همتی: مهم‌ترین هدف دشمن، حمله به بازار ارز بود

در جلسه امروز مجمع عمومی بانک مرکزی که با حضور رئیس جمهور در حال برگزاری است، علاوه بر اینکه قرار است ترازنامه سال 1397 بانک مرکزی در آن به تصویب برسد، بنا است در حاشیه این مجمع عملیات بازار باز آغاز و از سامانه معاملاتی آن رونمایی شود.

به گزارش «تابناک اقتصادی»؛ پنجاه و نهمین مجمع عمومی بانک مرکزی با حضور حسن روحانی، رئیس جمهور در برج میرداماد در حال برگزاری است. طبق ماده 19 قانون احکام دائمی برنامه‌های توسعه کشور، اعضای این مجمع را رئیس جمهور (ریاست مجمع)، وزیر امور اقتصادی و دارایی، رئیس سازمان برنامه و بودجه کشور و دو تن از وزرا به انتخاب هیات وزیران تشکیل می‌دهند.

مطابق با بند ج. ماده 17 قانون پولی و بانکی کشور، وظایف این مجمع عبارت است از: رسیدگی و تصویب ترازنامه بانک مرکزی، رسیدگی و تصمیم گیری نهایی نسبت به گزارش‌های هیات نظارت، رسیدگی و تصمیم درباره پیشنهاد تقسیم سود ویژه و انتخاب اعضای هیات نظارت به پیشنهاد وزیر امور اقتصادی و دارایی و سایر وظایفی که طبق مقررات این قانون به عهده مجمع گذارده شده است.

همچنین مطابق با بند د. ماده 17 قانون پولی و بانکی کشور باید جلسات مجمع عمومی بانک حداقل سالی یک بار تا پایان تیرماه به منظور تصویب ترازنامه بانک تشکیل شود و نیز در مواقع دیگر به نظر وزیر امور اقتصادی و دارایی یا پیشنهاد رئیس کل بانک مرکزی به دعوت وزیر دارایی این مجمع تشکیل خواهد شد. زمان برگزاری مجمع در سال جاری نشان می‌دهد، بر پایه قانون، این جلسه با 177 روز تاخیر از آخرین مهلت برگزاری آن یعنی پایان تیرماه 1398، در حال برگزاری است.

البته در سال‌های گذشته نیز این مجمع با تاخیر چند ماهه برگزار شد؛ برای نمونه در سال گذشته این مجمع با 219 روز تاخیر نسبت به آخرین مهلت برگزاری در هفتم اسفند ماه 1397 برگزار و در آن ترازنامه بانک مرکزی در سال 1396 تصویب شد و رئیس جمهور، خبر آغاز ادغام بانک‌های نظامی در سال 1398 را داد.

شایان ذکر است، در جلسه امروز مجمع عمومی بانک مرکزی، علاوه بر تصویب ترازنامه سال 1397 بانک مرکزی، قرار است در حاشیه این مجمع عملیات بازار باز و رونمایی از سامانه معاملاتی آن در حضور رئیس جمهور آغاز شود.

به گزارش خبرنگار تابناک اقتصادی از محل برگزاری مجمع در ساختمان بانک مرکزی، عبدالناصر همتی رئیس کل بانک مرکزی گفت: سال های 97 و 98 جزو سخت ترین سال‌های اقتصادی برای کشور است، که در این سال ها یکی از بی سابقه ترین تحریم ها برای کشور را شاهد بودیم؛ این در حالی است که با تدبیری که صورت گرفت به تدریج به سمت ثبات در حال حرکت هستیم.

وی ادامه داد: نتیجه تلاش بانک مرکزی، ثبات در بازارها بوده است. البته باید به این موضوع توجه داشت که هدف دشمنان، حمله به بازار ارز ایران بوده و با توجه به ناترازی هایی که در سیستم بانکی وجود داشت، انتظارات عمومی بر این بود که با شوک ناشی از کاهش درآمدهای نفتی، اقتصاد وارد شرایط بسیار سخت تورم رکودی شود.

رئیس کل بانک مرکزی افزود: در شرایط عادی حتی اگر رکود تورمی بر کشور حاکم شود، کار برای دولت بسیار سخت خواهد بود، اما ما در مدت کوتاهی و با شرایطی که فشار و قدرت آن بر مجموعه اقتصادی کشور بسیار بالا بود، از زیر این فشار خارج شدیم و در شش ماهه ابتدایی سال جاری، رشد غیرنفتی کشور مثبت شد و این نشانگر آن است که ما توانستیم بر رکودی که بر فعالیت های اقتصادی کشور حاکم است، غلبه کنیم.

عبدالناصر همتی گفت: طبیعی است که بخش نفتی، یک بخش برون زاست و دولت و بانک مرکزی نقش زیادی در مدیریت آن ندارند و البته نباید از تلاش وزارت نفت برای صادرات به سادگی عبور کرد اما به هر حال باید گفت در حال حاضر از آنچه قبلا نفت صادر می کردیم، کمتر صادر می شود و فشار ناشی از این کاهش صادرات نفت بر اقتصاد ایران برقرار است، ولی امیدواریم اثر آن در سال 99 کامل از بین رود.

کنترل بازار ارز بدون از دست دادن ذخایر ارزی

به گفته همتی، در یک سال و نیم گذشته، کشور در سه مقطع تحت شدیدترین فشارها قرار گرفت که یکی از این مقاطع، بحث آشفتگی بازار ارز بود. ما توانستیم به خوبی شوکی که دشمن می‌خواست در بازار ارز ایجاد کند را مدیریت کنیم، ضمن اینکه بخشی از این شوک همچنان تا شهریور 97 در کشور مشاهده می شد، اما تدبیر بانک مرکزی این بود که این شوک باید در کوتاه مدت کنترل شود و خوشبختانه با اقدامات جدی و مهمی که در بانک مرکزی انجام شد، توانستیم تقاضاهای سفته بازانه را محدود کرده و کنترل بازار ارز را بدون از دست دادن ذخایر ارزی به دست بگیریم. کنترل بازار ارز با از دست دادن ذخایر می توانست صورت گیرد، اما ما این کار را بدون از دست دادن ذخایر انجام دادیم.

وی اظهار داشت: امکان نوسان شدید نرخ ارز وجود داشت، اما در حال حاضر آسیب پذیری نرخ ارز از ناحیه تحولات سیاسی و نظامی را به حداقل ممکن رسانده‌ایم و مانع خروج سرمایه از کشور شده ایم. با اقداماتی که بانک مرکزی از سال 97 انجام داد خود را به عنوان یک بازارساز در بازار مطرح کرد.

حضور بانک مرکزی به عنوان بازارساز در بازار ارز

همتی ادامه داد: این برای اولین بار در کشور است که عنصری به عنوان بازارساز در بازار ارز مطرح شده است و این بازارساز، اجازه نوسان نرخ ارز را به دلالان نمی دهد. این حضور بانک مرکزی به عنوان بازار ساز در بازار ارز باعث شد تا در یک سال و نیم گذشته علیرغم رخ دادن مهمترین تنش های سیاسی و نظامی در کشور، هیچ یک از آنها نتوانند چارچوب بازار ارز کشور را بر هم بزند.

همتی گفت: مجموعه ای از اقدامات آغاز شده که ریال را از حالت رها بودن نجات دهد. ضمن اینکه اقدام برای کنترل تراکنش ها در پوزها، تراکنش های بانکی خارج از کشور، ساتنا، انتقالات ریالی و چک های تضمینی صورت داده و توانستیم ریال را در گردش و مهمترین عامل سفته بازانه حمله به بازار ارز را با ریال کنترل کنیم.

رئیس کل بانک مرکزی گفت: ناترازی بانک ها از حدود دو دهه قبل آغاز شده است و نمی توانیم آن را یک روزه و یک ماهه و یک ساله رفع کنیم، اما اقدامات خوبی را برای حل این مشکل شروع کرده ایم و موسسات مالی غیرمجازی را با انتخاب سرپرست سامان دادیم و ادغام بانک های نظامی را آغاز کردیم که البته هم اکنون نیز کار را تا 80 درصد پیش برده ایم و به زودی نهایی خواهیم کرد.

همتی گفت: برخی معتقد بودند برای کنترل بازار باید نرخ سود را بیشتر کنید، اما ما نگران تشدید رکود بودیم و این سیاست را انتخاب نکردیم و حتی تعدیل تدریجی نرخ سود بانکها را در دستور کار قرار دادیم و این کار باعث کاهش ناترازی بانک ها شد.

خیلی‌ها منتظر دلار 40 هزار تومانی و ابرتورم بودند

رئیس کل بانک مرکزی ادامه داد: برخی می‌گفتند ایران وارد ابرتورم می‌شود و انتظار نرخ دلار 30 تا 40 هزار تومانی را داشتند، ولی در حال حاضر بعد از گذشت یکسال از سخت‌ترین تحریم‌ها و فشار سنگین به درآمد‌های دولت، نرخ تورم نزولی است و به جز آذرماه که تورم افزایش یافت و در دی ماه کنترل خواهد شد، روند رو به کاهش در تورم را شاهد هستیم و در مورد نرخ ارز نیز اگر آمار‌ها را نگاه کنیم، از اول سال تاکنون، تغییری در نرخ ارز نداشتیم و در یک محدوده محدود نوسان می‌کند و مطمئن هستیم که شرایط ما از این هم بهتر خواهد شد.

وی اظهار داشت: برخی میزان مطلق نقدینگی را مقایسه می‌کنند، در حالی که این درست نیست و درصد رشد است که معنا دارد که این نیز مهار شده است. اتفاقی که در یک سال و نیم گذشته رخ داده است را می‌توان یکی از نادرترین اتفاقات چهل ساله جمهوری اسلامی ایران دانست و تا به حال این چنین عملکرد باثباتی در اقتصاد نداشته ایم؛ آن هم زیر شدیدترین فشار‌های تحریم.

عملیات بازار باز را از شنبه آغاز خواهیم کرد

وی اظهار داشت: در آستانه شصتمین سال تاسیس بانک مرکزی، عملیات بازار باز را از شنبه آغاز خواهیم کرد و امروز از این عملیات رونمایی خواهد شد و البته باید گفت که این کار به ما کمک خواهد کرد تا سیاستگذاری و نظام سیاستگذاری پولی کشور را دچار تغییر و تحول عمده کنیم.

همتی گفت: با عملیات بازار باز به سمتی خواهیم رفت که آنچه در دنیا و در بانک‌های مرکزی مدرن دنیا برای اعمال سیاست‌های پولی عمل می‌شود، اجرایی شود.

حضور رئیس جمهور در مجمع عمومی بانک مرکزی

همچنین رئیس جمهور روحانی در این مجمع حضور یافت. این حضور رئیس جمهور روحانی در مجمع در حالی است که در صورت تصویب طرح جدید بانکداری در شورای نگهبان می توان این حضور را آخرین حضور رئیس جمهور به عنوان رئیس در مجمع عمومی بانک مرکزی دانست و به طور کلی می توان گفت این آخرین مجمع عمومی بانک مرکزی است که برگزار شد.

رئیس جمهور با بیان اینکه یک فرمانده نظامی جمهوری اسلامی ایران به دست آمریکایی‌ها ترور می‌شود و ببینید اثر این شهادت در کل منطقه و جهان چه مقدار است، گفت: این شهادت حتی در قیمت ارزها، نفت، بورس و همه بازار‌های ملی و دنیا اثر گذاشت و از لحاظ روانی، فکری و سیاسی کل منطقه را تحت تأثیر قرار داد.

روحانی با اشاره به تمرکز آمریکایی‌ها برای به زانو درآوردن ملت ایران، گفت: رئیس جمهور آمریکا به تعدادی از سران کشور‌ها که حداقل 3 نفرشان با من صحبت کردند، گفته بود با فشار حداکثری رژیم ایران سه ماه بیشتر نخواهد توانست مقاومت کند.

روحانی با اشاره به آغاز اقدامات آمریکایی‌ها علیه جمهوری اسلامی ایران از اردیبهشت 97 و اعلام خروج از برجام و وضع توطئه‌ها و اجرایی کردن توطئه‌ها و تحریم‌ها از 13 آبان سال گذشته، افزود: آیا تا امروز ملت ما قوی‌تر و مستحکم‌تر در برابر این توطئه شده یا ضعیف‌تر؟

رئیس جمهور در سخنان خود در این مجمع گفت: از ابتدا که وارد رقابت‌های انتخاباتی شدم می‌دانستم با مشکلات بزرگی روبرو هستیم و معلوم بود وضع رکود، تورم و سرمایه‌گذاری و به طور کلی وضع ما با دنیا چگونه است.

وی افزود: مردم آمدند و در کنار دولت و نظام قرار گرفتند و از آغاز دولت یازدهم تغییراتی را در آثار تورمی شاهد بودیم.

از اواسط سال 94 تورم تک رقمی شد

روحانی ادامه داد: وقتی در گزارش صد روزه گفتم در دولت یازدهم تورم را تک رقمی می‌کنیم، برخی اقتصاددانان به من ایراد گرفتند که مگر می‌شود؟ ولی از اواسط سال 94 تورم تک رقمی شد و این تک رقمی بودن نرخ تورم تا اوایل 97 ادامه داشت. امید مردم به آینده باعث این موضوع شد.

بلد نیستم با تخریب روابط خارجی، اقتصاد را بدون مشکل اداره کنم

رئیس جمهور با بیان اینکه اقتصاد با امنیت و سیاست خارجی درآمیخته است، ادامه داد: شاید کسی تنها درون‌گرا و به اقتصاد در داخل کشور فکر کند و معتقد باشد که اگر تمام روابط خارجی تخریب شود، مردم احساس کنند که شرایط سخت‌تر می‌شود، تحریم‌های بین‌المللی به کشور فشار می‌آورد و در فروش نفت مشکل داریم، اما در عین حال، اقتصاد کشور مشکلی ندارد، که من اینگونه بلد نیستم.

اقتصاد به سیاست، فرهنگ و امنیت مرتبط است

رئیس جمهور با تأکید بر اینکه در دنیای امروز همه دنیا و اقتصاد با سیاست، فرهنگ و امنیت مرتبط است، افزود: در شرایط جنگ و صلح شرایط اقتصادی متفاوت است.

وی افزود: هنگامی که ترامپ از برجام خارج شد برخی گفتند شما هم از برجام خارج شوید! اگر از برجام خارج می‌شدیم چقدر کار برای ترامپ راحت بود؛ از بقیه مطالبه کردیم و گفتیم اگر بقیه جبران کنند ما در برجام می‌مانیم؛ کاری کردیم که همه ترامپ را محکوم کنند. از سال 92 کاهش نرخ تورم را آغاز و در سال 93 رشد اقتصادی را شروع کردیم و توانستیم رشد منفی را متوقف و روند مثبت را آغاز کنیم.

ایجاد سالانه 500 هزار اشتغال خالص/ قبل از ما، 10 هزار اشتغال خالص ایجاد شده بود

حسن روحانی گفت: در دولت یازدهم و دوازدهم به طور متوسط سالانه 500 هزار اشتغال خالص ایجاد کرده ایم و این در حالی است که قبل از ما سالانه 10 تا 12 هزار اشتغال خالص داشتیم. در تولیدات کشاورزی توانستیم به طور متوسط سالانه 5 میلیون تن افزایش محصول داشته باشیم. در بخش گاز که همواره در زمستان واردکننده بودیم خودکفا شدیم و این اتفاق در گازوییل و بنزین نیز رخ داد و خودکفا شدیم.

نرخ دلار باید پایین‌تر باشد

رئیس جمهوری در مورد نرخ ارز نیز گفت: قیمت ارز باید پایین‌تر از این باشد، ولی باید شرایط را هم در نظر گرفت. در میانه مشکلات، اصلاحات خوبی آغاز شد؛ کنترل موسسات غیرمجاز که کشور را به هم ریخته بودند و می‌ریختند کار بزرگی بود. ادغام بانک‌های نیرو‌های مسلح کار بزرگی بود که همه از جمله مقام معظم رهبری در این زمینه کمک کردند.

سرمایه‌های منجمد بانک‌ها و خصولتی‌ها فعال شود

روحانی در پایان از بنگاهداری بانک‌ها انتقاد کرد و افزود: وقتی به بانک‌ها می‌گوییم اموال خود را بفروشید، تمایلی به فروش اموال خود ندارند. بانک‌ها در حال حاضر هم کار بانکی می‌کنند و هم در حال انجام بنگاهداری هستند. وی ادامه داد: باید در شرایط کنونی سرمایه‌های منجمدی را که در اختیار دولت، بانک‌ها و خصولتی‌هاست، فعال کنیم.