادامه گفت: با اینکه داستان‌های زیادی در این زمینه دارد اما آنها را می‌گذارد برای فرصتی دیگر و در هر حال اطمینان دارد که ایرانی ها هم در مقابل داستان‌های مشابهی دارند.

«کریستین فان رویمبک» که استاد زبان و ادبیات فارسی در کمبریج است نیز در سخنانی درباره اهمیت ادبیات فارسی در زندگی روزمره ایرانیان،‌ با برشمردن نویسندگان و شعرای ایرانی از فردوسی، خیام، مولوی، حافظ، نظامی گنجوی و سعدی به عنوان ستونهای ادبیات نام برد.

«جین لویسون» در ادامه و به عنوان سخنران پایانی نکاتی در مورد موسیقی ایرانی و عرفان بیان کرد. وی در خصوص اهمیت سیمرغ و براق به عنوان دو موجود افسانه ای و دینی که در متون ادبی و در نقاشی ها به عنوان جلوه های عرفان بکار می روند توضیحاتی ارائه کرد.

وی همچنین در ادامه نکاتی در مورد استعاره های عرفانی در شعر فارسی بیان کرد؛ از جمله اینکه خط و خال و چشم و ابرو و امثال آن هر کدام دارای معنای دقیق عرفانی هستند و مثلاً چشم (عین) اشاره ای است به ذات خداوند. «جین لویسون» در ادامه با پخش قطعاتی از موسیقی به نقش آن در زندگی و فرهنگ ایرانی اشاره کرد، از جمله اذان در دستگاه بیات ترک، لالایی در دستگاه دشتی و آواز فروشنده های دوره گرد در دستگاه ابوعطا.