"هرش وی پانت" رییس مطالعات سیاسی ایالات متحده و هند در اندیشکده مطالعات راهبردی و بین الملل واشنگتن روز دوشنبه در گفت‌وگویی اختصاصی با ایرنا افزود دهلی نو امیدوار است که آمریکا ضرورت تعامل با ایران را درک کند و اهمیت روابط با تهران را برای منافع هند و ثبات منطقه ای بپذیرد.
وی با اشاره به گفت‌وگوهای آمریکا و طالبان هم اظهار کرد: دهلی نو نگران پیامدهای خروج آمریکا از افغانستان و عدم مشارکت همه جریان‌های افغان برای ترسیم آینده سیاسی آن کشور است و در این زمینه از رئیس جمهوری آمریکا توضیح خواهد خواست.
این تحلیلگر هندی با اشاره به خصومت رژیم ترامپ با تهران گفت: این مساله، هند را در وضعیت دشواری قرار می دهد. همیشه سوال در هند این بوده است که تحولات در آمریکا چه تغییری در سیاست آن در خصوص ایران به وجود خواهد آورد؟
وی پانت ادامه داد: روابط هند و ایران تاریخی و تمدنی است. تاکنون هند تلاش کرده است در روابط خود با ایران و آمریکا، تعادل را حفظ کند اما هر زمان تنش میان آمریکا و ایران بالا گرفته است، این موضوع برای هند سخت و چالش برانگیز بوده است.
عضو مرکز مطالعات راهبردی و بین الملل واشنگتن با اشاره به موضوع تحریم‌های غیرقانونی و یکجانبه رژیم ترامپ علیه ایران گفت: میان موضوع ایران و افغانستان ارتباط وجود دارد. سال هاست که هند تلاش دارد این موضوع را روشن کند که باید با ایران وارد تعامل شود.
وی‌پانت خاطرنشان کرد: از زمانی که آمریکا در سال 2015، راهبرد آسیای جنوب شرقی خود را ترسیم کرده است، هند خواستار افزایش فشار بر پاکستان و همزمان زمینه سازی برای افزایش نقش ایران در افغانستان، به خصوص در راستای اهمیت بندر چابهار و عقب نشینی آمریکا از افغانستان بوده است.
وی تاکید کرد: چابهار اهمیت جدی برای راهبرد هند در افغانستان دارد. به همین دلیل هند، دولت ترامپ را قانع کرده است که بندر چابهار را از تحریم های آمریکا معاف کند. هند توانسته اهمیت این بندر را روشن کند و تاکنون آمریکا دوبار معافیت بندر چابهار را تمدید کرده است.
احتمال ادامه معافیت چابهار از تحریم ها
این کارشناس امور شبه قاره با اشاره به اهمیت راهبردی بندر چابهار گفت: چابهار هم برای ایران و هم برای هند و افغانستان اهمیت دارد. این مهم است که آمریکا تمام تخم مرغ های خود را در سبد پاکستان نگذارد.
وی‌پانت افزود: اکنون پرسش این است که آیا هند میتواند ترامپ را راضی کند که معافیت بندر چابهار را تمدید کند یا خیر. هند سرمایه گذاری بزرگی در این بندر داشته است و خواستار شکوفایی اقتصادی این بندر است تا وابستگی افغانستان به پاکستان کاهش یابد.
وی افزود: با توجه به وضعیت روابط ایران و آمریکا، کار هند دشوار شده است. این موضوع یکی از محورهای مذاکرات با ترامپ خواهد بود.
ایرنا پرسید که تا چه اندازه احتمال تمدید معافیت این بندر وجود دارد؟
هرش وی پانت پاسخ داد: این معافیت ها دوبار داده شده است. توضیح منطق اهمیت راهبردی چابهار به آمریکایی ها سخت نیست. من حدس می زنم که معافیت چابهار از تحریم ها تداوم پیدا کند. من فکر می کنم این دیدار رسمی خروجی خوبی داشته باشد و نخست وزیر مودی بتواند رئیس جمهوری آمریکا را درباره اهمیت چابهار توجیه کند.
گفت‌وگوها با طالبان
این تحلیلگر هندی تصریح کرد: افغانستان یکی از محورهای مهم گفت‌وگوها میان مقام های هندی و آمریکایی خواهد بود، زیرا که هند نگران عقب نشینی آمریکا از افغانستان و پیامدهای آن است. هند هیچگاه از طالبان خوشش نمی آمده است و اکنون نگران است که بازگشت طالبان به قدرت، هم برای منافع هند در افغانستان و هم ثبات افغانستان و منطقه پیامدهای بدی داشته باشد.
پانت تصریح کرد: رهبران هند در این سفر می خواهند از زبان ترامپ بشنوند که برنامه وی برای افغانستان و سمت و سوی گفت‌وگوها با طالبان چیست. اینکه آمریکا چگونه می خواهد ثبات در افغانستان و منطقه را برقرار کند. به نظرم، ترامپ هم علاقمند است که بداند طرح هند برای منطقه و افغانستان چیست.
وی افزود: هند در افغانستان فعالیت و سرمایه گذاریهای مهمی داشته است و دوره پس از خروج احتمالی آمریکا از افغانستان، اگر به خارج شدن هند و پایان سرمایه گذاری هند در افغانستان بینجامد، برای افغانستان بد تمام خواهد شد. برای همین دو طرف درباره این موضوع بحث و گفت‌وگو خواهند داشت.
طرح هند برای ثبات افغانستان
ایرنا از این کارشناس هندی پرسید که طرح و برنامه هند برای ثبات در منطقه و افغانستان چیست؟
وی پاسخ داد: هندی ها می خواهند که دست طالبان به طور کامل در افغانستان باز گذاشته نشود. در صورت بازسازی ساختار سیاسی افغانستان، باید به دیگر بازیگران افغان مجال داد تا بتوانند با طالبان توزان برقرار کنند. از نگاه دهلی نو، قانون اساسی افغانستان باید ترازوی تحولات باشد و طالبان این حق را ندارد که جلوتر از قانون اساسی افغانستان گام بردارد.
عضو مرکز مطالعات راهبردی و بین الملل واشنگتن تاکید کرد: گفت‌وگوهای میان افغان‌ها بسیار مهم است. توافق طالبان با آمریکا یک بعد از موضوع است. طالبان باید با دیگر طرف‌های افغان نیز وارد گفت‌وگو شود که شامل دولت در کابل است.
وی‌پانت افزود: در مجموع، هند خواهان پیشرفت مذاکرات است اما طالبان باید با طرف‌های دیگر هم وارد گفت‌وگو شود و آنها را کنار نزدند. صدای آنها نیز باید شنیده شود البته فعلا طالبان و آمریکا آتش بس اعلام کرده اند و باید منتظر بود که مفاد توافق آنها چیست. در آن زمان هند می تواند به طور مشخص‌تری موضع بگیرد و پیشنهاد خود را مطرح کند.
رقابت هند و چین در غرب آسیا
ایرنا در ادامه پرسید که برخی منابع در آمریکا می گویند که ترامپ در جریان دیدار از دهلی نو درباره همکاری با هند برای کاهش نفوذ چین و روسیه گفت‌وگو خواهد کرد. نگاه دهلی نو به نفوذ چین و روسیه در غرب آسیا چیست؟
این صاحبنظر سیاسی پاسخ داد: چین به دلایل مختلفی از جمله مسائل مرزی، وضع اقیانوس هند و منطقه ایندو پاسیفیک (هند-آرام) یک چالش بزرگ راهبردی برای هند است. هند و آمریکا همکاری نزدیکی در شرق منطقه ایندو پاسیفیک دارند تا از نفوذ چین جلوگیری کنند. چین و همین‌طور روسیه در منطقه غرب آسیا و خاورمیانه در حال افزایش نفوذ خود بوده اند. این در حالی است که آمریکا در حال کاهش نفوذ خود و خارج شدن از منطقه است.
هرش وی پانت افزود: هند اکنون تلاش می کند که رویکردی به این وضعیت تازه داشته باشد. اینکه آیا با آمریکایی ها همکاری کند یا اینکه با روسیه و چین همکاری بشود؟ مشکل هند این است که چینی‌ها دوست ندارند هند نقش برجستهای داشته باشد اما روسیه با این موضوع مشکلی ندارد. از این منظر، میان چین و روسیه تفاوت وجود دارد.
وی خاطرنشان کرد: روابط هند با روسیه تاریخی و عمیق است و با وجود مشکلاتی که بوده، مسائل دو جانبه قابل حل و فصل است. برعکس، مشکلات ما با چین عمیق است. چین به رابطه با هند از منظر توازن قوا نگاه می کند و می خواهد هند در جنوب آسیا مهار شود.
وی‌پانت تصریح کرد: هند خواهان همکاری با روسیه در غرب آسیا و خاورمیانه است و بر این باور است که موانع بر سر همکاری با چین جدی است.