روستای کرد علیا از توابع شهرستان تیران استان اصفهان
شهر زیرزمینی فوق پیشرفته در اصفهان که به صورت کاملا اتفاقی کشف شد. تمام ورودی و خروجی های این شهر عجیب زیرزمینی فقط یک متر با یکدیگر فاصله دارند و هیچکدام از 80 ورودی این شهر نشانه ای نداشته که یک فرد بیگانه بتواند به آن وارد شود.
20 هزار متر مساحت دارد، 80 حلقه چاه آب دارد، تمام ورودی ها به سمت طلوع آفتاب است! این شهر مربوط به 2 هزار سال قبل یعنی دوره اشکانیان بوده و کاربری جنگی و نظامی داشته است.سقف این شهر دارای لایه مخصوص بوده و سیستم روشنایی پی سوزی دارد! رمی ها بر اساس نقشه های این شهر و به تقلید از این شهر جادویی، یک شهر برای خود برای مواقع ضروری ساختند.
تاریخچه شهر زیرزمینی کرد علیا
از زمان شاه عباس اول صفوی که ارامنه را به سمت اصفهان کوچ داد، بخشی از ارامنه در روستای” کرد علیای” تیران وکرون ساکن و به کشاورزی و دامپروری سرگرم شدند.
از همان زمان به علت زمستانهای سرد و طاقت فرسا و ناامنیهای موقتی که در منطقه وجود داشت مردم روستای کرد علیا را به این فکر واداشت که در زیر خانههای خود یک سری دست کندهای زیر زمینی ایجاد کنند تا خود و احشامشان در زمانهای نا امنی و زمان سرماهای طاقت فرسا در دل این دست کندها بتوانند به زندگی ادامه دهند.
تمامی این دست کندها که دارای راهروهای عریض و اتاقکهای تو در تو میباشند به یکدیگر راه داشته و در مجموع یک شهر زیر زمینی بزرگ را تشکیل میدهند. در طول گذر زمان و با مهاجرت ارامنه از این منطقه به صورت تدریجی این دست کندها هم تدریجاً جایگاه خویش را از دست داد و در بعضی از آنها مسدود شده بود.
کشف شهر زیرزمینی کرد علیا
بعد از کشف این شهر زیرزمینی در سال 1395 تا به حال تنها 1600 مترمربع از آن قابل بازدید و بهره برداری است که با توجه به کمبود بودجه و کمکهای دولتی، بهره برداری کامل آن بهآهستگی و دشواری همراه است. هم اکنون این شهر زیرزمینی برای بازدید عمومی بازگشایی شده که به گفته رییس شورای اسلامی روستا، محل اصلی درآمدها از بازدید عمومی و هزینه شخصی مردم روستا تأمین میشود.
این بنای تاریخی که سه هزار مرد جنگی را در خود جای می داد،دارای اتاقک ها، دالن ها و راهرو های پیچ در پیچ و شگفت انگیز است و بخشی از آن مشابه کاتا کومب یا بناهای دستکن زیر زمینی شهر رم در ایتالیا است.
این دوستدار میراث فرهنگی گفت: این ساختار زیر زمینی در دو طبقه دارای 80 حلقه چاه از عمق 12تا 18متری زمین است و هنوز هم آب دارد .
وی افزود: اتاقک ها و سالن های بزرگ بنا، در دوره های پس از اشکانیان کاربری های متفاوت داشته است که بخشی از آن در حدود 400 سال پیش ارامنه ساکن در آن دیار با قرار دادن سنگی برزگ که درون آن کنده شده و آب می ریختند، غسل تعمید می کردند.
علی اسماعیلی دهیار روستای کرد علیا هم گفت: در سال 1395 باکمک مردم محلی و هزینه یک میلیارد و 200میلیون ریالی ، دو هزار متر از20هزار متر مربعی این بنای زیرزمینی برای بازدید گردشگران شناسایی ، مرمت وبازسازی شده است ،که در صورت تامین اعتبار ادامه این شهر زیر زمینی نیز مرمت وبازسازی می شود.
مسیر دسترسی به شهر زیرزمینی: استان اصفهان – شهرستان تیران و کرون – روستای کرد علیا
چشمه شاهی
یکی دیگر از مکانهای دیدنی این منطقه که دیدن آن خالی از لطف نیست چشمه شاهی و سد سنگی خاکی چشمه شاهی میباشد که در نزدیکی روستای تقی آباد قرار دارد و مسیر دسترسی به آنها این روستای زیبا میباشد.
مسیر دسترسی به چشمه شاهی: اصفهان – شهرستان تیران و کرون – روستای تقی آباد