نقد و بررسی فیلم اتاق فرمت ( Fermats Room )

صرف نظر از هالیوود که با توجه به تقلای رسانه ها،به عنوان برترین صنعت فیلم جهان شناخته می شود،صنعت فیلم های کشور های دیگری مانند اسپانیا گاهی به حدی درخشان می شوند که رسانه ها،مجبورند از آنها تبلیغ کنند گرچه نمی توان پیشرفته تر بودن فیلم های هالیوود نسبت به فیلم های دیگر را انکار کرد اما از آن طرف،این راهم نمی توان منکر شد که گاهی،اسپانیا،فرانسه و ...

 اتاق فرمت

صرف نظر از هالیوود که با توجه به تقلای رسانه ها،به عنوان برترین صنعت فیلم جهان شناخته می شود،صنعت فیلم های کشور های دیگری مانند اسپانیا گاهی به حدی درخشان می شوند که رسانه ها،مجبورند از آنها تبلیغ کنند گرچه نمی توان پیشرفته تر بودن فیلم های هالیوود نسبت به فیلم های دیگر را انکار کرد اما از آن طرف،این راهم نمی توان منکر شد که گاهی،اسپانیا،فرانسه و دیگر کشور های اروپایی،فیلمی می سازند که از ده ها فیلم هالیوودی عمیق تر است که مشهور ترین مثال آن،اثری است که همه شما مخاطبان اهل مطالعه سینما،آنرا دیده اید و اکثرا دوست داشته اید یعنی پلتفرم.به صراحت می توان گفت صنعت سینمای اسپانیا،از چند دیدگاه مختلف،از رقیبان پیروز هالیوود هستند.در این نقد،تصمیم داریم یکی از درخشان ترین فیلمی که در تاریخ،در رابطه با ریاضیات ساخته شده است را تحلیل و بررسی و کمی در رابطه با آن،بحث کنیم.

داستان،حول محور حدس چند صد ساله ریاضیات،یعنی حدس گلدباخ است که هیچ ریاضی دانی نیست که در رابطه با آن،تحقیق نکرده باشد.حتی کسانی که در شاخه های دیگر ریاضی مانند نظریه احتمال،مکانیک کوانتم و...تخصص دارند،نیز حد اقل سه ساعت از عمر خود را صرف درک این نظریه،گذاشته اند.نظریه،بدین گونه است که تمام اعداد زوج که اول نیستند،از جمع دو عدد اول بوجود آمده اند.یک ریاضی دان جوان،اعلام می کند که توانسته این حدس را اثبات کند و زمانی برای ارائه آن تعیین می کند اما زمانی که این موضوع به گوش یک ریاضی دان دیگر که تمام عمرش را صرف اثبات این نظریه گذاشته بود،می رسد،داستان کمی پیچیده می شود و به قول همان ریاضی دان کهنسال،انسان هرچقدر هم که منطق و ریاضیات بلد باشد،باز هم متغیر های تصادفی کار خود را می کنند.چند ریاضی دان،با حل کردن یک مسأله به یک گردهمایی دعوت می شوند با هدف تبادل علمی در رابطه با سخت ترین مسأله تاریخ یعنی کد انیگما که در جنگ جهانی دوم،توسط آلمان نازی به کار گرفته می شد اما در واقع،آنها برای پاسخ دادن به سؤالات ریاضی به آنجا آمده اند و اگر بیشتر از وقت معین شده،پاسخ دادن آنها طول بکشد،دیوار های اتاق کوچک می شوند.اکنون ریاضی دانان ما،با دو مسأله روبرو هستند:1-چگونه رایانه ای که سؤالات،بر روی آن برنامه نویسی شده اند را خسته کنیم؟2-چگونه از کوچک شدن دیوار ها جلوگیری کنیم؟

اتاق فرمت ( Fermat's Room )

فیلمنامه:قبل از تحلیل فیلم نامه،باید به صراحت گفت که فیلم نامه،رضایت بخش است.از بهترین فیلم نامه هایی بود که تا کنون،یک فیلم بر اساس آن ساخته شده«حد اقل در اروپا».فیلم نامه به راحتی توانسته به یک موضوع ریاضی بسیار شناخته شده و قابل تأمل و رابطه آن با احساسات انسانی بپردازد.در ابتدا،ما شاهد مقدمه ای نسبتا مبهم هستیم تا با نظریه گلدباخ آشنا شویم و به ناگاه،با اتفاقی کاملا غیر منتظره و بحث برانگیز،فیلم،آغاز می شود.دقیقا عنصری که می توان گفت انتظار ما،از اکثر فیلم نامه ها به شمار می آید.در ادامه ما شاهد ابهامات سرگرم کننده بیشتری هستیم.چند ریاضی دان با شخصیت های متفاوت،سعی بر حل معمایی دارند که توسط فردی نامعلوم و تقریبا، غیر واقعی برای تعداد زیادی از ریاضی دانان از جمله همان مرد جوانی که در ابتدای فیلم معرفی می شود،فرستاده شده تا در صورت حل کردن این معما،در یک گردهمایی بی سابقه،دعوت شوند که با هدف تبادل دانش برگزار می شود.ریاضی دانان،بالاخره با طی کردن ماجراجویی های خویش،به گردهمایی آمده و دور هم جمع می شوند اما ناگهان،ریاضی دانان متوجه می شوند که در یک تله بسیار بزرگ اسیر شده اند و باید،تاوان اعمال نکرده شان را بپردازند...

شخصیت ها،در ابتدای فیلم،به اندازه کافی به بیننده معرفی می شوند و تا جایی که این ابهامات،سرگرم کننده بوده و مضحک نشوند،ادامه پیدا می کند تا در نهایت، شخصیت ها در قسمتی از ابتدای فیلم نامه،به یکدیگر رسیده و یکی از مهم ترین مراحل زندگی خود را سپری کنند.شخصیت ها به خوبی در کنار یکدیگر،گماشته شده اند و به هرکدام،همان قدر که باعث تقویت فیلم شود،پرداخته می شود و آنها را مجبور می کند تا گذشته خویش را برملا کرده تا بتوانند یک رابطه در این میان کشف کنند. به نوعی،این یک بازی ریاضی دیگر است که ریاضی دانان ما،باید بتوانند از اعماق این معمای پیچیده،یک رابطه ریاضی بدست آورده و با حل آن،زندگی خود را نجات دهند.فیلمنامه،قسمت انبوهی از پرداختن به شخصیت ها را به قسمتی واگذار کرده که شخصیت ها،در کنار یکدیگر هستند اما فیلم،پتانسیل این را داشت که قبل از پیوند شخصیت ها با یکدیگر،کمی بیشتر و مفصل تر به شخصیت ها پرداخته و ابهام ایجاد نکند.ظاهرا هدف فیلمنامه نویس اتاق فرمت (Fermat's Room) از ایجاد بخش قبل از آشنایی شخصیت ها،فقط و فقط ایجاد ابهام و سؤال بوده و قرار نبوده که هیچ جوابی به هیچ کدام از این سؤالات داده شود و بخش دوم فیلم نامه،مخصوص ابهامات دیگر و پاسخ ناگهانی به سؤالات است و این یک ایراد است.

اتاق فرمت ( Fermat's Room )

پس انتخاب بهتر برای روایت داستان توسط فیلم نامه بدین شرح است:1-مقدمه ای بسیار مبهم و شک برانگیز2-شروعی با ادامه ابهامات و بیان %60 سؤالات و معرفی 70 درصدی شخصیت ها.3-پیوند شخصیت ها و بیان چهل درصد باقی مانده ابهامات و آوردن %10 پاسخ ها4-یافتن %85 پاسخ ها5-یافتن پاسخ نهایی و برملا شدن اصلی ترین ابهام فیلم6-پایان بندی درجه یک داستان؛و الگوریتمی که فیلم نامه برای روایت انتخاب کرده:1-مقدمه ای بسیار مبهم و شک برانگیز2-شروعی با ادامه ابهامات و بیان %40 سؤالات و معرفی 40 درصدی شخصیت ها.3-پیوند شخصیت ها و بیان شصت دصد باقی مانده ابهامات و آوردن %10 پاسخ ها4-یافتن %85 پاسخ ها5-برملا شدن اصلی ترین ابهام فیلم با شکلی نسبتا بچگانه6-پایان بندی درجه یک داستان.همان طور که مشاهده کردید،فیلم نامه شباهت هایی که باید نسبت به چیزی که باید باشد را دارد.

دیالوگ ها نیز،بسیار متفکرانه و دقیق،مانند یک نقشه معماری،در کنار هم گماشته شده اند تا ساختمانی را برای بیان بهتر احساسات انسانی یک ریاضی دان،ساخته و آنرا به مخاطب نشان دهند که یکی از بهترین این دیالوگ ها،همان گفته ای است که در ابتدای نقد آوردیم.این موضوع،کاملا مشهود است که کمتر دیالوگی است که به صورت بی ربط در فیلم به کار رفته باشد و شاید در ابتدای فیلم،این طور به نظر برسد اما رفته رفته،با آشکار شدن راز های پنهان،عمق دیالوگ ها و صحبت های رد و بدل شده به راختی قابل درک می شود.دیالوگ ها،یکی از مهم ترین عناصری هستند که می توانند شخصیت ها را به یکدیگر پیوند بزنند و اگر دیالوگ های یک فیلم ضعیف باشد،پس به سختی می تواند ارتباطی که باید را،بین شخصیت ها برقرار کند تا مخاطب بتواند با آنها همراه شده و در طی فیلم،گذر زمان را احساس نکند.

اتاق فرمت ( Fermat's Room )

فیلم برداری:در ادامه نقد،به تحلیل فیلم برداری می پردازیم.جدا از موفقیت غیر قابل انکار فیلم اتاق فرمت در این موضوع،باید گفت یکی از چیز هایی که صنعت فیلم اسپانیا را در مواقعی نسبت به هالیوود برتر می کند،فیلم برداری است که در تعداد زیادی از فیلم های اسپانیایی،این جنبه مهم فیلم سازی،به وضوح به چشم می آید. ایده فیلم برداری از بالا در سکانس های القا کننده حس هیجان،از ایده های است که من به شخصه در هر فیلمی که بخواهد این حس را القا کند،جست و جو می کنم و متأسفانه،دفعات کمی است که سکانسی را با هدف ایجاد حس هیجان توسط شخصیت ها،با فیلم برداری از بالا یافت می کنم اما خوشبختانه این فیلم،در سکانس های منظور،این انتظار را برآورده کرد.در سکانس هایی که بیشتر از هیجان،به تقلا می پردازد و ما باید آثار این حس را در چهره شخصیت ها ببینیم،فیلم برداری از جهات چپ و راست و روبرو است که بهتر می تواند القای این حس را،به عمل تبدیل نماید.در سکانس هایی مانند مقدمه فیلم هم که شخصیت ها،امید خود را از دست می دهند و باید با این موضوع کنار آیند،فیلم برداری بر هم ریخته و با حرکات متعدد،سریع و نامنظم است که بهترین انتخاب به شمار می آید گرچه،در برخی از لحظاتی که هیجان نیز هدف سکانس است،این گونه فیلم برداری،معمول تر است تا فیلم برداری از بالا.

کارگردانی:همان طور که همه می دانیم،درصد زیادی از موفقیت یک فیلم،بسته به کارگردان آن است زیرا حتی اگر فیلم نامه،بازیگران،فیلمبرداران و... بی نظیر باشند،اگر کارگردان درک درستی از فلسفه فیلم پیدا نکرده باشد،محصول درستی به مخاطب ارائه نخواهد شد.به قول معروف،لشگر گوسفندانی که توسط یک شیر رهبری می شوند، می توانند لشگر شیرانی که توسط یک گوسفند رهبری می شوند را شکست دهند.خلاصه،کارگردان های فیلم،آنقدر به درک عمیقی نسبت به فیلم نائل شدند،که اگر شناختی از آنها نداشتم،فکر می کردم ریاضی دان هستند!زیرا آنها،پس از درک عمیق داستان،با هدایت درست فیلم نامه و دیگر عناصر فیلم،توانسته بودند ما را نیز به درک فیلم و لذت بردن از آن،وادار کنند.به گونه ای،می توان گفت دقیقا همان کاری که باعث شده کریستوفر نولان،این گونه در قلب مخاطبان سینما،جای داشته باشد.در نهایت،به صراحت می توان عرض نمود که کارگردانان اتاق فرمت،فراتر از حد انتظار ما،از پس هدایت این فیلم عمیق و قابل تأمل،برآمده اند.

اتاق فرمت ( Fermat's Room )

بازیگری:یکی از دیگر عناصری که نقش مهمی در شخصیت پردازی دارند،بازیگری است که فیلم اتاق فرمت،در این زمینه نیز،سربلند است.بازیگران فیلم از جمله آله خو سائوراس،النا بایستروس،لوئیس امار و...توانسته اند با ادای درست دیالوگ ها و حالت چهره،احساساتی که فیلم نامه از آنها می خواهد را اجرا کنند.

 

نمره:8.5/10

 

منتقد : سید ابوالفضل حائری

به خانواده بزرگ جامعه مجازی مووی مگ بپیوندید

قیمت بک لینک و رپورتاژ
نظرات خوانندگان نظر شما در مورد این مطلب؟
اولین فردی باشید که در مورد این مطلب نظر می دهید
ارسال نظر
پیشخوان