خبرگزاری تسنیم- حمید روشن‌ضمیر
طی روزهای گذشته و با خبری که معاون فرهنگی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی اعلام کرد، برگزاری نمایشگاه کتاب تهران در سال جاری در نهایت منتفی شد. خبری که از مدت‌ها قبل در فضای مجازی و البته در میان ناشران صحبت از آن بود و در نهایت یکی از مقامات عالی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بر آن مهر تایید زد.
از ابتدای سال جاری و حتی پیش از آن درباره وضعیت نمایشگاه کتاب تهران و فراتر از آن حمایت از ناشران و نشر ایران در فقدان این رویداد که یکی از مهمترین اتفاقات مالی نشر ایران به شمار می‌رود، اظهارنظرهای مختلفی انجام شد و البته ماحصل همه آنها تدبیر از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برای این مساله بود. در همین راستا به نظر می‌رسد چند اتفاق می‌تواند بخشی از ضرر و زیان ناشی از برگزار نشدن نمایشگاه کتاب تهران را برطرف کند و روحیه صنعت نشر ایران را کمی تلطیف کند.
در نخستین و مهمترین اقدام کمک یارانه‌ای به ناشران متضرر از برپا نشدن نمایشگاه کتاب را باید مدنظر قرار داد. این یارانه‌ها می‌تواند در جهت تقویت خرید کتاب از ناشران طبق روندهای جاری در وزارت ارشاد و حتی تعریف روندهایی تازه مورد توجه قرار بگیرد. از سوی دیگر ایجاد سامانه‌هایی برای برپایی یک فروشگاه مجازی کتاب که شمایلی فراگیر دارد و به کمک سامانه‌های موجود برای فروش کتاب می‌آید و اندکی وضعیت فروش تحت فضای مجازی را تلطیف می‌کند را باید در نظر گرفت.
در این زمینه باید توجه کرد که بهترین روش برگزاری این اتفاق، منطقی‌ترین و پایدار‌ترین روش برای آن است. رصد فضای مجازی طی این ایام نشان می‌دهد که برای برگزاری چنین اقدامی باید ساختاری حساب‌شده، منعطف و منطبق با واقعیت چرخه اقتصادی نشر ایران را انتخاب و به کار فراخواند.
از سوی دیگر تقویت جشنواره‌های فروش یارانه‌ای کتاب که در دوره‌های قبل با تولی‌گری خانه کتاب انجام می‌شد، به شرط تسویه‌حساب به موقع می‌توان برنامه ریزی کرده و به منظور حمایت از بدنه نشر کشور در تعدادی بیشتر از مدت مشابه در سال‌های قبل آنها را اجرایی کرد.
موضوع دیگری که می‌توان آن را یک فرصت کمی تا قسمتی از دست رفته نیز دانست، برپایی بخش‌های نمایشگاهی و نه فروشگاهی نمایشگاه کتاب تهران در فضای مجازی است. اتفاقی که در نمایشگاه‌های بولونیا و ابوظبی تجربه شد و به زودی در نمایشگاه کتاب فرانکفورت نیز تجربه و اجرایی می‌شود. با وجود حضور شرکت‌های دانش‌بنیان متعدد در این زمینه فرصت مناسبی است تا در صورت وجود وقت مقتضی این اتفاق نیز در داخل ایران تجربه شود.
اما با این همه و مهمتر از مساله حمایت موقت یارانه‌ای، مساله حمایت بلندمدت و پایدار از صنعت نشر ایران می‌تواند آن را به عبور از این گردنه سخت امیدوار کند. افزایش قیمت در خدمات چاپی و نیز افزایش قیمت کاغذ در بازار آزاد و شنیده شدن زمزمه‌هایی مبنی بر حذف یارانه کاغذ به مراتب بیش از بازار فعلی می‌تواند به بازار نشر در ایران صدمه وارد کند و تن رنجور آن را بفشارد. شاید بیهوده نباشد تا در پایان این یادداشت عنوان شود که بهترین حمایت از نشر ایران در همه ادوار کمک در راه ثبات برای طی طریق در آن و دور کردن از شوک‌های احتمالی است.