سالک یکی از انواع بیماری های پوستی می باشد که بوسیله یک نوع انگل به نام لیشمانیا بروز پیدا می کند. این نوع انگل اغلب درون پشه های خاکی آلوده زندگی و رشد می کند و این نوع بیماری در نتیجه نیش این پشه خاکی حامل انگل گسترش یافته و به انسان انتقال می یابد. علائم و نشانه های این بیماری انگلی حدود 3 ماه تا یک سال پس از گزش آشکار می شود. در این مطلب سعی داریم به منظور آگاهی شما عزیزان در رابطه با علائم و نحوه درمان سالک به بررسی بپردازیم.
روش های درمان سالک
بیماری سالک در آغاز با ایجاد یک جوش کوچک بر روی صورت ظاهر می گردد و با مرور زمان رشد کرده و به یک عارضه پوستی زخمی تبدیل می گردد. این بیماری در مناطق گرمسیری آلوده و دور افتاده گسترش پیدا می کند که بسیار خطرناک و مرگبار می باشد. برای رفع و درمان سالک می توان از طب سنتی نیز بهره گرفت و به روش های مختلف این عارضه را برطرف نمود. بهتر است بدانید که طریقه ایجاد و گسترش این نوع بیماری به نوع گونه ای که باعث انتقال بیماری شده است و همینطور واکنش دستگاه ایمنی بدن میزبان بستگی دارد.
عوامل بوجود آورنده
به طور کلی دلایل ایجاد سالک انگل هایی با نام لیشمانیا ماژور و لیشمانیا تروبیکا می باشند. این نوع بیماری اغلب در کودکان و جوانان بروز پیدا می کند که میزبان اصلی این نوع انگل ها بدن انسان بوده و وسیله انتقال آن نوعی پشه خاکی می باشد. دوران نهفتگی این بیماری حدود 2 الی 6 ماه می باشد که در ابتدا به شکل یک جوش کوچک بر روی صورت ظاهر شده و به تدریج گسترش پیدا کرده و به یک زخم تبدیل می گردد.
زخم این نوع عارضه پوستی در قسمت مرکز آن وجود دارد و این عارضه به شکل دایره مانند است و مرز معینی دارد. در مجاورت این زخم یک نوع مرز گوشتی زبر قرار دارد که از آن ترشحات عفونی خارج می گردد. این بیماری احتمال دارد به شکل یک زخم تنها و یا تعداد بسیاری زخم در مناطق باز بدن باشد.
غده های لنفاوی به طور معمول تحت تاثیر این نوع بیماری دچار التهاب نشده و بزرگ نمی شوند. این زخم ها معمولا حدود یک الی دو سال بعد التیام پیدا می کنند ولی اثر آن همانند جای یک جوش بزرگ بدون داشتن رنگدانه پوستی بر روی قسمت های مختلف پوست باقی می ماند. این نوع انگل ها به وفور در بدن میزبان وجود دارند و از طریق تماس با فرد بیمار به دیگر افراد انتقال می یابند.
علائم مهم و اصلی
- پس از این که فرد توسط حشره موردنظر گزیده شد امکان دارد فورا بعد از آن زخم هایی ایجاد گردد و برخی اوقات امکان دارد که بیماری حدود چند هفته و یا چند ماه در حالت نهفته باشد و به تدریج زخم ها ایجاد گردند.
- در بیشتر اوقات این نوع بیماری سبب بوجود آمدن یک الی چند زخم پوستی می گردد.
- به طور معمول این زخم ها در مناطقی از بدن بوجود می آیند که آن محل ها دارای پوشش نمی باشند به ویژه در مناطقی مثل صورت، دست ها و پاها بیشتر ایجاد می شود.
- زخم ها امکان دارد به صورت مرطوب و عفونی بوده و یا این که حالت خشکی داشته باشند و سطح آن ها پوسته پوسته شود.
- در بعضی اوقات امکان دارد عفونت اسپوروترکوئید در اعضای دیگر بدن از قبیل غدد لنفاوی جلدی نیز توسعه یابد.
- زخم در ابتدای ایجاد به صورت یک جوش کوچک بوده که حاشیه آن تا میزان قطر دو سانتی متر قرمز می باشد. پس از گذشت چندین هفته این جوش ها حالت تیره رنگی گرفته و دور آن ها زخم هایی ایجاد می شود که قسمت دهانه زخم در بخش مرکز آن وجود دارد.
انواع مختلف بیماری سالک
- سالک احشایی
- سالک جلدی
- سالک مخاطی جلدی
هر یک از انواع بیماری سالک بوسیله یک نوع انگل بوجود می آید. متخصصان اعتقاد دارند که نزدیک به 20 گونه انگل لیشمانیا منجر به ایجاد این نوع بیماری در افراد می شود. در ادامه به معرفی انواع بیماری سالک پرداخته ایم.
سالک احشایی :
این نوع بیماری بعضی مواقع به اسم سالک سیستماتیک یا کالا آزار معروف می باشد. سالک احشایی به طور معمول حدود دو الی 8 ماه پس از نیش پشه خاکی آلوده بروز پیدا کرده و موجب آسیب به قسمت کبد و طحال می گردد. همینطور این بیماری قسمت مغز استخوان و دستگاه ایمنی بدن را مورد حمله قرار داده و اگر درمان آن صورت نگیرد احتمال مرگ وجود دارد.
سالک جلدی :
این نوع بیماری باعث ایجاد زخم هایی بر روی پوست شده و از رایج ترین انواع سالک به شمار می آید. به طور معمول این بیماری احتیاجی به درمان نداشته اما انجام درمان در بهبودی سریعتر بیماری موثر بوده و از ایجاد آسیب ها و عوارض ناشی از آن ممانعت می کند.
سالک مخاطی جلدی :
این بیماری یک نوع کمیاب سالک می باشد که بوسیله انگلی که موجب ایجاد سالک پوستی شده حدود چند ماه پس از بهبودی زخم پوستی تشکیل بوجود می آید. در این بیماری انگل ها به داخل بینی، دهان و گلو وارد شده و در آن جا توسعه می یابند. ورود انگل به این مناطق موجب از بین رفتن کامل و یا سطحی غشای مخاطی در این محل ها خواهد شد. این نوع بیماری خطرناک بوده و احتیاج به درمان دارد.
نحوه بهبودی و درمان
سالک اغلب به طور خود به خود بهبود پیدا می کند اما محل ایجاد زخم برای دائم باقی می ماند. در نوع خشک این بیماری به دلیل این که منبع بیماری افراد آلوده می باشند و به جهت محدود ساختن انتشار بیماری در کل موارد درمان هر چه زودتر پیشنهاد می شود. اما در نوع مرطوب آن بهداشت جهانی پیشنهاد می کند اگر ضایعاتی کوچک و به میزان کمتری در مناطق پوشیده بدن وجود دارند احتیاجی به درمان ندارند.
به طور کلی درمان اصلی و کاربردی این بیماری استفاده از ترکیبات 5 ظرفیتی آنتیموان می باشد. این نوع داروها گران قیمت بوده، نیاز به تزریقات متعدد دارند و گاهی با عوارض جانبی همراه می باشند. اگر ضایعات ایجاد شده اندازه کوچک و تعداد کمی داشته باشند و در محل هایی به جز صورت و بر روی مفاصل حضور داشته باشند در هفته یک مرتبه آمپول گلوکانتیم به شکل موضعی در مجاورت ضایعه تزریق می گردد. در ضایعات بزرگتر و متعدد گوکانتیم به شکل داخل عضلانی حدود 3 هفته در نوع مرطوب و یک هفته در نوع خشک نیاز می باشد. از کرایوتراپی نیز در درمان ضایعه های کوچک استفاده می گردد که انجام آن به صورت تنها و یا با هم با تزریق موضعی گلوکانتیم در هر 2 هفته یک مرتبه صورت می گیرد.
روش دیگری که برای درمان این بیماری بکار گرفته می شود استفاده از طب سنتی می باشد که از انواع داروهای آن می توان به داروی مفید و موثری همچون شیره فلوس اشاره کرد که برای تهیه آن در ابتدا فلوس را بشکنید و بعد مغز آن را که حاوی هسته و شیره می باشد داخل آب بخیسانید و بعد هسته را به صورت جداگانه و شیره آن را که در آب حل می گردد به طور کامل بگیرید و با کمک حرارت کم آن را غلیظ نمایید تا به شکل یک پماد در آید.
سپس آن را بر روی زخم قرار دهید و این کار را حدود چندین مرتبه تکرار نمایید تا بدین صورت سالک التیام یافته و به طور کامل رفع گردد. از جمله مزایای این نوع درمان این است که محل زخم آن پس از التیام به میزان خیلی کمی باقی می ماند به گونه ای حتی امکان دارد باعث زیبایی چهره گردد.
در این مطلب شما عزیزان را با روش های موثر درمان سالک آشنا کردیم که امیدواریم برایتان مفید و سودمند بوده باشد.