هنگام خرید مواد غذایی به چه نکاتی توجه کنیم
هم اینک سازمان غذا و دارو، تولیدکنندگان مواد غذایی را ملزم به اندازهگیری باقیمانده سموم قارچی در مواد غذایی میکند تا عرضه مواد غذایی آلوده در بازار کاهش یابد. از طرفی در مورد بعضی مواد غذایی مثل شیر و فرآوردههای آن، تولیدکنندگان بزرگ جهت کاهش مبادلات متعدد مالی و صرفه جویی در هزینهها از طریق خرید مواد اولیه با کیفیت بالاتر از دامداریهای صنعتی، از خرید شیر تولیدی توسط گاوداران کوچک محلی کاسته و از دامداریهای بزرگتر صنعتی شیر خام خریداری میکنند.
بدلیل حضور دامپزشک و رعایت بعضی موازین بهداشتی در دامداریهای صنعتی احتمال حضور مواد خطرناک در شیرخام تولید شده توسط آنها کمتر است. این درحالیست که شیر خام با کیفیت کمتر و حاوی مخاطرات بیشتر همچنین شیرهای برگشتی به بازار سنتی راه یافته و توسط فروشندگان لبنیات سنتی بفروش میرسد.
از طرف دیگر شرایط نگهداری مواد غذایی فله و بدون پروانه ساخت از وزارت بهداشت به گونه ای است که انتظار وجود کپک در شیر و فراوردههای آن مثل کره و پنیر، ترشیجات، آبلیمو و آبغوره، انواع ادویه، چای و قهوه، میوه خشک، رب گوجه فرنگی فله، حبوبات و غلات تقریبا قطعی بنظر میرسد. تخممرغ، گوشت و فرآوردههای آن مثل سوسیس و کالباس نیز در اثر نگهداری نامناسب ممکن است کپک بزنند.
کپکها میتوانند ترکیبات گوشت را تجزیه و تخریب کنند و ضمن تغییر در طعم و بوی گوشت ممکن است حالت چسبندگی در سطح آن ایجاد نمایند. اگر کپکها از سطح پوسته تخم مرغ عبور کنند ممکن است سبب ژلاتینی شدن سفیده تخممرغ یا ایجاد لکههای زرد، سبز و آبی رنگ در سفیده یا قرمز، سیاه، زرد و سبز در زرده تخممرغ نمایند.
توجه کنید که کپک زدن در انواع مواد غذایی از سطح آن شروع میشود و معمولا رشد سریع، زیاد و مویی شکل دارند. بنابراین تا حد امکان از خرید محصولات فله به خصوص لبنیات و ترشیجات اجتناب نمایید. هنگام خرید به ظاهر مواد غذایی توجه کرده و از خرید محصولاتی که قسمتی از آن ظاهر نامناسب، آلوده و کپک زده دارد خودداری نمایید. از خرید کالباسهایی که زیر پوسته خارجی آن آب انداخته یا کالباس حالت چسبندگی دارد خودداری نمایید.
نکات مهم در مورد مواد غذایی که در خانه تهیه یا نگهداری میشود
پس از خرید نان ابتدا آن را در برابر جریان هوا خنک کنید. سپس در سفره پارچهای پیچیده و به منزل منتقل نمایید. انباشته کردن نان داغ پیش از سرد شدن همانند کاری که بسیاری از نانوایان بدلیل سرعت کار، نان لواش را روی هم انباشته میکنند سبب افزایش احتمال کپک زدگی میشود. میوهها را پس از شستن به خوبی خشک کرده، میوههای لک دار را جداکرده و میوههای سالم را در جامیوهای قرار دهید.
بهتر است هرروز میوهها را داخل جامیوهای چرخانده و تمام سطح آنها را چک کنید. وجود فشار روی یک قسمت از میوه سبب تسریع روند کپک زدن میشود که با چرخاندن روزانه میوه فشار از روی یک نقطه برداشته شده و کپک زدن به تاخیر میافتد. این قضیه در مورد میوههای آب دار با پوست نرم مثل نارنگی، پرتقال، هلو و طالبی بسیار اتفاق میافتد. توصیه میشود هراز چندگاهی یخچال را تخلیه کرده و برای چندساعت خاموش نمایید و داخل آنرا با پارچه آغشته به جوش شیرین تمییز نمایید تا میکروبهای سرماگرا داخل یخچال از بین بروند.
یخچالهای آلوده ، خود عامل آلودگی و فساد مواد غذایی هستند.مجاورت پنیر با هوا به مدت طولانی سبب خشک شدن سطح آن و کپک زدن میشود. باتوجه به وجود بسته بندی با اندازههای گوناگون در بازار به تناسب مصرف خود پنیر بخرید و در مدت نگهداری در یخچال، آن را در آب پنیر یا مخلوط رقیق ماست و آب یا قسمت آب انداخته ماست که از ظرف ماست جدا نموده اید ، غوطه ور نمایید.
برای جلوگیری از کپک زدن رب گوجه فرنگی میتوان سطح آنرا با یک لایه روغن پوشاند. جهت جلوگیری از کپک زدن آبغوره، آبلیمو و مربا بخصوص آنهایی که در خانه تهیه میکنید از شیشههای تمیز استفاده نمایید و درصورت مشکوک بودن به آلودگی شیشه، پس از شستن ، آنرا در آب جوش قرار دهید. پس از خروج شیشه از آب جوش و خشک کردن آن بدون دخالت پارچه ای که ممکن است خود آلوده باشد، آبغوره، آبلیمو و مربا را در شیشه بصورت سرپر بریزید تا از نفوذ هوا و کپک زدن جلوگیری نماید.
نگهداری ادویهجات، چای و قهوه در محل خشک و دور از رطوبت از کپک زدن جلوگیری میکند. استفاده از قاشقهای آغشته به سایر مواد غذایی یا قاشق مرطوب جهت برداشتن قسمتی از مواد غذایی دیگر مثل مربا یا رب گوجهفرنگی و چای سبب تسریع در کپک زدن میشود.
برخلاف تصور عامه مردم که فکر میکنند با برداشتن لایه رویی کپک ، بقیه غذا قابل مصرف است، کپکها ریشه داده و در عمق مواد غذایی نفوذ میکنند و گاهی کل ماده غذایی را آلوده میسازند. توجه کنید که مواد غذایی پس از اتمام تاریخ انقضا جهت مصرف مناسب نیستند و مستعد تجزیه و فساد شیمیایی یا آلودگی میکروبی میباشند.
برای خواندن بخش اول - کپکهای غذایی را بشناسید - اینجا کلیک کنید.