مریم شجاعی، کارشناس ارشد بیوشیمی
تا چند دهه پیش شبیه سازی تنها در داستان های علمی تخیلی وجود داشت. امروزه شبیه سازی بخش مهمی از تحقیقات علمی، همراه با قابلیت زیاد برای درمان بیماری ها است.
حیوانی که کلون شده یک کپی دقیق از ماده ژنتیکی را دارد. (کلون به موجود زنده یا سلول، یا گروهی از موجودات زنده یا سلول ها اطلاق می شود که به طور غیر جنسی از جد یا ذخیره ای تولید شوند. آنها از نظر ژنتیکی با جد یا ذخیره یکسان اند.) در سرطان این اصطلاح برای یک خانواده یا یک نوع از سلول های سرطانی مورد استفاده قرار می گیرد. دانشمندان همچنین می توانند ژن های انسان ها را کلون کنند.
سلول ها حاوی DNA هستند. به عبارت ساده تر برای تهیه یک کلون، DNA از یکی از سلول ها برداشته می شود. این DNA در تخم یک حیوان ماده قرار داده می شود. تخم کلون شده و سپس در رحم حیوان ماده رشد داده می شود. این روش بسیار پیچیده است و موفقیت آن هم به سختی ممکن است.
اولین حیوان شبیه سازی شده گوسفندی به نام دالی است. این شبیه سازی در سال 1996 انجام شد. پس از آن حیوانات دیگری از جمله موش، گربه، بز، خوک، گاو و میمون هم شبیه سازی شدند. درحال حاضر هیچ کلون انسانی وجود ندارد اگرچه فناوری این کار به احتمال زیاد وجود دارد. شبیه سازی انسان موضوعی بسیار بحث برانگیز است.
استفاده از شبیه سازی برای ریشه کن کردن بیماری ها
ژن بخش خاصی از DNA است. دانشمندان می توانند ژن را کلون کنند و آن را از یک میکروارگانیسم به میکروارگانیسم دیگر وارد کنند و آن را وادار به تکثیر کنند. این کار شبیه سازی DNA یا فناوری DNA نوترکیب نامیده می شود. درحال حاضر ساخت یک کلون از جنین انسان بحث برانگیزترین مسئله شبیه سازی است. بسیاری از مردم با این شبیه سازی مخالف اند زیرا معتقدند که جنین انسان در طول تحقیقات نابود می شود.
یکی از نوید بخش ترین جنبه های این پژوهش درمان از طریق سلول های بنیادی است. در سال 2013 دانشمندان در دانشگاه علوم پزشکی اُرِگان توانستند کلونی برای سلول های بنیادی تولید کنند. سلول های بنیادی در پزشکی ارزشمند اند زیرا قابلیت تبدیل شدن به هر سلولی را دارند. به عنوان مثال زمانی که بیماری کلیوی مزمنی داشته باشیم به طوری که بدن مان نیاز به پیوند کلیه داشته باشد، یکی از اعضای خانواده مان یا فردی که از نظر داشتن گروهی از صفات با ما مشابهت دارد به ما کلیه اهدا می کند و این بسته به شانس ما است که بدن مان آن عضو را رد یا قبول کند.
سلول های بنیادی مشکل رد پیوند را حل می کنند. چون که سلول های بنیادی می توانند به هر نوع سلول برای ایجاد بافت یا اندامی که بدن احتیاج دارد تبدیل شوند. این سلول ها مشابهت زیادی با سلول های خودی دارند و کمتر احتمال دارد که دستگاه ایمنی به آنها به عنوان عضو خارجی حمله کند.
سلول های بنیادی در جنین شناسی ارزشمند اند. این سلول ها می توانند از بند ناف و همچنین برخی از بافت ها در بدن بزرگسالان گرفته شوند.
سلول های بنیادی بالغ سخت تر به دست می آیند و قابلیت های بالقوه کمتری در مقایسه با سلول های جنینی دارند. چالش بعدی این بوده است که چگونه می توان سلول های بنیادی را برای بزرگسالان به وجود آورد؟ برای رسیدن به این هدف محققان DNA تخم را خارج کردند و به جای آن DNA سلول های پوست انسان را قرار دادند. سپس آزمایشگاه با استفاده از ترکیبات شیمیایی و پالس های الکتریکی باعث رشد جنین شد. این سلول های بنیادی در تئوری می توانند برای کسی مورد استفاده قرار گیرند که DNA سلول پوست خود را اهدا کرده باشد.
با وجود این تلاش ها شبیه سازی جنین با استفاده از سلول های بنیادی هنوز موضوع بحث برانگیزی باقی مانده است.
منابع:
www.anatomy.about.com/ Biotechnology/Cloning/
مطالب مرتبط:
اسیدهای نوکلئیک: DNA و RNA
آزمایش DNA چگونه و به چه دلایلی انجام می شود؟
همانندسازی DNA چگونه صورت می گیرد؟
تفاوت های سلول های بنیادی با سایر سلول ها
