در این مقاله کاری به ریشه اصلی زعفران که به آن پیاز زعفران می گویند و در زیر خاک است نداریم، در این جا مقصود از ریشه زعفران قسمت سفید رنگ زعفران است که به آن ریشه و یا خامه می گویند، اگر می خواهید با خواص ریشه زعفران آشنا شوید با ما همراه باشید.
خواص ریشه زعفران و کاربردهای آن
ریشه زعفران مانند سرگل زعفران دارای خاصیت های فراوانی است، همچنین مصارف دارویی و خوراکی بسیاری دارد. در مواقعی که به رنگ زعفران نیازی نباشد و فقط جنبه خاصیت و یا عطر و طعم زعفران مد نظر باشد می توان از ریشه آن استفاده کرد.
ریشه زعفران
گل زعفران شامل شش گلبرگ بنفش، سه پرچم زرد رنگ و سه کلاله قرمز رنگ می باشد که به ساقه متصل هستند. هنگام پاک کردن زعفران قسمت کلاله قرمز رنگ را جدا می کنند، در انتهای کلاله قرمز یک قسمت سفید رنگ است که به آن خامه و یا ریشه زعفران می گویند.
هنگام پاک کردن زعفران اگر قسمت قرمز به قسمت سفید زعفران متصل بماند و به صورت یک رشته کامل و یا دسته درآید به آن زعفران دختر پیچ گویند، اما اگر دو قسمت قرمز و سفید زعفران به طور کامل از یکدیگر جدا شوند به قسمت قرمز زعفران نگین و یا سرگل و به قسمت سفید ریشه و یا خامه زعفران گویند.
مصارف خوراکی
همان طور که قبلا اشاره شد ریشه زعفران قابلیت رنگ دهی ندارد اما عطر و طعم فوق العاده ای دارد بنابراین از آن در بسیاری از کارخانجات و تولید کننده های صنعت غذا برای تهیه کنسرو، دسر، کیک و شیرینی و صنعت شکلات سازی بهره می گیرند. در غذاهای ایرانی نیز می توانید از ریشه خشک و پودر شده به عنوان ادویه ای معطر در خورشت ها و سوپ ها و همچنین در تهیه کیک و شیرینی استفاده کنید. در تهیه چای و دمنوش نیز ریشه به دلیل عطر، طعم و فواید فراوانی که از دارد جایگاه ویژه ای برخوردار است. از ریشه زعفران برای تهیه شربت های تابستانی به دلیل خاصیت آرام بخشی که دارد نیز استفاده می شود.
دمنوش های ریشه زعفران
پیشنهاد می شود برای بهره بردن از خواص ریشه زعفران آن را به صورت دمنوش استفاده کنید و یا حتی می توانید با برخی دمنوش های گیاهی دیگر ترکیب کرده و بعد میل نمایید.
ریشه زعفران و هل و دارچین:
موثر در بهبود سرماخوردگی، کاهش استرس، تسکین درد های استخوانی
ریشه زعفران و رازیانه:
تسکین دهنده درد های دوره قاعدگی، جلوگیری از بیماری های داخلی رحم
ریشه زعفران و زنجبیل:
خاصیت ضد سرطانی، بهبود گلودرد و سرماخوردگی، تقویت سیستم گوارش، درمان مسمومیت
ریشه زعفران و گلاب:
از بین بردن نفخ معده، خون سازی، تقویت حافظه، تقویت قوای جنسی، ضد پیری، ضد افسردگی، درمان کم اشتهایی، درمان فشار و چربی خون، درمان آسم و قند
فواید بی شمار ریشه زعفران
زعفران (قسمت قرمز رنگ زعفران که به آن نگین یا سرگل می گویند) دارای ویتامین های B6 B2 B1 و C و عناصر معدنی از قبیل آهن، منگز، کلسیم می باشد. به همین دلیل دارای فواید درمانی و دارویی فراوانی است. همچنین سرگل زعفران دارای ماده ای به نام کروسین است که باعث رنگ دهی آن می شود. به دلیل رنگ ، عطر و طعم بی نظیر زعفران از آن در بسیاری از غذاها و خوراکی ها و همینطور بعضی از دمنوش ها به عنوان رنگ طبیعی و طعم دهنده استفاده می کنند.
ریشه زعفران نیز از همه خاصیت های موجود در سرگل زعفران بهره مند می باشد، با این تفاوت که درصد این خاصیت ها در ریشه سفید رنگ نسبت به سرگل قرمز رنگ مقداری کمتر است و همچنین فاقد کروسین است، به همین علت قابلیت رنگ دهی ندارد اما عطر و طعم زعفران را دارد، طبع زعفران در حالت کلی گرم است بنابراین طبع ریشه زعفران نیز گرم می باشد.
با توجه به این که ریشه دقیقا دارای خاصیت هایی مشابه با سرگل است و همچنین از قیمت بسیار کمتری نسبت به سرگل برخوردار است، به همین دلیل به راحتی می توان برای بهره مند شدن از خواص زعفران از ریشه سفید رنگ آن به عنوان دارو گیاهی استفاده کرد.
مصارف دارویی
- درمان افسردگی و ایجاد نشاط
- کاهش اضطراب و ایجاد آرامش
- درمان سرما خوردگی
- تقویت سلامت قلب
- خاصیت ضد سرطانی
- تقویت قدرت ذهنی
- افزایش انرژی بدن
- خوابی راحت و آسوده
- بهبود تنگی نفس
- کاهش عوارض و اختلالات قاعدگی
- بهبود آفتاب سوختگی
- بهبود اختلالات معده
- تحکیم بافت استخوانی بدن
- تقویت گردش خون
- کاهش و تسکین درد
- شادابی پوست
- تقویت سیستم ایمنی بدن
- تقویت قوای جنسی
- مقوی معده و مثانه
- جلوگیری از کم خونی
- از بین بردن بوی بد دهان
- اشتها آور
- بهبود اختلالات کبد
هشدار:
زعفران باعث سست شدن دهانه رحم شده و در سقط جنین بسیار موثر می باشد بنابراین زنان باردار از خوردن آن در دوران بارداری بپرهیزند.
با همه خواصی که زعفران و ریشه آن دارد تحقیقات نشان داده استفاده بیش از 5 گرم زعفران در هر وعده غذایی ممکن است عوارضی مانند سکته مغزی و یا حتی مرگ را در پی داشته باشد بنابراین در مصرف آن حد اعتدال را نگه دارید.
در پایان به منظور بهره مندی از انواع خواص زعفران و خواص گل زعفران می توانید از این مطالب دیدن نمایید.