سینگولاریته گفتمان متحول کننده زندگی تا ۲۰۵۰ / ویژگی های عجیب عصر سینگولاریت / خوراک ظهر بدون دخالت انسان از طریق اطلاعات سلولی آماده می شود

فروزان آصف نخعی: دنیای سینگولاریته (Singularity) یا نقطه تکینگی، مفهومی است که در آینده‌پژوهی و فلسفه تکنولوژی مطرح می‌شود و به لحظه‌ای فرضی در آینده اشاره دارد که در آن هوش مصنوعی به عنوان یکی از اجزا پیش برنده جهان، با کمک دیگر اجزا، جهان را دگرگون می کند. از این رو پیشرفت‌های تکنولوژیکی به قدری سریع و غیرقابل پیش‌بینی می‌شوند که تغییرات اساسی و غیرقابل بازگشتی در جامعه انسانی ایجاد می‌کنند. از مهم‌ترین ویژگی‌های دنیای سینگولاریته تغییرات اساسی در ساختار جامعه انسانی است. مفاهیمی مانند کار، اقتصاد، روابط اجتماعی و حتی مفهوم انسان بودن در این دنیا دستخوش تغییرات بنیادین می‌شوند. در این دنیا، هوش مصنوعی به سطحی از آگاهی و خودآگاهی می‌رسد که قادر به یادگیری، تطبیق و حل مسائل پیچیده به طور مستقل است تا جایی که می‌تواند به طور مداوم خود را بهبود بخشد و نسل‌های جدیدی از هوش مصنوعی را خلق کند. پیشرفت‌های تکنولوژیکی با سرعتی نمادین رخ می‌دهند و شامل حوزه‌هایی مانند نانوتکنولوژی، بیوتکنولوژی، رباتیک و علوم شناختی می‌شوند. در دنیای سینگولاریته، احتمال ترکیب انسان و ماشین از طریق فناوری‌هایی مانند رابط مغز و رایانه (BCI) وجود دارد. این ترکیب می‌تواند منجر به افزایش توانایی‌های شناختی و فیزیکی انسان شود. هرچند از نظر اندیشمندان سینگولاریته یک مفهوم فرضی است و زمان وقوع آن مشخص نیست. اما دکتر حسین ممتاز استاد دانشگاه تهران، در گفت و گو با شبکه اینترنتی دانشگاه تهران، معتقد است که سنگولاریته گفتمانی است که تا 2040 و 2050 محقق می شود.  

او می گوید که «سینگولاریتی، نقطه ای از تاریخ است که همه علوم به همدیگر به نوعی وابسته می شوند. برای مثال، خطوطی که بر روی این کاغذ من نوشته ام، هر خطی از آن ها، در جایی بولد است، و در جای دیگر بزرگتر و در جایی هم کوچکتر نوشته شده است. یک سطر طولانی تر و یک سطر هم کوتاه تر است. اگر این کاغذ را مچاله اش بکنم، اصطلاحا در دست من و در خودش رومبیده شده است. ما آگاهی داریم که یک سری خطوط بود که در هر خطوط یک مفهومی به ما انتقال داده می شد، اما نمی دانیم که الآن این خطوط توی هم دیگر، چگونه منطبق شده اند و چگونه دارند بر همدیگر اثر می گذارند. در حقیقت سینگولاریته این حکم را دارد.» 

ممتاز در ادامه با اشاره به این که «هر کدام از آن خطوط یک علم مجزایی بوده، که برای ما یک بعد از پدیده های روی تمدن ما را باز می کرده» افزود: «اما آن چنان روی همدیگر منطبق شده اند، که جدا کردن آن ها از یکدیگر بسیار دشوار است. از این رو اگر از من سوال کنید که سینگولاریته چیست؟ در حقیقت از من می خواهید که این کاغذ مچاله را باز کنم و بعد به شما بگویم که این چروک ها، چه چیزی هستند، و هر خط به چه چیزی اشاره دارد.» 

ممتاز در ادامه به رابطه بین درون و بیرون آدمی با زندگی عادی اشاره کرد و گفت: «فرض بفرمایید شما می خواهید غذایی را میل کنید. این ژن گرسنگی در وجود شما هشدار را به مغز می دهد، و شما بلند می شوید و می روید به سمت این که بخواهید غذا درست بکنید. روزگاری به وجود می آید به عنوان عصر سینگولاریته که شما قبل از این که حتی خودتان بدانید چرا، ولی دستگاه های متصلی که در خانه شما تعبیه شده است، سیگنال هایی را از سلول های بدن شما ، و چیپست هایی که وجود دارند، سیگنال هایی را دریافت می کنند و دارند برای شما غذای را درست می کنند که شما نمی دانید چرا این فعالیت ها دارد صورت می گیرد. و برای یک ساعت بعد که تازه قرار است سیگنال های گرسنگی به مغز شما ارسال بشود، غذای شما آماده است.» 

او افزود: «بنابراین سینگولاریته دنیای بالاتر از هوش مصنوعی را شکل می دهد. اگر یکی از پیلارهای مهم حوزه سینگولاریته را بخواهم بگویم، بدون شک نمی توانیم از این پارادایم صحبت بکنیم و نامی از هوش مصنوعی نبریم. ولی اشتباه است که فکر بکنیم سینگولاریته به معنای هوش مصنوعی است. شاید دلیل این موضوع که اکثریت افراد از من سوال می کنند که این که همان هوش مصنوعی است و هوش مصنوعی وقتی همه ابعاد آن تکمیل شود، همین سینگولاریته ایجاد می شود. در حالی که چنین نیست. سینگولاریته روی یک سری از پایه ها و ستون ها قرار می گیرد که یکی از مهم ترین ها، شاید جزو دو یا سه مهمترین اش، حوزه هوش مصنوعی است. اما سینگولاریتی هوش مصنوعی نیست. چرا؟ زیرا ما باید بتوانیم با دنیای خارج مان ادغام بشویم،  و اتصال برقرار بکنیم. ابزار این اتصال، یا وارد شدن به دنیای درون ما، هوش مصنوعی است.» 

این استاد دانشگاه در ادامه گفت: «همین عینک بر روی چشم های من ، به عنوان ارزش افزوده ای است که باعث شده بینایی ام  بهبود پیدا بکند. از سال 2040 به بعد قرار است این ارزش های افزوده، شامل سیستم های الکترونیک، دستگاه ها و ماشین ها، دیگر نه تا لبه مرز جسم وجودی آدمی، بلکه در درون ما تعبیه بشود. این داستانی مانند داستان آلیس در سرزمین عجایب نیست. این واقعیتی است که دارد صورت می گیرد. ما آخرین نسل انسان های آنالوگ هستیم. به زودی باید تصمیم بگیریم که در دنیای فیزیکی زندگی بکنیم، یا در دنیای دیجیتال. کارخانه های جدید در عصر سینگولاریته، کارخانه های تولید اندام انسان هستند. برای مثال من بعد از مدتی دلم می خواهد کلیه ام را تعویض بکنم. مراجعه می کنم، و برندهای مختلفی که در بازار وجود دارد، انتخاب می کنم و در بدن من جاسازی می شود.» 

او گفت: «بنابراین چنین زندگی نوینی بسیار فراتر از تصور الآن ما هست و بعضا ممکن است که خیلی ها متعجب بشوند. دقیقا ما در برهه ای هستیم که پدران و مادران بزرگ ما بودند. اگر به آن ها می گفتید قرار است دستگاهی ایجاد بشود که می توانی خودت را در آن ببینی و با یک نفر دیگر در آن طرف کره زمین ارتباط برقرار بکنی، بی تردید می گفتند مگر چنین چیزی ممکن است که چنین دستگاهی بیاید که من بتوانم کسی را در آن طرف آب در یک جعبه سیاه رنگ کوچک در دستان شما ببینم. همین داستان نیز برای ما نسبت به آینده و فرزندانمان وجود دارد. به همین دلیل وقتی در باره ادبیات سینگولاریته می خواهم صحبت بکنم، می دانم که واژه های زیادی در اادبیات برای ساده سازی آن وجود دارد، وقتی مثال ها را بزنم، سوالات خیلی عجیب و غریبی ایجاد می شود، اما گفتمان ما گفتمان سال 2040 و سال 2050 است. کل این مجموعه ای که به شما گفتم معنای اولیه سینگولاریته بود.» 

بیشتر بخوانید: 
داستان حضرت سلیمان و نظریه تله پورتیشن
آیا "مدرنیته - دیجیتال" حافظه تاریخی ندارد؟

216216