مریم شجاعی، کارشناس ارشد بیوشیمی
دلیل این مسئله انتقال ژن است که اولین بار به وسیله مندل کشف شد. صفات از طریق انتقال ژن از پدر و مادر به ارث برده می شوند. ژن بخشی از DNA واقع بر روی کروموزوم های ما است. ژن ها از طریق تولید مثل جنسی از یک نسل به نسل بعد منتقل می شوند. ژن برای یک صفت خاص می تواند بیش از یک فرم یا آلل داشته باشد.
سلول های جانوری برای یک صفت دو آلل به ارث می برند. آلل ها یا هموزیگوت ( آلل های یکسان) و یا هتروزیگوت (آلل های مختلف) اند.
هنگامی که جفت آلل ها یکسان است ژنوتیپ و فنوتیپ با آلل های هموزیگوت تعیین می شود. وقتی که آلل ها هتروزیگوت است چند احتمال ممکن است رخ دهد: غالب کامل؛ غالب ناقص و همکاری غالب.
⇐ غالب کامل
در این روابط یک آلل غالب است و آلل دیگر مغلوب. فنوتیپ توسط آلل غالب تعیین می شود. به عنوان مثال ژن مسئول شکل دانه در گیاه نخود در دو فرم گرد (R) وچروکیده (r) است. در گیاهانی که هتروزیگوت اند (Rr) شکل دانه گرد بر چروکیده غالب است.
⇐ غالب ناقص
دراین روابط یک آلل بر آلل دیگر غالب نیست و یک فنوتیپ سوم مشاهده می شود که مخلوطی از فنوتیپ غالب و مغلوب است. یک مثال از این روابط وراثت مو است. زمانی که صفت برای موهای فرفری و صاف هتروزیگوت است فنوتیپ سوم حاصل از این وراثت موهای مواج دارد. این ویژگی به طور یکسان تقسیم نمی شود. برای مثال موهای مواج ممکن است موج کم یا زیاد داشته باشند. این نشان می دهد که آلل برای یک فنوتیپ بیشتر از آلل دیگر بیان شده باشد.
⇐ همکاری غالب
در این روابط هردو آلل برای یک صفت خاص به طور کامل بیان شده است. نتیجه حاصل یک فنوتیپ سوم است. مثال این رابطه افرادی با گلبول های قرمز داسی شکل است. گلبول های قرمز طبیعی خون مقعرالطرفین و حاوی مقدار زیادی هموگلوبین است. هموگلوبین کمک می کند تا گلبول های قرمز به اکسیژن متصل شوند و آن را به بافت ها و سلول های بدن انتقال دهند.
سلولهای داسی شکل نتیجه یک جهش در ژن هموگلوبین است. این هموگلوبین غیر طبیعی است و باعث می شود سلول ها شکل داسی بگیرند و باعث مسدود کردن جریان خون شوند. کسانی که برای این صفت هتروزیگوت اند یعنی یک آلل هموگلوبین نرمال و یک آلل هموگلوبین داسی دارند بیماری را ندارند و کسانی که هموزیگوت اند و هر دو آلل داسی شکل را دارند مبتلا به کم خونی هستند.
منبع:
about.com
ایمیل نویسنده:
این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید
مطالب مرتبط:
توارث چند ژنی چیست؟
درباره ژنتیک
چرا ما شبیه والدینمان هستیم؟
ژنوم و ژنومیک
مکان، ساختار و تعداد کروموزوم ها
ساختمان و نقش DNA
