به گزارش گروه تحلیل، تفسیر و پژوهشهای خبری ایرنا، میزگرد ایرنا درباره «موانع رونق تولید در صنعت لوازم خانگی ایران» با حضور سه تن از فعالان این صنعت یعنی «دکتر حبیب الله انصاری» (دبیرکل انجمن صنایع لوازم خانگی ایران)، «مهندس حسین اسحاقی» (قائم مقام شرکت پاکشوما) و «دکتر رضا الماسی» (قائم مقام شرکت سامیار صنعت زاگرس) برگزار شد. در بخش اول این میزگرد فعالان این صنعت به بحث درباره مشکلات رونق تولید همچون مشکلات ارزی، نوسان قیمت مواد خام، ورود کالای قاچاق به کشور پرداختند. در این بخش موضوع تسهیلات بانکی و عدم همراهی صدا و سیما با برنامه رونق تولید و حمایت از تولیدکنندگاندر کانون بحثهای مهمانان قرار داشت. مشروح بخش دوم در ادامه آمدهاست.
تولید ملی و مشکلات موجود در بخش تسهیلات بانکی
پژوهشگر ایرنا: آقای دکتر الماسی، به عنوان یک قطعهساز، آیا شما هم همان دغدغههای تولیدکنندگان کالا را دارید؟
- دکتر رضا الماسی: فرقی نمیکند همه ما جزو یک زنجیره هستیم. در حالی که قاچاق لوازم خانگی به دلیل سنگینی دشوار است، بعضی از قطعات به دلیل آنکه حجیم نیستند، راحتتر قاچاق میشوند. برای تولیدکننده هم فرقی ندارد که یک قطعه را از چه کسی خریداری کند. در بحث تسهیلات باید گفت وقتی بانکها به مردم برای خرید کالا تسهیلات نمیدهند، اتفاقاتی به صورت زنجیرهوار رخ میدهد. اول آن که سطح خرید مردم کاهش پیدا میکند. یعنی از لحاظ درآمدی مردم قادر نخواهند بود جنس با کیفیت بخرند. بطور طبیعی افزایش کیفیت همراه با افزایش قیمت است. در نتیجه تولیدکننده محصول زمانی که میبیند از فروشش کاسته شده است، ناچار خواهد شد برای کاهش قیمت کالای خود برای رقابت با محصولات دیگر، از کیفیت آن بکاهد تا بتواند قیمت را به سطح وسع مردم برساند. زمانی که تولیدکننده میخواهد این کار را انجام دهد، به قطعهساز میگوید قطعه ارزانتری تولید کنید تا قیمت نهایی کالا کاهش پیدا کند. در نتیجه قطعهساز کیفیت کالای خود را پایین خواهد آورد. اما اگر بانکها به مصرف کننده تسهیلات بدهند، قدرت خرید مردم بالاتر خواهد رفت.
دکتر رضا الماسی: اگر بانکها به مردم تسهیلات خرید کالا پرداخت کنند، موجب رونق تولید در صنعت لوازم خانگی خواهد شد
در مورد مسئله مواد خام، ما هم درگیر مشکلاتی هستیم و باید این مواد خام را از بورس خریداری کنیم. متعاقباً اگر صنایع بالادستی مواد خام را بطور مستقیم به ما بفروشند، قطعاً قیمت تمام شده ما هم پایینتر خواهد آمد. عرضه مواد خام در بورس باعث افزایش بهای تمام شده کالاها میشود، زیرا کالا عرضه شده در بورس توسط واسطهها خریداری شده و ما نیز باید به آنها سودی را بدهیم.
دکتر حبیب الله انصاری: ما در شرایط و موقعیت رکود قرار دادیم. صنعت لوازم خانگی هم جزو وسایل لاینفک زندگی مردم است. ما باید قدرت خرید مردم را بالا ببریم. کمتر از سه سال پیش طرح صدور کارت اعتباری برای خرید لوازم خانگی مطرح شد. قرار شد کارت اعتباری صادر شود ده میلیون تومان به افراد متقاضی خرید صادر شود. در آخرین جلسه این نهایی شد و بانک مرکزی هم منابع آن را پذیرفته بود. قرار بود به همه افراد متقاضی این مبلغ پرداخت شود و طبق طرح تصویب شده بود که خریدار فقط لوازم خانگی ایرانی خریداری کند. سود کمی هم برای این تسهیلات تعیین شده بود. اما چند روزی نگذشت که بانک مرکزی اعلام کرد که این کارت مشمول لوازم خانگی خارجی هم میشود که ما به شدت با آن مخالفت کردیم. قرار بر این بود که تقاضا برای تولید خانگی داخلی ایجاد شود. مدتی طول کشید تا بالاخره مسوولان قانع شدند که تصمیم خود را تغییر دهند، اما این بار تصمیم دیگری گرفته شد و رقم از ده میلیون به شش میلیون کاهش یافته و بعد هم دایره دریافت کنندگان کارت نیز محدود شد. امروز ما بیشتر از آن زمان به خرید کالا توسط مردم نیاز داریم. این کارتها باید احیاء شود و برای عموم شکل بگیرد. این اقدام فرهنگ خرید کالای ایرانی را نیز تقویت خواهد کرد و مانع ورود کالای قاچاق خواهد شد.
دکتر رضا الماسی: امروزه اکثر کشورهای جهان روی برند ملی خود کار میکنند. برای این منظور هرکشوری ابتدا فرهنگ استفاده از محصول کشور خود را ایجاد کردهاند. متاسفانه مردم ما هنوز فکر میکنند محصولات خارجی بهتر از محصولات داخلی است. در نتیجه یک جنس خارجی در بازار بهتر و گرانتر به فروش میرسد. حل این مشکل به دست دولت ممکن است. در کشور چین، مردمی که ماشین چینی خریداری میکنند، مالیات کمتری برای آن خودرو، نسبت به سایر خودروها پرداخت خواهند کرد. حمایت دیگر از تولیدکنندگان داخلی، میتواند حمایت از صادرات باشد. در چین هر صادرکنندهای که جنس خود را صادر کند، 17 درصد از مالیات خود را از دولت بازپس میگیرد. در آن وضعیت تولیدکننده دیگر نیاز ندارد که از مشتری پولی اضافه بگیرد و بازگشت همان 17 درصد از مالیات، برای او کافی است. در مثال دیگری و در کشور ترکیه، هر کالایی که عنوان «made in turkey» در این کشور داشته باشد، مشمول عوارض خروجی نمیشود. اگر شما موقع خروج از گمرک ترکیه، برچسب اثبات تولید کالا در کشور ترکیه را به ماموران گمرک نشان دهید، ماموران گمرک مالیات آن کالا را به شما برمیگردانند. اینگونه امتیازات باعث تشویق افراد برای خرید کالای آن کشور میشود. اگر دولت ایران هم ترتیبی اتخاذ کند که صادرات کالای ایرانی برای یک تولید کننده با 17 درصد بازگشت مالیات همراه باشد، بطور حتم تولید کننده قیمت تمام شده کالای خود را کاهش میدهد.
تسهیلاتی که هست و تبلیغی که نیست
پژوهشگر ایرنا: آقای مهندس اسحاقی نظر شما درباره تسهیلات بانکی به خریداران چیست؟
مهندس حسین اسحاقی: واقعیت آن است که دولت نسبت به گذشته رویکرد جدیدی را پیدا کرده است. نمیتوانیم بگوییم تغییری رخ نداده است. ما امروز با بانکها طرف قرارداد هستیم و کالا را به صورت 36 ماهه و با سود 15 درصد به فروش میرسانیم. فرد میتواند تا 30 میلیون تومان لوازم خانگی خریداری کند و بهای آن را به صورت اقساطی پرداخت نماید. امروزه بازنشستههای میتوانند به بانکی که از آن حقوق خود را دریافت میکنند مراجعه کرده و با کسر مبلغ مشخصی از حقوق بازنشستگی خود، کالایی را از فروشگاههای طرف قرداد خریداری نمایند. این تسهیلات به واحدهای تولیدی کمک میکند و به جای پرداخت وام به واحدهای تولیدی، این وام به خریداران پرداخت میشود.
در عین حال باید توجه کنیم که واحد پولی ایران ریال است. ممکن است ارزش ریال در برابر قیمت مواد اولیه نوسان داشته باشد، اما اگر تولیدکنندگان نقدینگی لازم را داشته باشند، میتوانند مواد اولیه را راحتتر خریداری کرده و مانع از آن شوند که نوسانات به آنها فشار وارد کند. متاسفانه اطلاع رسانی کافی در زمینه وامی که عرض کردم، توسط رسانههای رسمی همچون صدا و سیما انجام نشده است. اگر تبلیغاتی هم در این زمینه صورت میگیرد، هزینه آن از سوی تولیدکنندگان پرداخت میشود.
دکتر حبیب الله انصاری: بگذارید شفاف بگوییم که تبلیغات در صدا و سیما به شدت برای تولیدکنندگان هزینهبر است.
پژوهشگر ایرنا: یعنی به جای آنکه دولت، بانکها یا صدا و سیما هزینه این تبلیغات را متقبل شوند، تولیدکننده باید پرداخت کند؟
مهندس حسین اسحاقی: به نظر بنده 90 درصد از جامعه از برخی تسهیلات فروش در این صنعت بیخبر هستند. متاسفانه هزینههای تبلیغات تلویزیونی آنقدر بالا است که بسیاری از تولیدکنندگان قادر نیستند محصولات خود را در صدا و سیما تبلیغ کنند. یک تبلیغ چند ثانیه در صدا و سیما خیلی هزینه دارد. در حالی که ماهوارهها تبلیغاتی را پخش میکنند که هزینه آنها بسیار پایینتر است. تولیدکنندگان خارجی میتوانند با بهای بسیار کمتری محصولات خود را ماهوارهها تبلیغ کنند. صدا و سیما متعلق به مردم است و باید به تبلیغ نمایشگاههایی بپردازد که برای رفاه مردم برگزار میشوند. درصد بازدید مردم از نمایشگاه صنعت لوازم خانگی امسال کم بود. خوب بود که مردم در نمایشگاه حاضر و توانمندیهای تولیدکنندگان داخلی باخبر میشدند.
دکتر رضا الماسی: حداقل انتظار این بود که صدا و سیما برای این نمایشگاه که متعلق به مردم بود، تبلیغ بیشتری میکرد.
مهندس حسین اسحاقی: امروزه برخی سودجویان کالا را از ما میخرند و در مناطق مرزی با تغییر برچسب آن، کالای مورد نظر را به عنوان کالای خارجی به مردم میفروشند. اشکال کار این است که ما هنوز خود را باور نداریم. توانمندی خود را قبول نداریم. ما همه چیز داریم اما هر چه میخواهیم بخریم باید بگوییم خارجی است.
دکتر حبیب الله انصاری: برای تبلیغ نمایشگاه ملی صنعت لوازم خانگی 81 میلیون تومان (البته با تخفیف) به صدا و سیما پرداخت کردیم تا در مجموع کمتر از 10 دقیقه برای این نمایشگاه تبلیغ پخش کند.
دکتر حبیب الله انصاری: بحث درباره صدا و سیما آنقدر مفصل است که حتی جا دارد یک میزگرد ویژه درباره آن تشکیل شود. چون اشاره شد بنده میگویم. نمایشگاه امسال ما از نظر کمی و کیفی بینظیر بود. نمایشگاه امسال 35 هزار مترمربع وسعت داشت. ما برای این نمایشگاه در شرایطی که سخن از رونق تولید میگوییم، قصد داشتیم کالاها را معرفی کنیم تا زمینهساز این رونق شود. برای چنین نمایشگاهی، 81 میلیون تومان در قالب یک قرارداد ما به صدا و سیما پول دادیم تا در مجموع کمتر از 10 دقیقه و تازه هر بار چند ثانیه تبلیغ برای آن پخش شود. این در حالی است که نه تنها ما نباید پول میدادیم که باید از ما هم تشکر میشد؛تازه این رقم با تخفیف بوده است.
مهندس حسین اسحاقی: این در صورتی است که برای اجرای یک غرفه در نمایشگاه، چندین برابر آن ما هزینه دکور و اجاره دادیم. ما سه سال پیش در نمایشگاه ایتالیا شرکت کردیم و یک ریال هزینه غرفه ندادیم. ما درخواست شرکت در نمایشگاه داشتیم و تنها هزینهی ما هزینه ارسال نمونهها بود که بخشی از آن هم در ایتالیا فروخته شد. اما برای این نمایشگاه داخلی چندین میلیارد تومان هزینه شد. آیا نباید صدا و سیما رسالت خود را در قبال چنین نمایشگاهی انجام میداد؟
دکتر حبیب الله انصاری: در طول زمان نمایشگاه باید بخشی از اخبار اقتصادی صدا و سیما باید نمایشگاهها را انعکاس میدادند. این حداقل انتظار ما از رسانه ملی بود.
مهندس حسین اسحاقی: صدا و سیما بخشی از تبلیغات خود را به کالای ایرانی اختصاص میدهد ولی چقدر این میزان تبلیغ در برابر بمباران تبلیغاتی ماهوارهها موثر است؟ البته این تبلیغات در ساعات خوش بیننده هم پخش نشده است. به نظر ما صدا و سیما اگر واقعا میخواهد از واحدهای تولیدی حمایت کند، جا برای انجام آن زیاد است. صدا و سیما باید دستاوردهای شرکتها سخن بگوید، زیرا افتخار ملی است.