عون صورتى زیبا و سیرتى نیکو داشت و پس از شهادت امام على علیه السلام به امام حسن و امام حسین علیهما السلام پیوست و بادوازده تن از برادران خویش همراه آن حضرت از مدینه به کربلا آمد.
در بسیارى از منابع تاریخى و رجالى، عون فرزند امام على علیه السلام از اسماء بنت عمیس قلمداد شده، امّا از حضور و شهادت وى در کربلا سخنى به میان نیامده است. ولى مؤلف روضة الشهدا و چند تن دیگر از متأخران عون را شهید کربلا قلمداد کرده و مى نویسند:
عون صورتى زیبا و سیرتى نیکو داشت و پس از شهادت امام على علیه السلام به امام حسن و امام حسین علیهما السلام پیوست و بادوازده تن از برادران خویش همراه آن حضرت از مدینه به کربلا آمد.
مامقانى مى گوید: عون نخستین فردى بود که پس از شهادت جمع زیادى از یاران امام حسین علیه السلام بر سایر برادرانش پیشى گرفت و از آن حضرت اجازه میدان خواست.
سیدالشهدا به او نگاه کرد و فرمود:
«یا اخى أَ اسْتَسْلَمْتَ للموت؟»
برادرم، آیا آماده مرگ شده اى؟
گفت: چگونه تسلیم مرگ نشوم در حالى که تو را تنها و بى یاور مى بینم. امام فرمود: برو خداوند پاداش نیکت دهد. ولى به گفته مؤلف روضة الشهدا، عون پس از عثمان بن على علیه السلام، از برادر بزرگوارش اجازه گرفت و به میدان نبرد شتافت و جمع زیادى از دشمن را به هلاکت رساند. ابن الاهجار با دو هزار پیاده و سواره، او را احاطه کردند. اما وى محاصره را شکست و خدمت امام علیه السلام رسید. امام حسین علیه السلام از عون تمجید کرد و سر و رویش را بوسید و از او خواست تا کمى استراحت کند و سپس عازم میدان شود. عون گفت:
مى خواستم دوباره به فیض دیدارت نایل شوم، که مقصودم برآورده شد. عون به فرمام امام علیه السلام دستور داد اسب ادْهَمْ را که حضرت امیر علیه السلام به او هدیه داده بود. زین کردند و به میدان شتافت.
هنگامى که عون زخمى شد صالح بن یسار که در زمان امام على علیه السلام به جرم نوشیدن شراب به دست عون شلاق خورده بود براى انتقام نزد او آمد و زبان به دشنام گشود. عون، صالح بن یسار و برادرش بدر را به هلاکت رساند و سرانجام به دست خالد بن طلحة به فیض شهادت نایل گشت. او در آخرین لحظات این گونه زمزمه مى کرد:
«بسم اللَّه وباللَّه وعلى ملّة رسول اللَّه»
رجز منسوب به حضرت اباالفضل علیه السلام را که جمعى از معاصرین به عون نسبت داده اند چنین است:
اقاتِلُ الْقَوْمَ بِقَلْبٍ مُهْتَدٍ اذُبُّ عَنْ سِبْطِ النبىِ احْمَدِ
اضْرِبُکُمْ بِالصارِمِ المُهَنَّدِ حَتّى تَحیدوا عَنْ قِتالِ سَیّدى
با قلبى ره یافته با این لشکر مى جنگم و از نوه پیامبر [که ] احمد [نام دارد] دفاع مى کنم. شما را با شمشیر بران مى زنم تا از جنگیدن با سرورم روى برگردانید.
منبع : منبع: پژوهشی پیرامون شهدای کربلا، پژوهشکده تحقیقات اسلامی.
