کارگردان: رسول صدرعاملی
فیلمنامه: کامبوزیا پرتوی (بر اساس طرحی از اصغر فرهادی)
تهیه کننده: سیدکمال طباطبایی
مدیر فیلمبرداری: ابراهیم غفوری
تدوین: بهرام دهقانی
موسیقی: محمدرضا علیقلی
طراح صحنه و لباس: آیدین ظریف
طراح چهره پردازی: محمد قومی
صدابردار: محمد مختاری
مدیر تولید: افشین قلی پور
مدت زمان: 97 دقیقه
بازیگران: عزت الله انتظامی، خسرو شکیبایی و امین حیایی
داستان :
داستان فیلم درباره گروهبانی ( امین حیایی ) است که می بایست مجرمی ( عزت الله انتظامی ) را تحویل مراجع قضایی بدهد اما بنا به شرایطی مجبور می شود شبی را در یک مهمان خانه قدیمی که توسط فردی به نام سید ( خسرو شکیبایی ) اداره می شود سپری کند و...
کارگردان :
رسول صدرعامی : تماشاگران جوان سینما او را بیشتر به دلیل سه گانه معروفش درباره دختران نوجوان به نامهای « من ترانه پانزده سال دار
م » ، « دیشب باباتو دیدم آیدا » و « دختری با کفشهای کتانی » می شناسند اما اگر نگاهی به کارنامه صدرعاملی بیندازید متوجه خواهید شد که او یکی از تاثیرگذارترین چهره های سینمایی کشور در بعد از انقلاب اسلامی بوده است. او در سال 1363 فیلم « گلهای داوودی » را کارگردانی کرد که از جمله فیلمهای موفق اوایل انقلاب در کشورمان به حساب می آید. صدرعاملی همچنین در سال 1384 به همراه چند شریک ، موسسه فیلمیران را تاسیس کرد که می توان گفت در حال حاضر بیش از نیمی از فیلمهای ساخته شده در ایران را توزیع می کند!
درباره فیلم:
« شب » یکی از فیلمهای سه گانه صدرعاملی درباره مشهد مقدس است؛ نام دو فیلم دیگر « هر شب تنهایی » و « در انتظار معجزه » است.
« شب » در مجموع سه شخصیت محوری دارد اما نتوانسته به درستی به آنها بپردازد. شخصیت ها در حد یک تعریف روی کاغذ هستند و بیشتر از آن چیزی به تماشاگر نمی رسد.
ضعیف ترین شخصیت پردازی فیلم مربوط به مجرم ( همان عزت الله انتظامی ) است که تکلیفش با خودش معلوم نیست! صدرعاملی در « شب » این مرد پیر را به عنوان یک مجرم به تماشاگر معرفی می کند پس حتماً باید نشانی از بد بودن در او به چشم بیاید اما وی سرشار از نصیحت ها و حرف های مهربانانه است که بعید است از دهان یک خلافکار خارج شود!
این را هم باید اضافه کنم که این خلافکار عزیز به طبابت هم اشتغال دارد و ظاهراً آن را در سلولهای تاریک زندان آموخته! اگر شما خلافکاری را دیده اید که در زندان تبدیل به پزشک شده باشد به من هم خبر بدهید!
یکی از بزرگترین مشکلات تماشای فیلمهای به سبک « شب » این هست که شما می دانید در حال تماشای یک فیلم
سفارشی هستید که از جانب یکی از بخش های دولتی حمایت شده است. در « شب » نیز چند سکانس بی ربط به فیلم گنجانده شده که هیچ سنخیتی با صحنه ندارند.
دیگر مشکل عجیب فیلم « شب » فیلمبرداری پر از ایراد است که مخصوصاً در فضای آزاد بدجوری توی ذوق می زند. نورپردازی در بعضی سکانس ها به حدی ضعیف و غیر حرفه ای است که امکان دارد روز و شب را با هم قاطی کنید!
این یکی از دیالوگ های فیلم است : « ای کاش یکی بود که منو به زیارت ببره! »
فیلم که به اواسط می رسد، مشکلی دیگری به نام عدم وجود خط داستانی هم به آن اضافه می شود! « شب » فیلمنامه ساده ای دارد و در اینگونه موارد، نیاز هست تا چند داستان فرعی هم به فیلم اضافه شود تا تماشاگر حداقل تا 90 دقیقه بتواند فیلم را ببیند و به انتها برساند، اما « شب » تنها در یک داستان چند خطی خلاصه می شود که می توان سر و ته قضیه را با 30-35 دقیقه جمع آورد!
در یکی از صحنه های بی جهت کش دار ، شاهد هستیم که گروهبان در حال صحبت با تلفن می باشد و ما هم بی هیچ دلیل خاصی در حال تماشای حرم مطهر امام رضا ( ع ) هستیم!
البته صدرعاملی تلاشهایی هم برای نگه داشتن مخاطب بر روی صندلی اش داشته، او تقریباً در اواسط فیلم شخصیت سید با بازی مرحوم خسرو شکیبایی را به داستان اضافه می کند اما این شخصیت به جز چند بار صحبت کوتاه، هیچ باری را از دوش فیلمنامه ضعیف « شب » بر نمی دارد.
« شب » از آخرین کارهای مرحوم خسرو شکیبایی است. فکر می کنم مرحوم شکیبایی در زمان بازی در این فیلم در وضع
یت جسمانی مناسبی نبوده و این را می توان از نحوه حرکت کردن وی در فیلم به خوبی حس کرد. خدابیامرزدش اما نقش سید چیزی نبود که در حد و اندازه خسرو شکیبایی بوده باشد.
عزت الله انتظامی در نقش مجرم بازی خوبی دارد اما حیف که شخصیت پردازی ضعیف اجازه خودنمایی به استاد را نداده است. انتظامی به مانند همیشه عالی و بی نقص است اما معلوم نیست که ما باید او را به عنوان یک دکتر قبول کنیم، یا یک آدم خوب و یا یک خلافکار درجه یک! اگر صدرعاملی تعریفی مشخص برای شخصیت مجرم به مخاطب ارائه می داد ، چه بسا به انتظامی هم یک سیمرغ اهدا می کردند!
بهترین بازیگر فیلم همانطور که انتظار داشتم امین حیایی است. حیایی در این فیلم به خوبی حس استرس و نگرانی ناشی تحویل مجرم به مراجع قضایی را به تصویر کشیده است. حیایی مدتهاست که در حال ایفای نقشهای سطحی در سینمای ایران است، شاید اکران « شب » آن هم با 4 سال تاخیر! تلنگری به وی باشد برای اینکه یادش بیاید زمانی فیلمهای خوب هم بازی می کرده!
« شب » در جشنواره بیست و ششم فیلم فجر به نمایش درآمد و توانست جایزه بهترین بازیگر نقش اول مرد را برای امین حیایی به ارمغان بیاورد اما به دلائل نامعلومی 4 سال توقیف شد! هر چقدر که سعی می کنم دلیل توقیف این فیلم را متوجه شوم به جایی نمی رسم؛ موضوع فیلم مذهبی هست و خبری از بحث های سیاسی و شبه روشنفکری هم درش نیست، به نظرتان دلیل توقیف این فیلم چه بوده!؟
حرف آخر؟
به نظر نمی آید صدرعاملی دغدغه مالی چندانی برای اکران فیلم داشته باشد چراکه فیلم سفارشی هست و فیلمهای سفارشی هم که می دانید، پولشان از قبل درآمده است! ساخت سه گانه درباره زیارت حضرت امام رضا ( ع ) ایده بسیار خوبی بود که می توانست بازخوردهای بسیار خوبی هم به همراه داشته باشد اما مطابق معمول کسانی پشت فیلم بودند که نظراتشان را دیکته وار به صدرعاملی بابت ساخت این فیلم ارائه کردند و نتیجه اش هم فیلمی شده که یک لحظه داستانی است و لحظه ای دیگر حرم امام رضا ( ع ) را نشانمان می دهد! دوستان لطفاً برای ساخت فیلم با محوریت ائمه اطهار، دست کارگردان را باز بگذارید تا سوژه را به بهترین نحو به مخاطب ارائه کند تا مخاطب هم فیلم را قبول کند.
منتقد : میثم کریمی
کپی برداری از مطالب مووی مگ تنها با ذکر دقیق لینک سایت MovieMag.IR و نویسنده مطلب مجاز است.
به جمع طرفداران مووی مگ در فیس بوک بپیوندید