به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین، روزنامه همشهری نوشت:
یکی از مهم‌ترین گزاره‌ها برای سنجش میزان ایران دوستی پهلوی‌ها، واکنش آنها به جدایی بخش‌هایی از ایران است.
روزنامه اطلاعات در 24مردادماه1350در تیترهای بالای صفحه خود نوشت: «شاهنشاه استقلال بحرین را تبریک گفتند؛ ایران از عضویت بحرین در سازمان ملل حمایت می‌کند.»
بحرین دیگر اهمیتی نداشت
محمدرضا پهلوی در 5شهریور1345 به کلر هولینگورث، خبرنگار روزنامه گاردین گفته بود که «با توجه به اینکه نفت دارد به اتمام می‌رسد و مروارید به پایان رسیده است، بحرین از نظر ما اهمیتی ندارد.»
بحرین به چه درد من می‌خورد؟
مهدی پیراسته سفیر کبیر ایران در بغداد طی سال‌های1343 تا 1346 در خاطرات خود، درباره واکنش شاه به جدایی بحرین از ایران می‌نویسد: «(شاه گفت) بحرین به چه درد من می‌خورد؟ دیگر نه مروارید دارد و نه نفت و اگر هم جزو ایران شود، مثل تسلط اسرائیلی‌ها در خاک فلسطین خواهد شد که همیشه ترور و خونریزی در آن ادامه خواهد داشت.»
تصویب بی‌اعتراض در مجلس
جدایی بحرین از ایران آن هم با رضایت شخص محمدرضا پهلوی، سبب شد نمایندگان مجلسین نیز برای «رضایت خاطر همایونی»، بدون کوچک‌ترین مقاومتی، این جدایی را به تصویب برسانند.
خاری در گلوی سیاست‌خارجی ایران
داریوش همایون، از دولتمردان متنفذ پهلوی در دهه50شمسی در کتاب «من و روزگارم» درباره جدایی بحرین می‌نویسد: «بحرین خاری در گلوی سیاست‌خارجی ایران بود... شاه به واقعیت موجود احترام گذاشت.»
بخشش خاک ایران در دوره پهلوی‌ها/ آمار کلی واگذاری‌ها
تعداد مناطق واگذارشده: 9 منطقه استراتژیک
دوره زمانی: 1302 تا 1350 شمسی
مساحت کل: بیش از 10,000 کیلومترمربع
پیامدهای بلندمدت: تشدید اختلافات مرزی، جنگ 8ساله با عراق، ازدست‌دادن منابع طبیعی
مهم‌ترین مناطق بخشیده‌شده
منطقه قره‌سو در سال 1302
- دلیل واگذاری: دستور رضاخان به عدم پیگیری مالکیت
- کشور دریافت‌کننده: ترکیه
منطقه کوه‌های آرارات در سال 1310
- دلیل واگذاری: قرارداد مرزی 1932
-کشور دریافت‌کننده: ترکیه
منطقه دشت ناامید در سال 1316
-دلیل واگذاری: پیمان سعدآباد
-کشور دریافت‌کننده: افغانستان
منطقه اروندرود در سال 1316
-دلیل واگذاری: پیمان سعدآباد
-کشور دریافت‌کننده: عراق
مناطق مرزی شوروی در سال 1299
-دلیل واگذاری: سکوت رضاخان در برابر اشغال
- کشور دریافت‌کننده: شوروی
منطقه فیروزه در سال 1333
-دلیل واگذاری: موافقتنامه مرزی با شوروی
-کشور دریافت‌کننده: شوروی
منطقه بحرین در سال 1349
- دلیل واگذاری: فشار انگلیس و تصویب مجلس پهلوی
- کشور دریافت‌کننده: بحرین
منطقه جزایر آریایی و زرکوه در سال 1350
- دلیل واگذاری: بی‌توجهی به حاکمیت ایران
- کشور دریافت‌کننده: امارات
جزئیات کلیدی واگذاری‌ها
1. قره‌سو (1302)
دستور رضاخان: «مالکیت ایران بر قره‌سو مختومه اعلام می‌شود!»
پیامد: ترکیه منطقه را اشغال کرد و در قرارداد 1310 مالکیتش رسمی شد.
2. آرارات (1310)
قرارداد: واگذاری کوه‌های آرارات کوچک و بزرگ به ترکیه
پیامد: اتصال ترکیه به نخجوان و تشدید چالش مرزی زنگزور
3. دشت ناامید (1316)
پیمان سعدآباد: واگذاری 3000 کیلومترمربع به افغانستان
پیامد: بحران حقابه هیرمند تا امروز ادامه دارد.
4. اروندرود (1316)
امتیاز به عراق: اداره کامل اروندرود و پرداخت حق عبور نفتکش‌ها توسط ایران
پیامد: جنگ 8ساله با عراق!
5. فیروزه (1333)
قرارداد با شوروی: واگذاری قصبه فیروزه و زمین‌های اطراف
اهمیت: منطقه راهبردی با منابع طبیعی و موقعیت مرزی
6. بحرین (1349)
نقش انگلیس: فشار برای جدایی بحرین با برگزاری همه‌پرسی نمایشی
پیامد: ازدست‌دادن حاکمیت بر خلیج فارس و چالش جزایر سه‌گانه
7. جزایر آریایی و زرکوه (1350)
بی‌توجهی پهلوی: اشغال توسط امارات به دلیل عدم حضور نظامی ایران
پیامد: محرومیت از منابع نفتی
27302
