ارزیابیهای صورت گرفته همچنین نشان دهنده آن است که بیشترین افت تولید در مدت زمان مورد بررسی به خودروسازان اختصاص داشته است؛ کمبود قطعات مورد نیاز از یکسو و خروج برخی از شرکای تولیدی خودروسازان عمده دلایلی است که موجب شده این گروه بیشترین افت تولید را در این مدت تجربه کنند. از سوی دیگر، تولیدکنندگان لوازم خانگی که در ماههای ابتدایی سال به دلیل کمبود قطعه با مشکل تولید مواجه شدهاند، در مدت زمان مورد بررسی توانستهاند افت تولید خود را تا حدودی جبران کنند و با توجه به آمار اعلام شده از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت میتوان گفت در 7ماه منتهی به مهر سال جاری از میان محصولات لوازم خانگی تنها تولید انواع تلویزیون افت داشته است.
«انتظارات مثبت از روند تولید در شاخص مدیران خرید» و «نمای آماری از وضعیت تولید محصولات منتخب صنعتی، معدنی و پتروشیمی» را میتوان دو شاهد اصلی کاهش عمق رکود و رسیدن به رونق تولید در نظر گرفت. براساس آخرین گزارش منتشر شده از وضعیت شاخص مدیران خرید (PMI) موسوم به شامخ رقم این شاخص در مهر ماه به رقم 97/ 50 رسید که نسبت به عدد شامخ ماه قبل از آن 54/ 0 واحد (معادل 07/ 1 درصد) بهبود یافته است. بهطور کلی، بررسی وضعیت تولید در این بازه زمانی نشان میدهد که روند مثبت و رو به بهبود تولید در مهر ماه نیز ادامه یافته، هر چند که شیب این بهبود بسیار آهسته است. با توجه به ارزیابی صورت گرفته از مدیران خرید میتوان گفت «کاهش نسبى در قیمت مواد اولیه و محصولات تولیدى در این ماه به همراه انتظارات مثبت فعالان اقتصادى براى ماه آینده» نوید دهنده تحریک بخش تقاضا و حرکت به سوى رونق تولید در ماههاى آتى باشد. از سوی دیگر، به اعتقاد فعالان اقتصادی، در صورت تسهیل در روند دسترسی تولیدکنندگان به مواد اولیه موردنیاز و تزریق منابع مالی میتوان شاهد بهبود بیش از پیش روند تولید بود. دادههای وزارت صمت از روند تولید در ابتدای پاییز نشان میدهد که از میان 31 محصول منتخب صنعتی 18 محصول رشد مثبت و 13 محصول نیز افت تولید را ثبت کردهاند. علاوه بر محصولات منتخب صنعتی، روند تولید محصولات منتخب معدنی و صنایع معدنی نیز بیانگر آن است که از میان 12 محصول مورد بررسی در این گروه 9 محصول رشد تولید را ثبت کردهاند و در آمار هفت ماه منتهی به مهر سال جاری میزان تولید سنگ آهن درج نشده که این امر میتواند به عدم اعلام میزان تولید شرکتهای تولیدکننده مرتبط باشد. اما در بخش تولید کالاهای منتخب به تفکیک محصولات شیمیایی و پلیمری نیز از میان 13 محصول منتخب، 6 محصول شیمیایی و پلیمری رشد را در این دوره تجربه کردهاند و 7 محصول نیز افت تولید داشتهاند. دادههای اعلام شده از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت اگرچه از بهبود روند تولید در 7ماهه منتهی به مهر حکایت دارد، اما بررسی میزان رشد تولید نشاندهنده رشد اندک در این بخشها است، بهطوریکه در مقایسه با مدت مشابه سال قبل هیچ محصولی رشد بالای 50 درصد را تجربه نکرده است.
محصولات منتخب با رشد مثبت
براساس آمار اعلام شده از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت «داروی انسانی»، «سموم دفع آفات نباتی»، «سیگارت»، «نخ پلی استر» و «نئوپان» از جمله کالاهای منتخبی هستند که بیشترین رشد تولید را ثبت کردهاند. آمار اعلام شده درخصوص تولید «داروی انسانی» نشان میدهد در این دوره زمانی نسبت به مدت مشابه سال قبل، رشد بیش از 30درصدی ثبت شده است، مجموع تولید «داروی انسانی» در دوره زمانی مورد بررسی 6/ 27 میلیارد عدد بوده است. در مدت مشابه سال قبل تولیدکنندگان دارو موفق به تولید 2/ 21 میلیارد عدد شده بودند. تولید «سموم دفع آفات نباتی» در این دوره زمانی نیز برابر 2/ 22 هزار تن بوده که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل رشدی بیش از29 درصدی را رقم زده است؛ مجموع «سموم دفع آفات نباتی» تولید شده در مدت مشابه سال قبل برابر با 1/ 17 هزار تن بوده است. تولید «سیگارت» نیز بیانگر آن است که در مدت زمان مورد بررسی در مجموع 31 میلیارد نخ سیگارت در کشور تولید شده است که در مقایسه با تولید 7/ 24 میلیارد نخ سیگارت تولیدی در مدت مشابه سال گذشته رشدی بیش از 25 درصدی برای این کالا ثبت شده است. «نخ پلی استر» تولیدی در این دوره زمانی نیز برابر با 5/ 172 هزار تن بوده که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل رشدی حدود 23 درصدی را رقم زده است. مجموع نخ پلیاستر تولید شده در مدت مشابه سال قبل برابر با 5/ 140 هزار تن بوده است.
تولیدکنندگان «نئوپان» نیز با تولید 3/ 400 هزار مترمکعب نئوپان توانستند جایگاه پنجم را به خود اختصاص دهند و از این طریق رشد بیش از 22 درصدی تولید را نسبت به مدت مشابه سال قبل تجربه کنند؛ مجموع تولید این محصول در دوره زمانی سال گذشته برابر 4/ 327 هزار مترمکعب بوده است.
محصولات صنعتی با بیشترین افت
از سوی دیگر، با رصد دادههای اعلام شده میتوان گفت در دوره زمانی مورد بررسی بیشترین افت تولید به کالاهای «کامیون، کامیونت و کشنده»، «کمباین»، «اتوبوس، مینیبوس و ون»، «الیاف اکریلیک» و «انواع سواری» تعلق داشت. آمار اعلام شده حکایت از آن دارد که در دوره زمانی مورد بررسی در مجموع 2444 دستگاه کامیون، کامیونت و کشنده در کشور تولید شده است که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل افت بیش از 66 درصدی داشته است؛ تولید این محصول در دوره مشابه سال 97 برابر با 7231 دستگاه بوده است. «کمباین» تولید شده در کشور نیز در دوره زمانی مورد بررسی برابر با 232 دستگاه بوده که نسبت به دوره زمانی مشابه سال قبل افتی بیش از 58 درصدی داشته است. روند تولید «اتوبوس، مینیبوس و ون» نیز در دوره زمانی مورد بررسی نیز برابر با هزار و 70 دستگاه بوده که با توجه به تولید 2هزار و 510 دستگاه اتوبوس، مینیبوس و ون تولیدی در سال گذشته افت تولید بیش از 57 درصدی برای این محصول ثبت شده است. «الیاف اکریلیک» تولید شده در کشور نیز در دوره زمانی مورد بررسی برابر با 75/ 0هزار تن بوده که افت بیش از 56 درصدی داشته است.
اما روند تولید «انواع سواری» نیز در دوره زمانی مورد بررسی افتی بیش از 35 درصدی را تجربه کرده است. خودروسازان در مدت زمان مورد بررسی در مجموع موفق به تولید 394 هزار و 500 دستگاه انواع سواری در کشور شدهاند. این در حالی است که در مدت مشابه سال گذشته614 هزار و 600 دستگاه انواع سواری در کشور تولید شده بود.
آمار تولید معدن
از سوی دیگر، مطابق آمارهای وزارت صنعت، معدن و تجارت، در مدت زمان مورد بررسی از میان 12 محصول منتخب معدنی، سه محصول افت و 9 محصول رشد تولید را نسبت به مدت مشابه سال 97 تجربه کردهاند. ارزیابیها نشان میدهد در مدت زمان مورد بررسی، پنج محصول «ظروف چینی»، «ظروف شیشهای»، «چینی بهداشتی»، «کاتد مس» و «شیشه جام» به ترتیب بیشترین میزان تولید را در میان محصولات معدنی ثبت کردهاند. اما محصولات معدنی که در این دوره زمانی بیشترین افت تولید را تجربه کردهاند در برگیرنده سه محصول «شمش آلومینیوم»، «کنسانتره زغالسنگ» و «آلومینا» میشود.
براساس آمار اعلام شده، مجموع تولید ظروف چینی در مدت زمان مورد بررسی برابر با 33 هزار تن بوده که نسبت به مدت مشابه سال قبل رشد بیش از 22 درصد داشته است، مجموع تولید ظروف چینی در مدت مشابه سال قبل برابر با 26 هزار و 900 تن بوده است. ظروف شیشهای دومین محصولی است که در این مدت رشد بالغ بر 15 درصد را تجربه کرده است، مجموع تولید ظروف شیشهای در مدت زمان مورد بررسی برابر با 3/ 304 هزار تن بوده است، در مدت مشابه سال قبل در مجموع 262 هزار و 800 تن ظروف شیشهای در کشور تولید شده بود. اما در مدت زمان مورد بررسی در مجموع 8/ 63 هزار تن چینی بهداشتی در کشور تولید شده که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل رشدی 5/ 13درصدی را ثبت کرده است، مجموع تولید چینی بهداشتی در کشور در مدت مشابه سال قبل 56 هزار و200 تن ثبت شده است. اما مجموع تولید کاتد مس نیز برابر با 156 هزار تن بوده که نسبت به مدت مشابه سال قبل رشدی 13 درصدی داشته است، در دوره مشابه سال قبل 1/ 138 هزار تن کاتد مس در کشور تولید شده بود. از سوی دیگر، براساس آمار اعلام شده در این مدت 6/ 628 هزار تن شیشه جام تولید شده که نسبت به مدت مشابه سال قبل رشدی بیش از 10 درصدی داشته است.
محصولات منتخب شیمیایی
در بخش کالاهای منتخب پلیمری و شیمیایی نیز از میان 13 محصول، در مجموع 6 محصول رشد تولید را تجربه کردهاند. 6 محصول منتخب شیمیایی و پتروشیمی که در دوره زمانی مورد بررسی رشد تولید را تجربه کردهاند شامل «استایرن بوتادین رابر (SBR)»، «اوره»، «پلیاتیلن (PE)»، «پلی پروپیلن (PP)» و «پلی اتیلن ترفتالات» میشود. اما دادههای اعلام شده بیانگر آن است که از مجموع محصولات منتخب شیمیایی و پتروشیمی هفت محصول «پلیکربنات (PC)»، «اکریلونیتریل بوتادین استایرن (ABS)»، «پلی بوتادین رابر (PBR)»، «اپوکسی رزین (ER)« و «پلی استایرن» بیشترین افت تولید را داشتهاند. براساس دادههای اعلام شده مجموع تولید کالاهای منتخب شیمیایی و پلیمری برابر با 32 میلیون و 199هزار تن بوده که نسبت به مدت مشابه سال قبل افتی 1/ 0 درصدی داشته است. با توجه به دادههای اعلام شده مجموع تولید محصولات پلیمری برابر با 4 میلیون و 304 هزار تن بوده و مجموع شیمیاییها نیز 27 میلیون و 895 هزارتن ثبت شده است.