الهه جعفرزاده: تا قبل از تولد پسرش، حدود سه سال در دانشگاه درس میداد. زمانی که مهراد را باردار بود، ایده شروع یک بیزینس به سرش زد و همین باعث شد از کار تدریس فاصله بگیرد. البته مسافت طولانی خانه تا محل کارش هم مزید بر علت بود. تدریس را دوست داشت، ولی علاقه چندانی به ادامه کار در این رشته نداشت. اطرافیانش با ایده او مخالف و معتقد بودند که این کار هیچ تناسبی با رشته تحصیلی و جایگاه اجتماعیاش ندارد.
زهره نجاتی، رتبه 6 کنکور کاردانی به کارشناسی و فارغ التحصیل رشته مهندسی برق از دانشگاه صنعتی مالک اشتر است. او که متولد سال 1366 است، امروز بهعنوان کارآفرین برتر استان خراسان جنوبی شناخته میشود و مدیریت مجموعه «زرین» را با چند کسبوکار موفق به عهده دارد. او و تیم پرتلاشش در شهرستان بُشرویه مشغول به فعالیت هستند و محصولاتشان را به صورت آنلاین به سراسر کشور و حتی خارج از ایران راهی میکنند.

او میگوید: «از زمان تولد پسرم -حدوداً از 8 سال گذشته- این کار شکل حرفهایتری به خود گرفت. سال 95، زمانی که فعالیتمان را در اینستاگرام شروع کردیم، صفحات فروش آنلاین اندک بودند و من هم در زمره اولین پیجهای فروش بودم. محصول اصلی ما در مجموعه زرین، زعفران و ریشه زعفران است. به مرور، عسل هم به محصولاتمان اضافه شد. ضمن اینکه رشته پلوییِ تهیهشده از آرد گندمِ کامل و جو، انواع دمنوشهای طبیعی و کیسههای متقال با چاپ دستی نیز از دیگر تولیدات ما هستند.»
دمنوش عناب
دستبافتههایی از عشق و پنبه/ رهآوردی به تمام قارهها
ماجرا به تولید و عرضه محصولات خوراکی ختم نمیشود، زهره نجاتی خالق و تولیدکننده حولههایی از جنس پنبه هم هست که نسبت به حولههای معمولی متمایزند. او در خصوص چگونگی آغاز و احیای این کار تعریف میکند:
«حدود پنج-شش سال پیش، یک نمایشگاه صنایع دستی در شهر ما برگزار شد؛ در این نمایشگاه، حولههای دستبافتی را دیدم که با نخ پنبه بافته شده بودند و همین مسئله برایم جالب آمد. پرسوجو کردم و دریافتم که در بیرجند دستگاههای بافت این نوع پارچه موجود هستند. این شد که شماری از این دستگاهها را سفارش دادیم، با تعدادی بافنده قرارداد بستیم و در کنار باقی کارها، از سال 98 این فعالیت را هم آغاز کردیم. ذوق و شوقی که برای این کار داشتم، در نظر بافندگان عجیب بود، چون تقریباً همگی این مدل بافندگی را کنار گذاشته و مدتها بود که با نخ ویسکوز یزدی پارچه میبافتند.»

نجاتی، هدف از شروع این حرفه را ارج نهادن به هنر ریسندگی پنبه و حفظ این میراث به شکل سنتی خود عنوان میکند و میگوید: «بشرویه، بیشترین برداشت پنبه را در سطح کشور دارد و به سبب فراوانی زمینهای پنبه، این سبک پارچهبافی از زمانهای گذشته در این منطقه رواج داشته است. چون من هم دوست داشتم در احیا و ماندگاری این هنر دیرینه سهیم باشم، با عشق قدم در این راه گذاشتم.»
او ادامه میدهد: «در حال حاضر، حولهها در سه-چهار طرح مختلف تولید میشوند که همگی ایده خودم هستند. بافندگی ابتدا در کارگاه انجام میشد، اما به خواست بافندگان و به دلیل مسافت زیادی که تا کارگاه داشتند، تصمیم بر این شد که در خانه این کار را انجام دهند تا زمان بیشتر و به تناسب آن تولید بیشتری داشته باشند. عدهای از بافندهها دستگاه بافندگی در خانه داشتند و ما برای عده دیگر دستگاه تدارک دیدیم. متناسب با اندازه مدنظر، بافت هر حوله حدود دو ساعت زمان میبرد.»
این زن کارآفرین اضافه میکند: «بافندگان ما که همگی خانم هستند، 12 نفرند و حتی برخی از آنها دختران نوجوانی دارند که در زمان فراغت، بهعنوان بافندگان کوچک مجموعه و به میل خودشان، با ما همکاری میکنند. همچنین تقریباً تمام این خانمها سرپرست خانوار هستند و علاوه بر حقوق و دستمزد، گاهی هم سبد مواد غذایی یا بستههای لوازم التحریر برای فرزندانشان دریافت میکنند.»

نجاتی به نکته جالبی هم اشاره میکند: «محصولاتی که ما تولید میکنیم، به دستکم یک کشور در تمام قارهها سفر کردهاند و ما این موضوع را به دفعات در عکسهایی که مخاطبان ارسال میکنند دیدهایم؛ این افراد یا خودشان از ما خرید کردهاند یا برای عزیزی در نقطهای دیگر از دنیا هدیه و سوغات بردهاند. این اتفاق برای ما هم شیرین است و هم انگیزهبخش. به لطف خدا، قریب به 99 درصد خریداران هم از خریدهایشان راضی بوده و تبدیل به مشتریهای ثابت شدهاند.»
حولههای پنبهای و کیسه متقال
برتری حولههای پنبهای نسبت به سایر مدلها چیست؟
بنا به گفته نجاتی، تفاوتی که این حولهها با مدلهای رایج در بازار دارند، در لطافت، بافت و ماندگاری آنهاست.
او در اینباره شرح میدهد: «در بافت حولههای عادی، معمولاً الیاف مصنوعی یا پلاستیکی به کار رفته است؛ که همین مسئله معمولاً باعث ریزش مو و یا سایر مشکلات پوستی میشود. اما حولههای دستبافت زرین، هم تار و هم پودشان از نخ پنبه اصل بافته شده است.
حولههای پنبهای ما علاوه بر لطافت و جذب بسیار بالایی که دارند، در مدتزمان بسیار کوتاهی خشک میشوند. همین ویژگی منحصر بهفرد، از ایجاد هرگونه قارچ در بافت پارچه جلوگیری میکند و از همین رو برای پوست و مو هیچ خطری ندارد. همچنین این محصول به دلیل بافت منسجم، حجم و وزن اندک، گزینه مناسبی برای استفاده در سفر به شمار میآید.»

شغل اولم مادری است
نجاتی که مادر یک پسر 8 ساله و یک دختر 3 ساله است، از سختیهای مدیریت یک بیزینس در کنار ایفای نقش مادری میگوید: «اگرچه رسیدگی به وظایف مادری و مدیریتی در کنار هم سخت است، اما شیرینیهای خاص خودش را هم دارد. زرین برای من خیلی عزیز است و همچون فرزند سومم آن را دوست دارم.
پیش از تولد دخترم، مهان، مسئولیت و حجم کار بیشتری به عهده من بود؛ به واسطه نظارت و سرکشیهایی که باید انجام میدادم. حتی گاهی برای درک سختی کار و تعیین نرخ دستمزد، یک هفته پا به پای اعضا در کارگاه کار میکردم. اگرچه کماکان این سرکشیها ادامه دارد، اما با گذشت زمان شرایط بهتر شد و چیزی که امروز بار مسئولیت این شغل را برایم سبک میکند، داشتن یک تیم قوی با کارکنان متعهد است که خیالم را از هر جهت آسوده میکند.»
او در پایان اشاره میکند: «وجود یک همسر همراه و همدل در این مسیر برایم قوت قلب است و اگر کمکهای او نبود، پرورش این کسبوکار در کنار تربیت و نگهداری فرزندانمان به شکل امروز میسر نمیشد.
باید بگویم که شغل اول من مادری است و رسیدگی به آن برایم اولویت دارد. به طوری که طی این سالها هرگاه ذرهای احساس کردم در انجام وظایف مادریام خللی وارد میشود، شغلم را در زندگی کمرنگ کردم و سعی داشتم روی امور خانواده تمرکز کنم.»
47232