به گزارش خبرآنلاین وی با اشاره به اینکه تالاب‌ها نقشی کلیدی در حفظ تنوع زیستی دارند، افزود: استان آذربایجان شرقی دارای حدود 45 تالاب است که 26 مورد از آن‌ها حائز اهمیت ملی و بین‌المللی هستند. این تنوع تالابی زمینه‌ساز شکل‌گیری زیستگاه‌های ارزشمند برای پرندگان مهاجر و بومی شده است. با توجه به این ظرفیت، پیشنهاد من ایجاد یک خواهرخواندگی زیست‌محیطی میان دو استان گلستان و آذربایجان شرقی است تا بتوانیم همکاری‌های بیشتری در حوزه حفاظت و مدیریت پایدار منابع طبیعی داشته باشیم.
غنی‌پور در ادامه به اهمیت پرنده‌نگری به‌عنوان یک فرصت اقتصادی و حفاظتی اشاره کرد و گفت: درآمد حاصل از پرنده‌نگری در برخی کشورها به 41 میلیارد دلار می‌رسد که بخش قابل‌توجهی از آن به جوامع محلی و فعالیت‌های حفاظتی اختصاص می‌یابد. در ایران نیز، توسعه این صنعت نه تنها به اقتصاد محلی کمک می‌کند بلکه باعث ارتقای فرهنگ حفاظت از طبیعت در میان مردم می‌شود.
ثبت گونه‌های جدید و توسعه برنامه‌های حفاظتی
وی با اشاره به اقدامات اخیر در زمینه مطالعه و شناسایی گونه‌های جدید پرندگان در آذربایجان شرقی گفت: امسال، یک گونه جدید پرنده در استان شناسایی و ثبت شد که این امر اهمیت پایش مستمر و مشارکت جوامع محلی در فرآیندهای علمی را نشان می‌دهد. همچنین، ده منطقه به‌عنوان نقاط داغ پرنده‌نگری در استان معرفی شده‌اند که می‌توانند به توسعه گردشگری پرنده‌نگری کمک شایانی کنند.
نقش جامعه محلی در حفاظت از گونه‌های ارزشمند
غنی‌پور با اشاره به تعاملات میان محیط‌بانان، کارشناسان و مردم محلی در حوزه حفاظت از گونه‌های خاص، اظهار داشت: حفاظت از گونه‌های مهمی مانند اردک سرسفید و غاز پیشانی سفید از طریق مشارکت جوامع محلی و ایجاد برنامه‌های آموزشی در حال انجام است. این برنامه‌ها تأثیر مثبتی بر کنترل تهدیدات و جلوگیری از تخریب زیستگاه‌ها داشته‌اند.
اهمیت پرنده‌نگری شهری و گونه‌های خشکی‌زی
وی با بیان اینکه پرنده‌نگری در ایران بیشتر بر گونه‌های آبزی و کنارآبزی متمرکز است، بر لزوم توسعه پرنده‌نگری شهری و مطالعه گونه‌های خشکی‌زی تأکید کرد. وی گفت: به‌عنوان مثال، در پارک شاه تبریز بیش از 170 گونه پرنده ثبت شده است. همچنین، پرنده‌ای مانند سیاه خروس قفقازی که تنها زیستگاه آن در جنگل‌های ارس‌باران قرار دارد، ظرفیت بالایی برای جذب گردشگران و محققان دارد.
پایش و سرشماری پرندگان در آذربایجان شرقی
معاون محیط طبیعی حفاظت محیط زیست آذربایجان شرقی در ادامه به فعالیت‌های گسترده در زمینه پایش و سرشماری پرندگان در استان اشاره کرد و افزود: در سال‌های اخیر، سرشماری‌های پاییزه و بهاره به ما نشان داده‌اند که برخی گونه‌ها که در معرض خطر بودند، به لطف برنامه‌های حفاظتی، روندی رو به بهبود دارند. برای نمونه، جمعیت برخی از گونه‌های وابسته به رودخانه ارس افزایش یافته است.
وی همچنین از انتشار اطلس جانوری ژئوپارک جهانی ارس خبر داد و گفت: بخش نخست این اطلس که به پرندگان منطقه اختصاص دارد، به همت محققان و کارشناسان منتشر شده است و می‌تواند مبنای مطالعاتی ارزشمندی برای آینده باشد.
نقش فناوری و سامانه‌های بین‌المللی در پرنده‌نگری
غنی‌پور در بخش دیگری از سخنان خود به اهمیت سامانه‌های بین‌المللی ثبت و پایش پرندگان اشاره کرد و گفت: یکی از مهم‌ترین منابع اطلاعاتی در این حوزه، سایت ای‌بِرد (eBird) است که به‌عنوان یک بانک اطلاعاتی جامع در سطح جهان عمل می‌کند. محققان و پرنده‌نگران با عضویت در این سامانه می‌توانند داده‌های مشاهده‌شده را ثبت کرده و در تحقیقات بین‌المللی مشارکت داشته باشند.
فرهنگ‌سازی و مشارکت شهروندان در حفاظت از پرندگان
وی در پایان با اشاره به نقش فرهنگ‌سازی و جلب مشارکت عمومی در حفاظت از پرندگان، از اجرای برنامه‌ای خلاقانه در تبریز خبر داد و گفت: ما در حال اجرای پروژه‌ای با عنوان حفاظت از بادخورک‌ها از طریق شهروندان هستیم. در این برنامه، شهروندان هر روز در زمان غروب به بالکن‌های خود می‌روند و تعداد بادخورک‌هایی که در آسمان مشاهده می‌کنند را ثبت کرده و گزارش آن را ارسال می‌کنند. این اقدام ساده، علاوه بر افزایش آگاهی عمومی، اطلاعات ارزشمندی برای پژوهشگران فراهم می‌کند.
در پایان، غنی‌پور بر ضرورت همکاری‌های بین‌استانی در حوزه حفاظت محیط زیست تأکید کرد و گفت: استان‌های گلستان و آذربایجان شرقی با دارا بودن ویژگی‌های زیست‌محیطی ارزشمند، می‌توانند در قالب یک همکاری مشترک، الگویی برای حفاظت از تنوع زیستی و توسعه گردشگری پایدار ارائه دهند. این همکاری‌ها نه تنها به حفاظت از گونه‌های ارزشمند کمک خواهد کرد، بلکه در بلندمدت موجب رونق اقتصادی، اشتغال‌زایی و ارتقای سطح آگاهی جوامع محلی خواهد شد.
