ریز نمرات تابستانی منتخبان بورس

در چند روز گذشته شاهد ترافیک گزارش عملکرد فصلی و 6ماهه شرکت‌ها روی سامانه کدال بودیم. گرچه گزارش‌های منتشر شده نسبت به مدت مشابه سال قبل از افزایش سودآوری برخی شرکت‌ها خبر می‌دهد اما عمده گزارش‌ها از انتظار فعالان بازار ضعیف‌‌‌تر بود و موجبات نگرانی اهالی بازار سرمایه را فراهم آورد. بررسی وضعیت عملکرد شرکت‌ها در نیمه نخست 1400 نشان می‌دهد افزایش سود اکثر صنایع ناشی از افزایش نرخ فروش بوده است. این وضعیت بیشتر در مورد شرکت‌های صادرات‌محور صادق است به طوری که در این دسته از شرکت‌ها بخش مهمی از سود به واسطه تفاوت نرخ ارز نیمایی با پیش‌بینی نرخ دلار در بودجه حاصل شده است. به گفته تحلیلگران، مشکلات اساسی صنایع از جمله تحریم‌ها، هزینه‌های بالای تولید و قیمت‌گذاری دستوری وضعیت ناخوشایندی را برای برخی صنایع ترسیم می‌کند. در این میان خودروسازان همچنان اوضاع مناسبی ندارند و سایه قیمت‌گذاری دستوری را می‌توان به وضوح در عملکرد نیمه نخست این صنعت مشاهده کرد.

اگرچه گزارش‌های برخی شرکت‌های صادراتی نسبت به سایر صنایع بهتر است اما نمی‌توان از پیامد مخرب قطعی‌های برق بر عملکرد صنایع مرتبط به راحتی عبور کرد. برگردیم به تابستان جنجالی که بورس را با حواشی بسیاری مواجه کرد. در میانه تیر ماه شاهد قطعی برق و مشکلات ناشی از آن در شرکت‌های سیمانی و به تبع آن کاهش حجم عرضه سیمانی‌ها بودیم. بخش فولاد و سیمان آن روزها با معضل قطعی برق مواجه شدند و ادامه این مسیر و زنجیره مرتبط با فولاد، ساخت‌وساز و پروژه‌‌‌های عمرانی ضربه مهلکی دید. در این میان برخی کارشناسان نسبت به افزایش هزینه اکثر صنایع و حتی شرکت‌های تولیدی در گزارش‌های منتشرشده هشدار می‌دهند و این وضعیت را برای ادامه ریل حرکتی صنایع مشکل‌ساز عنوان می‌کنند.

شرکت‌های بورسی از ابتدای سال با فراز و فرود بسیاری همراه بوده‌اند اما گزارش‌های تحلیلگران با توجه به وضعیت صنایع نشان می‌دهد قیمت‌ها در بورس در صورت حل مشکلات و با وجود افزایش ذاتی قیمت سهام، در بیشتر نمادها در میان‌مدت صعودی خواهد بود.

   امیدواری به فلزات اساسی

حسن برادران‌هاشمی، کارشناس بازار سرمایه با بیان اینکه در گزارش‌های منتشر شده مطابق با پیش‌بینی‌ها شرکت‌های صادرات‌محور وضعیت بهتری را ترسیم کردند، می‌‌‌گوید: اگر نگاهی اجمالی به گزارش‌های منتشر شده در صنایع مختلف داشته باشیم در گروه فلزات اساسی شاهد گزارش‌های خوب و بعضا فراتر از انتظار بودیم.

در این گروه‌ها به دلیل قطعی‌های پی‌درپی برق در تابستان انتظار می‌رفت شاهد گزارش‌های مطلوبی نباشیم. در این گروه دو لیدر «فولاد» و«فملی» گزارش مناسبی ارائه دادند، به‌طوری که فولاد در 6ماهه سود 1210ریالی اعلام کرده که 232‌درصد نسبت به مدت مشابه افزایش داشته است. همچنین فملی که با افزایش قیمت جهانی مس اوضاع مناسبی دارد در 6ماه 1240ریال سود ساخته که 158درصد نسبت به 6ماه سال قبل افزایش داشته است در سایر نمادهای این گروه نیز «فوکا» با افزایش 89‌درصدی سود 685ریالی، «فخاس» با افزایش 79‌درصدی سود 1492‌ریالی، «ارفع» که افزایش سرمایه 33‌درصدی داشته با افزایش51‌درصدی سود 1117‌ریالی، «فخوز» با افزایش 85‌درصدی سود 1344‌ریالی و «هرمز» با افزایش 108‌درصدی نسبت به 6ماه اول سال گذشته سود 1759‌ریالی را به ثبت رسانده‌اند که نشان‌دهنده گزارش عملکرد مطلوب در این صنعت است.

   وضعیت متفاوت خودروسازان

برخلاف این گروه، صنعت خودروسازی با وجود کاهش زیان در میان لیدرها اما همچنان اوضاع مناسبی در گزارش‌ها ترسیم نمی‌‌‌کند. مشکلات اساسی این صنعت تحریم‌ها، هزینه‌های بالای تولید و قیمت‌گذاری دستوری است. لیدر این گروه ایران خودرو در 6ماه زیان 165‌ریالی داشته که البته نسبت به مدت مشابه سال قبل کاهش 45‌درصدی زیان را نشان می‌دهد.

همچنین سایپا در این مدت زیان 149‌ریالی (به ازای هر سهم) را ثبت کرده که نسبت به زیان 129ریالی 6ماه اول سال قبل افزایش 15‌درصدی زیان داشته است. همچنین «خبهمن» که افزایش سرمایه سنگین 1246‌درصد داشته در 6ماه 14ریال زیان اعلام کرده که کاهش 79‌درصدی داشته است. در گروه خودرویی‌ها بیشتر نمادهای بازار افت قیمت بسیاری را به سهامداران تحمیل کرده‌اند اما با توجه به این که سهام این شرکت‌ها در منطقه کف قیمتی قرار دارد بعید به نظر می‌رسد شاهد افت معنادار قیمت سهام این گروه در هفته‌های آینده باشیم.

   بانکی‌ها زیر تیغ تحریم‌ها

گروه بانکی نیز گزارش‌های نسبتا ضعیفی ارائه دادند که مهم‌ترین دلیل آن نیز تحریم‌های بانکی است. البته برخی نمادها مانند بانک سینا گزارش خوبی ارائه کردند. «وسینا» در 6ماه 142ریال سود ساخته که 191‌درصد نسبت به مدت مشابه افزایش داشته است. همچنین بانک گردشگری 191‌ریال سود با افزایش 80‌درصد داشته است. بانک خاورمیانه با سود 270‌ریال افزایش 13‌درصدی داشته است. در مقابل بانک‌های ملت و صادرات گزارش بسیار ضعیفی داشته‌اند به‌طوری که «وبملت» 147‌ریال سود با کاهش 56‌درصد، «وبصادر» 9‌ریال سود با کاهش 97‌درصد، «ونوین» سود 285‌ریال با کاهش 31‌درصد و «وملل» سود 22‌ریال با کاهش 90‌درصد گزارش کرده‌اند. گروه بانکی نیز افت قیمتی زیادی را تجربه کرده‌اند و به نظر نمی‌رسد با توجه به رسیدن قیمت‌ها به محدوده‌های حمایتی کاهش قیمت زیادی را تجربه کنند.

   دلار نیمایی به داد چه صنایعی رسید؟

در گروه پالایشگاهی و پتروشیمی مطابق انتظارات گزارش‌های مناسبی را مشاهده کردیم. بخشی از سود این شرکت‌ها به دلیل افزایش نرخ ارز نیمایی و تفاوت نرخ تسعیر ارز بوده است. در این دو صنعت «شصفها» با سود 4938‌ریال در 6ماه 100‌درصد افزایش داشته، «شبصیر» با سود 9262‌ریال، 335‌درصد افزایش، «شغدیر» با سود 6786‌ریال، 206‌درصد افزایش، «جم» که افزایش سرمایه 30‌درصدی داشته با سود 2694‌ریال، 102‌درصد افزایش، «شگویا» با سود 809‌ریال، 159‌درصد، «زاگرس» با سود 18هزار و 422 ریال، افزایش 70‌درصد، «شبندر» با سود 9752‌ریال، 122‌درصد و «بوعلی» با شناسایی سود 5485‌ریال در 6ماه 154‌درصد افزایش سود داشته‌اند. سایر نمادهای صنعت نفت نیز با افزایش سود همراه بودند. البته در برخی نمادها مانند «شپنا» و «شفن» گزارش‌ها کمتر از انتظار اهالی بازار بود. در نمادهای وابسته به نفت نیز قیمت نمادها نسبت به سایر بازار در 6ماه رشد داشته و این گزارش‌ها می‌تواند دلیل رشد قیمت را توجیه کند.

   تحریم و کرونا دو روی سکه داروسازان

در گروه داروسازان نیز شاهد گزارش‌های متفاوتی بودیم. در این گروه در 6ماه «دتوزیع» 206‌درصد، «دکیمی» 62‌درصد، «داسوه» 98‌درصد، «دزهراوی» که افزایش سرمایه 28‌درصدی داشته 113‌درصد، «دشیمی» با افزایش سرمایه 78‌درصدی، 77‌درصد افزایش سود داشته است. در مقابل «دتولید» 95‌درصد کاهش سود، «دسبحا» 81‌درصد کاهش سود و «داوه» 70‌درصد کاهش سود اعلام کردند. گروه دارویی همچنان درگیر ارز 4200تومانی و قیمت‌گذاری دستوری است. با این حال شیوع بیماری کرونا باعث افزایش مقادیر فروش در شرکت‌های دارویی شده است.

   وضعیت رو به رشد برخی صنایع

در صنعت دستگاه‌های برقی، «بترانس» در 6ماهه 68‌ریال سود ساخته است. البته «بترانس» در سه‌ماهه تابستان نسبت به بهار رشد 135‌درصدی سود را داشته است. در این گروه «بموتو» نیز گزارش خوبی داده همچنین «بسویچ» رشد 31‌درصدی و «بشهاب» رشد 15‌درصدی داشته‌اند. در گروه رایانه نیز گزارش‌های رو به رشدی را شاهد بودیم؛ «های وب» که قرارداد اسپانسری آن با باشگاه استقلال لغو شد در 6ماه سود 966‌ریال با 102‌درصد افزایش داشته است. همچنین نماد «سپ» که افزایش سرمایه 67‌درصدی داشته در گزارش 9ماهه 51‌درصد افزایش سود داشته، «پرداخت» نیز 37‌درصد و نماد سیستم نیز 38‌درصد افزایش سود نسبت به بازه زمانی سال قبل داشته‌اند. در سایر صنایع بازار هم اوضاع کم و بیش مانند صنایع بررسی شده است.

   افزایش هزینه شرکت‌ها

مهدی افنانی، کارشناس بازار سرمایه نیز با بررسی عملکرد گزارش‌های 6 ماهه شرکت‌ها به نکات مختلفی اشاره می‌کند و معتقد است گزارش‌های منتشر شده با گزارش‌های پیشین صنایع تفاوت‌های چشمگیری دارد. افزایش هزینه اکثر صنایع و حتی شرکت‌های تولیدی در گزارش‌های منتشرشده قابل تامل است. در این میان حتی می‌توان عنوان سردمدار افزایش هزینه‌ها را به بانک ملت اختصاص داد. عددی که در گزارش هزینه‌های این بانک آمده به قدری عجیب است که محاسبات تحلیلگران را با مخاطره مواجه کرده است. افزایش هزینه‌ها در بیشتر شرکت‌ها خودنمایی می‌کند. بخشی از این شرایط به وضعیت نامناسب اقتصادی کشور و عدم‌بهره‌وری شرکت‌ها بازمی‌گردد.

یکی دیگر از موضوعات مهمی که در گزارش عملکرد شرکت‌ها خودنمایی می‌کند، کاهش سود فصل تابستان نسبت به فصل بهار است. به عنوان مثال در برخی گروه‌ها همچون پالایشی‌ها کاهش 10 تا 20‌درصدی سود نسبت به 3ماه فصل بهار را مشاهده می‌کنیم. بخشی از این اتفاق به ابهامات قیمتی سهام و برخی دیگر نیز به ابهامات سیاست‌های کلان اقتصادی و سیاسی کشور برمی‌گردد. درمجموع غیر از گروه فلزات اساسی سایر صنایع در مسیر کاهشی سودآوری نسبت به فصل بهار قرار دارند. سومین نکته‌ای که در گزارش‌ها به چشم می‌خورد، موضوع انتظارات است.  همان‌طور که می‌دانیم بعد از روی کار آمدن دولت جدید مباحثی مربوط به حمایت دولت از برخی صنایع همچون پالایشی‌ها به گوش رسیده و به نظر می‌رسید اتفاقات مثبتی در این گروه رخ دهد اما گزارش «شپنا» و «شبندر» نشان می‌دهد نرخ سود این شرکت‌ها برخلاف انتظار نه تنها افزایش نیافته حتی کاهشی نیز بوده که باعث نگرانی فعالان بازار شده است. بر همین اساس تحلیلگران توصیه می‌کنند برای برون‌رفت از وضعیت فعلی، مدیران جدید سازمان بورس با پیشنهادهای مشخص به وزارتخانه‌های نفت و صمت ابهامات موجود در برخی سیاستگذاری‌های دولتی را برطرف کنند.

   مشکل سیمانی‌ها و قطعی برق

بهترین گروه‌های این دوره فلزات اساسی و برخی پتروشیمی‌ها هستند. در این میان سیمانی‌ها به دلیل قطعی برق در تابستان و کاهش حجم تولید عملکرد قابل قبولی نداشتند.

بررسی گزارش شرکت‌ها در 6ماه اول 1400 نشان می‌دهد در میان گروه‌های مختلف، صنایع فلزی عملکرد نسبتا قابل قبولی طی این مدت از خود نشان دادند. در این گروه به طور مشخص فولاد مبارکه حاشیه سود مطمئنی را برای سهامداران خود ساخته است. اما آنچه در میان گزارش‌ها قابل رویت است بدشانسی خودروسازان است و به نظر می‌رسد مشکلات این صنعت همچنان ادامه دارد.

اگر مشکلات صنایع در حوزه تامین برق و گاز مانند ماه‌های قبل ادامه یابد نمی‌توان چشم‌انداز مثبتی برای صنایع متصور بود. اما با توجه به وضعیت نرخ تورم و گزارش بانک مرکزی در مورد عبور از رکود اقتصادی شاید بتوان در پایان 12ماه شاهد تغییرات مثبتی در این بازار بود.