گفتگوهای برجامی به نقطه صفر بازمی‌گردد؟

با پایان دولت دوازدهم و روی کار آمدن دولت سیزدهم مهمترین سوال پیش رو این است که آیا گفتگوها بر اساس توافقات قبلی پیگیری خواهد شد یا اینکه طرفین به نقطه صفر بازخواهند گشت.

گفتگوهای برجامی به نقطه صفر بازمی‌گردد؟

در خصوص به نتیجه نرسیدن مذاکرات ایران و ایالات متحده آمریکا، نماینده ایران در سازمان های بین المللی به هفت محور اشاره کرده است. در این بین توضیح رئیس هیأت مذاکره کننده ایران یعنی آقای عراقچی، نماینده روسیه در سازمان های بین المللی، تحلیل نشریات و روزنامه های مختلف نیز نشان می داد که دو طرف علاوه بر توافق در خصوص مواردی، هنوز مسائل حل نشده ای برای توافق داشتند.

پیش نویس مواردی که طرفین بر سر آنها به توافق رسیده بودند منتشر نشده و جزئیات آن مشخص نیست. اما به طور اجمالی طرفین در سه کمیته مختلف بر سر موضوعاتی به رایزنی با یکدیگر پرداختند: در کمیته اول مذاکره بر سر نحوه لغو تحریم های آمریکا، در کمیته دوم درباره مسائل حقوقی پیرامون نحوه بازگشت آمریکا به برجام و در کمیته سوم در خصوص موضوع بازگشت ایران به تعهداتش ذیل برجام.

در بحث کمیته اول درخواست ایران این بود که با توجه به خروج آمریکا از توافق، این دولت آمریکا است که باید ابتدا به توافق بپیوندد و با گذشت زمان، مساله بررسی لغو تحریم ها از سوی ایران مورد راستی آزمایی قرار گیرد. از همین رو درخواست ایران این بود که تنها با این شرط و اثبات این موارد، به تعهداتش در برجام باز می گردد. اما خواسته آمریکایی ها بازگشت تدریجی و گام به گام به توافق بود. یکی دیگر از خواسته های ایران رفع تحریم تمامی افراد و سازمان هایی بود که بهانه های مختلف تحت تحریم قرار گرفته بودند. موضوعی که آمریکایی ها نسبت به انجام آن ابراز ناتوانی کردند و عنوان کردند که فقط در چارچوب مسائل هسته ای باید گفتگو شود؛ موضوعی که ایران نیز پیش تر تاکید ویژه داشت. البته دولت بایدن با موانعی مانند جلب رضایت کنگره نیز روبرو است که در موضوع تضمین برای عدم خروج نیازمند دو سوم آرای نمایندگان کنگره است.

در بحث کمیته دوم یعنی نحوه بازگشت آمریکا به برجام و مسائل حقوقی مربوط به آن این بحث مطرح شد که واشنگتن با تضمین خود مانع از به وجود آمدن شرایط مجدد در دوران ترامپ شود. خروج آمریکا از توافق هسته ای خسارت های سنگینی به ایران وارد کرده که به طور طبیعی باید میزان این خسارات معین شود یا حداقل در آینده در صورت تکرار این اتفاق محل تأمین خسارت های آن معین شود اما این موضوعی نیست که آمریکایی ها زیر بار آن بروند.

در بحث کمیته سوم قرار بر این شد تا ایران مجاز به انجام غنی سازی 3.67% و تولید آب سنگین بر اساس توافق صورت گرفته شود. اما ایران طبق 5 مرحله کاهش تعهدات برجامی را در برنامه خود قرار داد و برخی تعهدات را به حالت تعلیق درآورد. بر همین اساس تهران تصمیم بر آن گرفت که تا از سانتریفیوژهای پیشرفته آی آر 9 (IR9) استفاده کند و میزان غنی سازی را به 60% افزایش دهد. ضمن آنکه میزان سقف تولید آب سنگین را نیز افزایش و تحقیقات بر سر آن را تداوم بخشید. اگرچه غرب اصرار بر آن داشت که ایران باید به تعهدات خود در برجام بازگردد اما باید توجه داشت که این کشورها قادر به آن نیستند که دانش و تکنولوژی استفاده صلح آمیز از انرژی هسته ای را از ایران بگیرند. موضوعی که باعث بروز اختلافاتی بین ایران و آژانس بین المللی انرژی اتمی بر سر موضوعاتی چون نظارت ها، سانتریفیوژها و غیره نیز شد. بر این اساس و طبق مصوبه مجلس شورای اسلامی ابتدا قرار بر این شد تا دوربین های نظارتی آژانس به مدت سه ماه با کنترل ایران به کار خود ادامه دهد و در صورت توافق فیلم آن در اختیار آژانس قرار گیرد و در غیر اینصورت فیلم ها امحا شود. در ادامه توافق موقت بین ایران و آژانس به مدت یکماه تمدید شد اما در نهایت این موضوع نیز بلاتکلیف باقی ماند.

موارد مذکور از جمله اختلافات ایران و آمریکا در این مدت بود. البته آمریکایی ها گام های بسیار محدودی برداشتند و به دو کشور کره جنوبی و ژاپن اختیار دادند تا پول های بلوکه شده ایران را برای خرید دارو و یا واکسن آزاد کنند. سئول هم در این راستا بخشی از بدهکاری ایران به سازمان ملل را پرداخت کرد و ژاپن نیز محموله هایی را روانه ایران کرد. حتی در ادامه بحث تبادل زندانیان به منظور اثبات حسن نیت نیز مطرح شد که سرانجام بی نتیجه ماند.

با توقف مذاکرات برجامی در وین و پایان دولت روحانی همه چیز به دولت رئیسی بستگی خواهد داشت. با تشکیل کابینه دولت سیزدهم می توان انتظار داشت که تا اوایل شهریور ماه دولت جدید کار خود را آغاز کند. تا زمان توافق با 1+4 و بررسی سایر مسائل کار تا نیمه شهریورماه به طول خواهد انجامید. البته گمانه زنی هایی نیز در این رابطه بوده و آن این است که آیا دولت رئیسی برای مبنای مذاکرات قبلی و توافقات بدست آمده گفتگوها را ادامه خواهد داد یا اینکه گفتگوها از صفر شروع خواهد شد.

310311

قیمت بک لینک و رپورتاژ
نظرات خوانندگان نظر شما در مورد این مطلب؟
اولین فردی باشید که در مورد این مطلب نظر می دهید
ارسال نظر
پیشخوان