شناسه : ۲۱۲۰۱۷۳ - چهارشنبه ۲۶ شهریور ۱۳۹۹ ساعت ۰۵:۲۲
اسناد صحیفه سجادیه
براى ما سید اجل نجم الدین بهاء اشرف ابوالحسن، محمد بن حسن ابن احمد بن على بن محمد بن عمر بن یحیى علوى الحسینى - که خداوند او را رحمت نماید - نقل کرد
براى ما سید اجل نجم الدین بهاء اشرف ابوالحسن، محمد بن حسن ابن احمد بن على بن محمد بن عمر بن یحیى علوى الحسینى - که خداوند او را رحمت نماید - نقل کرد.
و گفت که: به ما خبر داد شیخ سعید ابوعبدالله محمد بن احمد بن شهریار، خزانه دار خزانه ى مولایمان امیرالمؤمنین على بن ابى طالب علیه السلام در ماه ربیع الاول سال پانصد و شانزده در حالى که صحیفه بر او خوانده مى شد و من هم مى شنیدم؛
گفت: آن را شنیدم در حالى که بر شیخ صدوق، ابى منصور محمد بن محمد بن احمد بن عبدالعزیز عکبرى معدل - رحمةالله - خوانده مى شد که ابوالفضل محمد بن عبدالله بن مطلب شیبانى.
گفت: براى ما، مرد بزرگوار ابوعبدالله جعفر بن محمد بن جعفر بن حسن بن حسن بن امیرالمؤمنین على بن ابى طالب علیه السلام نقل کرد.
گفت براى ما عبدالله بن عمر بن خطاب زیات در سال دویست و شصت و پنج نقل کرد.
گفت: دایى ام على بن نعمان اعلم براى من نقل کرد.
گفت: براى من عمیر بن متوکل ثقفى بلخى از پدرش متوکل بن هارون نقل کرد.
گفت: یحیى بن زید بن على علیه السلام را بعد از شهادت پدرش هنگامى که به سمت خراسان مى رفت، ملاقات نمودم و به ایشان سلام کردم.
به من فرمود: از کجا مى آیى؟ گفتم: از حج مى آیم.
سپس از من پیرامون خانواده و عموزاده هایش که در مدینه بودند، سؤال نمود و هم چنین از احوال امام صادق علیه السلام زیاد سؤال نمود، من هم در جواب حال آن امام علیه السلام و دیگران و ناراحتى ایشان به او خبر شهادت پدرش - زید بن على علیه السلام - را دادم.
یحیى گفت: عمویم - امام باقر علیه السلام - پدرم را به ترک خروج و شورش سفارش نمود و به او فهماند که اگر خروج نماید و از مدینه جدا شود، کارش به کجا مى کشد. سؤال کرد: آیا تو پسر عمویم - امام صادق علیه السلام - را ملاقات کرده اى؟ گفتم: بله.
گفت: آیا از او چیزى در مورد من شنیدى؟ گفتم: بله.
گفت: به من بگو چگونه از من یاد کرد؟ گفتم: جانم فداى شما، دوست ندارم آنچه که از ایشان درباره ى شما شنیده ام، بگویم.
گفت: مرا از مرگ مى ترسانى؟ بگو چه شنیده اى، گفتم: شنیدم که فرمود: تو را مى کشند و به دار مى آویزند، همان طور که پدرت را کشته و به دار آویختند.
پس چهره اش دگرگون شد و گفت: خدا هر سرنوشتى را بخواهد محو مى کند و یا ثبت مى نماید و ام الکتاب در نزد اوست. ای متوکل! همانا خداوند - عزوجل - این دین را به وجود ما تأیید نموده و علم و شمشیر را به ما عطا نموده و این هر دو، براى ما فراهم شده و عموزاده هایم فقط دانش را دارند.
گفتم: جانم به فداى تو، من دیدم که مردم به پسر عمویت - امام صادق علیه السلام - تمایل بیشترى دارند تا به تو و پدرت.
گفت: چرا که عمویم - محمد بن على علیه السلام - و پسرش - جعفر علیه السلام - مردم را به حیات و زندگانى دعوت نمودند ولى ما مردم را به مرگ دعوت نموده ایم.
گفتم: ای پسر رسول خدا صلى الله علیه و اله، آیا آن ها عالم ترند یا شما؟ پس نگاه خود را به زمین دوخت، سپس سر خود را بلند کرد و گفت: هر کدام ما علمى داریم، غیر از آن که آن ها هر چه که ما مى دانیم، مى دانند ولى ما هر چه که آن ها مى دانند را نمى دانیم.
سپس به من گفت: آیا از پسر عمویم چیزى نوشته اى؟ گفتم: بله.
گفت: نشانم بده. پس چند نوع علم را که از آن حضرت علیه السلام نوشته بودم به ایشان دادم، و دعایى را به او دادم که امام صادق علیه السلام به من املأ فرموده بود، و نقل نموده که پدرش - محمد بن على علیه السلام - براى ما املأ کرده و خبر داده بود که آن از دعاى پدرش - على بن الحسین علیه السلام - از دعاى صحیفه ى کامله است.
پس یحیى تا پایان آن را نگاه کرد و گفت: آیا اجازه مى دهى که نسخه ای از روى آن بردارم؟ گفتم: ای پسر رسول خدا صلى الله علیه و اله آیا در چیزى که براى شماست، اجازه مى خواهید؟
گفت: هم اکنون بر تو عرضه خواهم داشت، صحیفه ای از دعاى کامل را از آن چه پدرم از پدرش حفظ نموده و به من در مورد نگاه داشتن و بازداشتن آن از نااهلان سفارش فرموده است.
عمیر گفت: پس بلند شدم و سر او را بوسیدم و گفتم: به خدا قسم! ای پسر رسول خدا! من خدا را با محبت و فرمانبرى از شما مى پرستم و امیدوارم که مرا در زندگى و مردنم، به ولایت شما سعادتمند و خوشبخت نماید.
سپس صحیفه ای را که به او داده بودم به بنده ای که همراهش بود داد، و گفت: این دعا را با خطى نمایان و نیکو بنویس و آن را به من عرضه کن، شاید آن را حفظ نمایم. چرا که من آن را از پسر عمویم جعفر - خداوند عزوجل او را حفظ نماید - مى خواستم و او آن را به من نمى داد.
متوکل گفت: من از عمل خود پشیمان شدم و نمى دانستم که چه کار کنم و امام صادق علیه السلام نیز قبلا به من نفرموده بود که آن را به کسى ندهم.
بعد از آن یحیى، جامه دانى خواست و صحیفه قفل زده ى مهر شده ای را از آن بیرون آورد و نگاهى به مهر آن انداخت و بوسیدش و اشک ریخت. سپس مهر آن را شکست و قفل آن را باز نمود. پس صحیفه را باز کرد و بر دیدگان خود نهاد و بر صورت خود مالید.
و گفت: به خدا قسم، ای متوکل! اگر نبود آن چه که پسر عمویم درباره ى کشته شدن و بر دار آویخته شدنم گفت، این صحیفه را به تو نمى دادم و از دادن آن خوددارى مى کردم.
ولى من مى دانم که سخن امام صادق علیه السلام حق است و آن را از پدرانش گرفته و درستى آن مشخص خواهد شد؛ پس ترسیدم که این چنین دانشى به بنى امیه برند و پنهانش کنند و در خزائن خود ذخیره نمایند.
پس این را بگیر و مرا نسبت به نگهدارى آن خاطر جمع کن تا این که خداوند، در کار من و این قوم، حکم خود را روان سازد. این صحیفه را به دو پسر عمویم، محمد و ابراهیم، فرزندان عبدالله بن حسن بن حسن بن على (علیهماالسلام) برسان؛ چرا که آن دو نفر بعد از من در این امر جانشین هستند.
متوکل گفت: من صحیفه را گرفتم و هنگامى که یحیى بن زید شهید شد، به مدینه رفته و با امام صادق علیه السلام ملاقات کردم و قضیه یحیى را بر ایشان نقل نمودم. ایشان گریستند و بسیار براى او ناراحت شدند.
و فرمودند: خداوند - عزوجل - پسر عمویم را رحمت کند و به پدران و نیاکانش ملحق نماید.
ای متوکل! به خدا قسم، آن چه مرا از دادن این دعا به یحیى باز مى داشت، همان چیزى بود که خاطر او را درباره ى صحیفه ى پدرش نگران و بیمناک ساخته بود.
حال آن صحیفه کجاست؟ گفتم: این همان صحیفه است. امام، صحیفه را گشود و فرمود: به خدا سوگند، این خط عمویم، زید و دعاى جدم امام سجاد (علیهماالسلام) است.
سپس به فرزند خود فرمود: ای اسماعیل! بلند شو و آن دعا را که نگهدارى از آن را به تو امر کرده بودم، بیاور. پس اسماعیل بلند شد و آن صحیفه را آورد و گویى همان صحیفه ای بود که یحیى بن زید به من داده بود.
پس آن حضرت علیه السلام آن را بوسید و بر چشمان خود نهاد و فرمود: این خط پدرم و املاى جدم (علیهماالسلام) است با حضور من.
گفتم: ای پسر رسول خدا صلى الله علیه و اله اگر اجازه دهید، آن را با صحیفه ى زید و یحیى مقابله نمایم؛ پس ایشان اجازه داد و فرمود: تو را براى این کار شاسته دیدم.
سپس من آن دو (صحیفه) را با هم مقابله نمودم و دیدم که هر دو یکسان است و حتى در یک حرف نیز با هم اختلاف ندارند.
سپس از امام صادق علیه السلام اجازه گرفتم که صحیفه ى یحیى را بر طبق وصیت او به عموزاده هایش، پسران عبدالله بن حسن بدهم، پس فرمود: خداوند به شما امر مى نماید که امانت ها را به صاحبان آن برگردانید؛ آرى، آن صحیفه را به ایشان بده.
چون برخاستم که به دیدار آن ها بروم، فرمود: بنشین.
سپس فردى را به دنبال محمد و ابراهیم فرستاد و هنگامى که آمدند، فرمود: این (صحیفه) میراث پسر عمویتان، یحیى است که از پدرش به او رسیده و آن را نه به برادرانش که به شما داده است، و ما در مورد آن با شما شرطى داریم.
گفتند: خداوند - عزوجل - تو را رحمت نماید، بگو که سخن تو را قبول داریم.
ایشان فرمود: این صحیفه را از مدینه بیرون نبرید.
گفتند: براى چه؟
فرمود: پسر عمویتان در مورد این صحیفه بر شما از چیزى مى ترسید که من نسبت به شما در همان مورد مى ترسم.
گفتند: او هنگامى در مورد آن مى ترسید که فهمید کشته مى شود.
امام صادق علیه السلام فرمود: شما نیز ایمن نیستید؛ به خدا سوگند که شما نیز به زودى خروج مى کنید، همان گونه که او خروج نمود و کشته مى شوید، همان طور که او کشته شد.
پس آن دو برخاستند و گفتند: «لا حول و لا قوة الا بالله العلى العظیم» و بیرون رفتند.
آن گاه امام صادق علیه السلام به من فرمود: ای متوکل! مگر نه این است که یحیى به تو گفت که عموى من، محمد بن على و فرزندش جعفر، مردم را به زندگى فرامى خوانند و ما به مرگ؟
گفتم: آرى، خداوند عزوجل کار شما را اصلاح نماید، پسر عمویت یحیى این را گفت.
پس فرمود: خداوند عزوجل یحیى را رحمت کند؛ پدرم از پدرش و او هم از جدش از امام على علیه السلام نقل فرمود که: پیامبر صلى الله علیه و اله را در حالى که بر روى منبر بود، خواب سبکى در ربود.
و ایشان در خواب دید که مردانى مانند میمون از منبر بالا مى روند و مردم را به گذشته هاى خود برمى گردانند.
پس ناگاه به حال عادى خود بازگشت در حالى که اندوهى در چهره اش پدیدار بود.
پس جبرئیل علیه السلام این آیه را نازل فرمود: «و ما رؤیایى را که در خواب به تو نشان دادیم و درخت لعن شده در قرآن را جز براى آزمایش مردم قرار نداده ایم؛ و ایشان را بیم مى دهیم، ولى جز بر طغیان آنان نمى افزاید» و غرض از «درخت نفرین شده» بنى امیه است.
ایشان فرمود: ای جبرئیل! آیا این ها در زمان ما خواهند بود؟
گفت: نه، ولى آسیاى اسلام از اول هجرت تو به گردش درمى آید و تا ده سال هم چنان مى گردد؛ سپس بر سر سال سى و پنجم از هجرتت به گردش ادامه مى دهد و تا پنج سال به آن حال مى ماند، آن گاه به ناچار، آسیاى گمراهى به گردش درمى آید که بر محور خود قائم مى باشد و بعد از آن سلطنت فراعنه شروع مى شود.
و خداوند - تبارک و تعالى - این (آیات) را نازل فرمود: «به درستى که ما آن را در شب قدر نازل کردیم و تو چه مى دانى که شب قدر چیست؟ شب قدر از هزار ماه بهتر است» که بنى امیه حکومت کنند و شب قدر در آن نباشد.
فرمود: پس خداوند - عزوجل - پیامبرش را مطلع ساخت که بنى امیه سلطنت و حکومت این امت را در حلول این مدت به دست مى گیرد.
پس اگر کوه ها در برابر ایشان سرکشى کنند، این قوم بر کوه ها نیز مسلط مى شوند تا هنگامى که خداوند عزوجل به نابودى پادشاهى ایشان فرمان دهد و آن ها در این مدت دشمنى و کینه ى ما اهل بیت را شعار خود مى نمایند.
خداوند، پیامبر خود را از آن چه که در ایام حکومت بنى امیه از طرف آن ها بر اهل بیت و دوستان و شیعیان مى رسد، خبر داد. آن گاه امام صادق علیه السلام فرمود: خداوند عزوجل در مورد بنى امیه این را نازل فرمود: «آیا ندیدى کسانى را که نعمت خدا را کفران کردند و قوم خود را به دار هلاکت یعنى جهنم افکندند؟ (جایى که) در آن سرنگون مى شوند و بد جایگاهى است».
منظور از «نعمت خدا» محمد و خاندان اوست که دوستى شان ایمان و سبب ورود به بهشت است و دشمنى شان کفر و نفاق و باعث درآمدن به آتش دوزخ.
پس رسول خدا صلى الله علیه و اله این سر را با على و اهل بیت او (علیهم السلام) در میان گذاشت.
امام صادق علیه السلام فرمود: کسى از ما اهل بیت تا روز قیام قائم ما، براى رفع ستم یا برپاداشتن حقى خروج نکرده و نخواهد کرد، مگر آن که توفان بلایى، او را از ریشه برکند و باعث زیاد شدن اندوه ما و شیعیان ما گردد.
متوکل گفت: آنگاه امام صادق علیه السلام دعاهاى صحیفه را بر من املا فرمود که داراى هفتاد و پنج باب بود؛ یازده باب از آن دعاها از دستم رفت و شصت و چند باب آن را از حفظ کردم.
ابوالمفضل براى ما نقل کرد که: براى ما محمد بن حسن بن روزبه ابوبکر مدائنى، کاتب ساکن رحبه، در خانه ى خودش نقل کرد؛ و گفت: محمد بن احمد بن مسلم مطهرى براى من نقل کرد؛
و گفت: پدرم از عمیر بن متوکل بلخى از پدرش متوکل بن هارون برایم نقل کرد؛
و گفت: یحیى بن زید بن على علیه السلام را ملاقات نمودم. سپس تمام حدیث را تا رؤیاى پیامبر صلى الله علیه و اله که امام صادق علیه السلام از پدرانش نقل کرد، بیان مى کند.
و در روایت مطهرى، فهرست ابواب دعا به این صورت است:
̶ ستایش خداوند عزوجل
̶ صلوات و درود بر محمد صلى الله علیه و اله و خاندانش.
̶ صلوات و درود بر حاملان عرش
̶ صلوات و درود بر پیروان پیامبران
̶ دعا براى خود و نزدیکان
̶ دعا در هنگام صبح و شام
̶ دعا در کارهاى مهم
̶ دعا در پناه بردن به خداوند
̶ دعا در اشتیاق
̶ دعا در پناه بردن به خداوند
̶ دعا در عاقبت به خیر شدن
̶ دعا در اعتراف (به گناه)
̶ دعا در حاجت خواستن
̶ دعا در شکوه از ظالمان
̶ دعا در هنگام بیمارى
̶ دعا در طلب آمرزش گناهان
̶ دعا در دفع شیطان
̶ دعا در دفع بلیات
̶ دعا در طلب باران
̶ دعا در طلب اخلاق پسندیده
̶ دعا در هنگام ناراحتى
̶ دعا در هنگام سختى
̶ دعا در طلب عافیت
̶ دعا براى پدر و مادر
̶ دعا براى فرزندان
̶ دعا براى همسایگان و دوستان
̶ دعا براى مرزبانان
̶ دعا درباره ى ترس از خداوند
̶ دعا در هنگام تنگى رزق و روزى
̶ دعا در یارى از خدا براى اداى قرض
̶ دعا براى توبه
̶ دعا در نماز شب
̶ دعا در طلب خیر
̶ دعا در هنگام ابتلا یا دیدن فردى مبتلا
̶ دعا در بیان رضا به قضاى خداوند
̶ دعا در هنگام شنیدن صداى رعد
̶ دعا در شکرگزارى
̶ دعا در عذرخواهى
̶ دعا در عفوخواهى
̶ دعا در هنگام یاد مرگ
̶ دعا در طلب پرده پوشى و محفوظ ماندن گناهان
̶ دعا هنگام ختم قرآن
̶ دعا هنگام نگاه کردن به ماه نو
̶ دعا هنگام رسیدن ماه رمضان
̶ دعاى وداع ماه رمضان
̶ دعاى عید فطر و جمعه
̶ دعاى روز عرفه
̶ دعاى عید اضحى و جمعه
̶ دعاى رفع نیرنگ دشمنان
̶ دعاى هنگام ترس
̶ دعاى تضرع و زارى
̶ دعاى اصرار در خواستن رحمت
̶ دعاى تذلل در پیشگاه خداوند
̶ دعاى رفع غم ها
و بقیه ى ابواب، به لفظ و عبارت ابوعبدالله حسنى رحمه الله است.
ابوعبدالله جعفر بن محمد حسنى براى ما نقل کرد که:
عبدالله بن عمر بن خطاب زیات براى ما نقل کرد که:
دایى ام على بن نعمان اعلم برایم نقل کرد که:
عمیر بن متوکل ثقفى بلخى از پدرش متوکل بن هارون نقل کرد که:
مولایم امام صادق، ابوعبدالله جعفر بن محمد علیه السلام براى ما املا نمود.
جدم على بن الحسین علیه السلام بر پدرم محمد بن على علیه السلام املا نمود و من نیز حاضر بودم.