نگاه بودجه ۱۴۰۰ به قیمت نفت/ سایه سنگین هوش مصنوعی بر آینده طلای سیاه/ جلسه وزیران اوپک پلاس چه خواهد شد؟

جزئیات لایحه بودجه 1400 در مجلس در حال بررسی است و یکی از مهمترین بخش های بودجه درآمدهای نفتی است. درآمدهایی که با حاشیه هایی هر ساله همراه است و بیشتر آیتم های تحقق آن در اختیار دولت نیست و بستگی به خیلی عوامل دارد.

به گزارش تابناک اقتصادی، با رونمایی از لایحه بودجه سال 1400 در آذرماه سال جاری مشخص شد که دولت برای درآمدهای حاصل از صادرات نفت و میعانات گازی و خالص صادرات گاز رقم 199.2 هزار میلیارد تومان را در نظر گرفته است. رقمی که در مقایسه با بودجه سال جاری رشد 250 درصدی را نشان می داد!

این مسئله با انتقاداتی رو به رو شد و به عنوان نمونه مجتبی رضاخواه نماینده مجلس و از اعضای کمیسیون برنامه و بودجه در گفتگویی در 15 آذرماه سال جاری در این باره گفت: حتی اگر ما در شرایط تحریم هم قرار نداشته باشیم در بهترین حالت شاید نتوانیم روزانه دو میلیون و 300 هزار بشکه نفت را بفروشیم. وی ادامه داد: متاسفانه دولت این میزان فروش نفت روزانه را پیش بینی کرده است و علاوه بر آن قیمت دلار را نیز به 11 هزار و 500 تومان افزایش داده است.

رضاخواه اظهار داشت: اگر دو میلیون و 300 هزار بشکه نفت را در قیمت پیش بینی شده هر بشکه نفت (40 دلار)  و در قیمت هر دلار 11 هزار و 500 تومان ضرب کنیم و سپس رقم را در 365 روز ضرب کنیم رقم درآمدهای نفتی سال آینده به دست خواهد آمد. متاسفانه از این چند عددی که ذکر و در هم ضرب شد تنها روزهای سال درست و قابل تحقق می باشد!

حتی هنگامی که کلیات لایحه بودجه در مجلس رای نیاورد و به دولت بازگردانده شد، دولت بر همان میزان صادرات نفت روزانه قبلی که در بودجه ذکر کرده بود تاکید کرد و ارقام نفتی تغییری نکردند.

فارغ از اینکه دولت می تواند یا نمی تواند در روز دو میلیون و 300 هزار بشکه نفت را صادر کند، پرسش این است که قیمت نفت در سال آینده چگونه خواهد بود؟ آیا همان 40 دلار خواهد بود یا اینکه بیشتر و یا کمتر از این مقدار خواهد بود؟

قیمت نفت در سال آینده چقدر خواهد بود؟

قیمت نفت روز دوشنبه 11 اسفند 99 پس از این که مجلس نمایندگان آمریکا بسته محرک مالی عظیمی را تصویب کرد، بیش از یک دلار افزایش یافت.

بهای معاملات نفت برنت برای تحویل در مه یک دلار و هفت سنت معادل 1.7 درصد افزایش یافت و به 65 دلار و 49 سنت در هر بشکه رسید. همچنین بهای معاملات وست تگزاس اینترمدیت آمریکا یک دلار و یک سنت معادل 1.6 درصد افزایش یافت و به 62 دلار و 51 سنت در هر بشکه رسید. هر دو شاخص هفته گذشته به بالاترین رکورد در 13 ماه اخیر صعود کردند.

حدود یک سال پیش بود که شیوع ویروس کرونا موجب شد تا اقتصادها با چالشی جدی مواجه شوند و نفت با مازاد عرضه در جهان رو به رو شود و قیمت آن به شکل بی سابقه ای کاهش یابد. حالا اما قیمت نفت برنت به 65 دلار رسیده است و به قیمت های قبل از شیوع ویروس کرونا بازگشته و برخی بانک ها و معامله گران از نفت برنت 100 دلاری می گویند.

شرکت سوکار تریدینگ و شرکت انرژی اسپکتس هفته گذشته پیش بینی کردند قیمت نفت برنت در دو سال آینده به 100 دلار در هر بشکه صعود خواهد کرد. شرکت سکوکار تریدینگ که شرکت فروش نفت جمهوری آذربایجان است پیش بینی کرد قیمتها با متعادل شدن عوامل بنیادین در حال افزایش هستند و نفت برنت تا تابستان می تواند تا مرز 80 دلار در هر بشکه صعود کند. حیال احمدزاده مدیر بازرگانی سوکار تریدینگ به بلومبرگ گفت: با محدود ماندن عرضه، قیمتها می توانند تا مرز 100 دلار نیز پیش بروند.

آمریتا سن از شرکت انرژی اسپکس به تدابیر محرک اقتصادی به عنوان دلیل اصلی پیش‌بینی افزایش قیمت اشاره کرد  وگفت: ما همواره قیمت 80 دلار یا بالاتر نفت در سال 2020 را پیش بینی می کردیم و شاید این قیمت با توجه به نقدینگی که در حال حاضر در سیستم مالی وجود دارد، 100 دلار باشد.

دلیل پیش بینی قیمت نفت برنت 100 دلاری چیست؟

دلایل مختلفی برای این موضوع عنوان می شود که از آن جمله می توان به افت تولید نفت آمریکا به دلیل یخبندان بی‌سابقه تگزاس در اوایل فوریه اشاره کرد. همچنین افزایش تقاضا در برخی بازارها از جمله چین نیز از دیگر عوامل پیش بینی نفت 100 دلاری یاد می شود. البته برنامه‌های محرک مالی دولتی که در واکنش به بحران پاندمی، نقدینگی را به اقتصادهای سراسر جهان تزریق کرده اند نیز وجود دارد. هزاران میلیارد دلار با امید به کمک به احیای رشد اقتصادی به سوی شرکتها و مصرف کنندگان سرازیر شده است.

البته عواملی نیز مسئله نفت 100 دلاری را تهدید می کنند که از آن جمله می توان به مسئله عرضه بیشتر نفت در آینده از سوی عربستان سعودی، روسیه و احتمالا ایران اشاره کرد. همچنین در هفته جاری وزیران گروه اوپک پلاس گرد هم خواهند آمد تا درباره سطح تولید نفت پس از ماه مارس تصمیم گیری کنند و پیش بینی می شود که کاهش تولید داوطلبانه یک میلیون بشکه در روز نفت از سوی عربستان سعودی دیگر پس از مارس ادامه پیدا نکند. با این حال اگر درباره افزایش تولید موافقت شود، این افزایش ملایم و به میزان 500 هزار بشکه در روز خواهد بود. این همان میزان افزایش تولیدی است که اوپک ‌پلاس در ژانویه با آن موافقت کرد و محدودیت عرضه خود را به 7.2 میلیون بشکه در روز - بدون در نظر گرفتن کاهش تولید یک جانبه عربستان سعودی- رساند. بر اساس گزارش اویل پرایس، این بدان معناست که از آوریل گروه اوپک پلاس ممکن است 1.5 میلیون بشکه در روز نفت بیشتری تولید کند و این شامل بازگشت به نفت ایران به بازار نخواهد بود.

نظر کارشناسان در مورد قیمت و آینده نفت چیست؟

حمیدرضا صالحی رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی ایران در گفتگو با خبرنگار تابناک اقتصادی در این باره گفت: به نظر من در رابطه با نفت در آینده متغیرهای بسیاری وجود دارد که می تواند بر روی قیمت نفت تاثیرگذار باشد. فارغ از متغیرهایی چون تحولات منطقه ای و کرونا و ... که می توانست بر روی قیمت نفت تاثیرگذار باشد، موضوع پیشرفت در تکنولوژی و استفاده از هوش مصنوعی و استفاده از سایر انرژی ها از جمله انرژی های تجدیدپذیر نیز در آینده مطرح می باشد. آن گونه که پیداست در دراز مدت نقش نفت کاهش خواهد یافت.

وی ادامه داد: اما در آینده نزدیک همان متغیرهای قبلی از جمله تحولات منطقه ای و ... بر قیمت نفت تاثیرگذار خواهند بود. صالحی افزود: به نظر من با جمیع مواردی که وجود دارد، عددهایی که دولت در بودجه برای نفت در نظر گرفته است قابل تایید می باشد. با توجه به اینکه واکسیناسیون عمومی کرونا در آینده آغاز خواهد شد قطعا اقتصادها تکانی خواهند خورد و تقاضا برای نفت افزایش خواهد یافت.

رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی ایران در مورد جلسه پیش روی وزیران اپک پلاس هم گفت: پیش بینی من این است که در زمینه تولید نفت و تصمیمات پیرامون آن تغییرات آنچنانی را شاهد نخواهیم بود. کما اینکه تحولات سیاسی از جمله روابط عربستان با غرب در زمینه مسائل حقوق بشر هم می تواند بر این نشست و تصمیمات آن تاثیرگذار باشد.

صالحی اظهار داشت: البته تقاضا همیشه بر روی قیمت نفت نقش اساسی تری داشته است و هیچ عاملی به مانند تقاضا تاثیرگذار نبوده است که در شرایط کنونی هم تقاضای کشورهایی مانند چین افزایش یافته است.