«میراث یا توسعه؟»؛ این دو راهی مهمی است که ایران بر سر آن ایستاده است. تفکر توسعه شیرین است و چه بسا شاید کسی نباشد که دلش نخواهد در یک شهر توسعه یافته زندگی کند.
به گزارش سلامت نیز، ابتکار نوشت: اما توسعه بدون در نظر گرفتن میراث و تاریخ یک شهر چه سودی خواهد داشت؟ این حکایت توسعه شهر کرمان است. توسعه‌ای که کمتر توجهی به میراث گذشته دارد. «بام کرمان» عنوان پروژه‌ای روی کوه صاحب‌الزمان کرمان است که در نظر دارد تا یک مجموعه تفریحی، فرهنگی، رستوران، هتل و خدمات تجاری را به مجموعه‌های تفریحی و فرهنگی شهر کرمان اضافه کند، پروژه‌ای که از اولین روز آغاز کار کارگران تا به امروز با مخالفت فعالان میراث فرهنگی کرمان روبه‌رو است اما این مخالفت‌‌ها نتوانسته جلوی کار این پروژه را بگیرد.
به همان اندازه که «بام تهران» بین پایتخت‌نشینان معروف است، در بین کرمانی‌ها نیز «بام کرمان» به شهره رسیده است اما نه صرفا به خاطر آنکه تله‌کابینش قرار است شهروندان کرمانی را به مرتفع‌ترین نقطه کوهستان برساند و فضایی برای تفرج آنها باشد بلکه به سبب تبعاتی است که این پروژه برای محیط زیست و میراث استان کرمان دارد. «بام کرمان» عنوان طرحی است که قرار است در چندین مرحله اجرا شود. مراحل اجرای این پروژه شامل احداث تله کابین از مجاور گنبد جبلیه کرمان به سمت ارتفاعات کوه است، در مرحله بعد جاده دسترسی در دامنه این کوه احداث می‌شود و در نهایت امکان دسترسی مردم را به وسیله خودرو به مرتفع ترین بخش کوهستان را میسر می‌کند که قرار است در این بخش نیز یکی از تفریح گاه‌های مجهز کشور به همراه هتل احداث شود. اما این پروژه از چه زمانی کلید خورده است؟ 5 خرداد 94 قطعه زمینی به مساحت سی هزار متر مربع در کوه‌های صاحب الزمان کرمان که بر طبق آنچه در صورت جلسه تحویل زمین و واگذاری آن نوشته شده از اراضی موات و مجهول الثبت بوده از اداره راه و شهرسازی این استان به شهرداری کرمان تحویل داده می‌شود.
در این زمین که بر طبق آنچه که در اسناد آمده، در بخش 2 شهرستان کرمان و در مجاورت کوه‌های صاحب الزمان واقع شده، قرار است پروژه تفریحی، گردشگری بام کرمان ساخته شود. زمینی که در صورت دسترسی‌اش به آب، برق و گاز به طور متوسط متری 37 میلیون و 500 هزار تومان ارزش خواهد داشت که جمعا قیمت آن یک میلیارد و 125 میلیون تومان خواهد بود. براساس آنچه در قرارداد احداث این مجموعه آمده، پروژه بام کرمان در راستای اجرای سیاست‌های کلان دولت و در قانون برنامه چهارم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی و ماده 88 قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت مبنی بر کاهش تصدی دولت و نهادهای عمومی و واگذاری فعالیت‌‌های اجرایی پروژه‌های عمرانی به بخش خصوصی و غیر دولتی و ضوابط اجرایی بخشنامه بودجه سال 86 شهرداری‌ها کلید خورده است. اما سرانجام قرارداد احداث مجموعه تفریحی، فرهنگی، رستوران، هتل و خدمات تجاری بام کرمان با توجه به درج آگهی فراخوان داده شده در تاریخ 10 دی ماه 93 و با موافقت شورای شهر کرمان با حضور استاندار کرمان بین شهرداری کرمان به نمایندگی ابوالقاسم سیف اللهی شهردار وقت کرمان و شرکت زیبا سازه توس گام و به نمایندگی از طرف موسسه مالی و اعتباری عسکریه منعقد شده است. این موسسه 17 میلیارد تومان برای اجرای این پروژه هزینه می‌کند که با بهره برداری از آن، به مدت 10 سال تله کابین به این موسسه واگذار می‌شود.
از زمان کلید خوردن پروژه بام کرمان تا به امروز که مجریان این پروژه در حال تخریب کوه صاحب‌الزمان هستند، فعالان میراث فرهنگی کرمان دست به چندین تجمع و حتی اعتراض به مراجع قانونی زده‌اند اما این اعتراضات نتوانسته این پروژه را متوقف کند. در آخرین اخباری که از پیشرفت این پروژه منتشر شده حکایت از بارگیری تله‌‌کابین‌ها دارد. سیدامین جوادی، مدیرعامل موسسه اعتباری ملل در این باره گفته: «کابین‌های تله‌کابین کرمان بارگیری شده و تا یک ماه آینده کابین‌های تله‌کابین به کرمان وارد می‌شود که در صورت تامین زیرساخت‌ها، می‌توانیم به محض تحویل ظرف مدت 6 ماه تله کابین کرمان را راه‌اندازی کنیم.»
از غارهای دست‌کند یک غار باقی مانده
«غارهای دست‌کند را نابود کرده‌اند و فقط یک غار باقی مانده است. چند روز پیش به سراغ تنها غار باقیمانده رفتم و شاهد انبوهی از زباله‌هایی بودم که کارگران در آن ریخته بودند.» این روایتی است که امید ابراهیمی‌پور از دوستداران و فعالان میراث فرهنگی استان کرمان از وضعیت این روزهای کوه تاریخی صاحب الزمان به «ابتکار» می‌‌دهد، کوهی که در آن چندین غار از سکونت‌گاه‌های اولیه انسانی، یک قلعه ساسانی با قدمت حدود 1500 سال، قلعه سر به فلک کشیده دختر 3000 ساله، قلعه اردشیر، گنبدگبری 3000 ساله، بند مدین (سدی باستانی)، آسیاب‌های سنگی، بند مملکت (سدی باستانی)، تخت دریای قلی‌بیک، باغ دوره صفویه بیرم‌آباد و ... قرار دارد و حالا به سبب این پروژه تنها از غارهای دست‌کند آن یک غار باقی مانده است.
دادگاه دوباره تشکیل می‌شود
امید ابراهیمی‌پور که پیگیری این اعتراضات بوده، درباره آخرین وضعیت اعتراض به این پروژه به «ابتکار» می‌گوید: پیگیری‌های زیادی انجام داده‌ایم، حتی نامه‌ای به رهبری نوشتیم و رهبری نامه را برای پیگیری به دادگستری فرستاده است. این موضوع را از دادگستری کرمان بارها پیگیری کردم و متاسفانه بازرسان از کوه، حریم قلعه و جنگل بازدید کردند و گفتند نامه‌ای به شما خواهیم داد که جلوی پروژه عمرانی گرفته شود ولی متاسفانه خبری نشد و گفتند که توقف پروژه امکان پذیر نیست چرا که ضرر مالی به شرکت وارد می‌شود. اما او می‌گوید: مهمترین اقدامی که فعلان میراث انجام دادهاند این است که در رابطه با پروژه «بام کرمان» در دادگاه تشکیل پرونده دادهاند و وکیل در حال رسیدگی به شکایت فعالان میراث است. در رای اولیه، دادگاه اعلام کرد که این پروژه به دلیل دریافت مجوزهای لازم می‌تواند به کار خود ادامه دهد. اما وقتی ما مجوزهای دریافتی این پروژه را بازبینی کردیم متوجه شدیم که مجوزها با مشکلاتی همراه است.
به طور مثال اداره محیط زیست استان به شرط رعایت جوانب زیست محیطی و عدم آلودگی محیط زیست و عدم انفجار کوه اجازه فعالیت پروژه را صادر کرده بود اما این پروژه هم سبب آلودگی زیست محیطی شده و براساس مستنداتی که در اختیار داریم انفجارهای متعددی را در کوه انجام داده است. مجوزی که میراث فرهنگی به این پروژه داده است مجوزی 6 ماهه است که از تاریخ پایان مجوز صادر شده 2 سال می‌گذرد. این مجوز البته دارای نواقصی است. از جمله اینکه در این مجوز حتی قید نشده که چگونه و چطور این پروژه انجام و به بهره‌برداری خواهد رسید و اعلام نشده که این پروژه در حریم میراث تاریخی قرار دارد یا خیر؟ همه چیز در این مجوز گنگ است. او که از اعتراض دوباره به رای دادگاه خبر داده، می‌گوید: قرار است دادگاه دوباره به این پرونده رسیدگی کند و این بار شاید رای دادگاه امیدوار کننده‌‌تر از گذشته باشد چراکه قبلا در رابطه با این پرونده ناشیانه عمل کرده بودیم. دادگاه براساس مجوزهای صادر شده رای را اعلام می‌کند، بنابراین براین اساس این پروژه دارای مجوزهای لازم بوده است اما این بار ما بر روی همین مجوزها تاکید داریم.
