20 نکته براى مقابله با آن
ناتوانى در نگه داشتن ادرار یک علامت است نه یک بیمارى. اما تبعات آن مىتواند در زندگى اجتماعى، شغل و شخصیت فرد اثرات مخربى داشته باشد.
روبرت شل سنیکر »استادیار جراحى دانشگاه ماساچوست« مىگوید: من ناتوانى در نگه داشتن ادرار را یک بیمارى اجتماعى مىدانم. ما بیمار زنى داشتیم که به خاطر خجالت سه سال از خانهاش بیرون نرفته بود.
وى و دیگر متخصصان پیام واضحى را به مردم دادند مبنى بر اینکه مردم نباید زندگى خود را به خاطر این مشکل لکهدار کنند. تقریبا هر شخصى مىتواند درمان شود و یا مشکلش بهتر شود.
در اغلب موارد، این ناتوانى به صورت نسبى است و توجه کنید که این ناتوانى بخشى از فرایند پیرى است. نیل رسنیک »رئیس و مدیر بیمارستان زنان در بولستون« مىگوید: این قابل اجتناب نیست و غیر قابل برگشت هم نیست. گاهى وقتها حتى تلاش کمى مىتواند مشکل را کاهش دهد و یا جلوى آن را بگیرد.
شما باید بىاختیار ادرار را با زندگىتان تطبیق دهید نه بر عکس، در اینجا راههایى است که مىتواند به شما کمک کند.
یک دفتر یادداشت تهیه کنید.
براى یک هفته بنویسید: چه چیزى خوردم، چه چیزى نوشیدم، کى به حمام رفتم، کى دچار ادرار ناخواسته شدم؟ این کار به شما و پزکتان کمک مىکند که علت بیمارىتان را پیدا کنید.
در مصرف مایعات صرفهجو باشید.
ممکن است دفتر یادداشت شما نشان دهد که آب زیادى در روز مصرف مىکنید. غالبا به این دلیل، شخصى که رژیم دارد به ظرف مصرف مایعات کشیده مىشود. اگر مقدار کمترى مایعات مصرف کنید بىاختیارى ادرار کمتر مىشود.
اما زیاد هم صرفهجو نباشید.
اما قطع مصرف مایعات، پایینتر از حد معمولى آن و بدون اجازه پزشک مىتواند باعث کم آب شدن بدن و بدتر شدن مشکلات ادرارى شود و امکان ایجاد بیمارىهاى جدىترى را فراهم کند.
اصلا الکل نخورید.
الکل مهمترین محرک براى دستشویى رفتن است.
از کافئین اجتناب کنید.
کافئین مثل الکل یک عامل ادرارآور شناخته شده مىباشد. کافئین نه تنها در نوشیدنىهاى بلکه در بعضى از داروها هم وجود دارد. دفتر یادداشت شما نشان مىدهد که آیا از این نوشیدنىها مصرف مىکنید یا خیر.
از آب گریپفروت خوددارى کنید.
آب گریپفروت نیز یک عامل ادرارآور معروف مىباشد که زمانى در رژیم مورد علاقه مردم قرار داشت.
زغال اخته را جایگزین کنید.
عصارهى زغال اخته اثرات مفید شناخته شدهاى براى مثانه دارد.
شلى و آرامش خود را حفظ کنید.
یبوست مىتواند منجر به ناتوانى در نگه داشتن ادرار شود. بنابراین غذاهاى پر فیبر بخورید و مطمئن شوید که مقادیر کافى مایعات مصرف مىکنید. یک تجویز کلینیک ناتوانى ادرارى: »هر روز ذرت بو داده بخورید«.
سیگار نکشید.
نیکوتین سطح مثانه را تحریک مىکند و اگر شما دچار ناتوانى ادرارى ناشى از استرس هستید، سرفه کردن مىتواند باعث تحریک ناتوانى شود.
اضافه وزن خود را کم کنید.
ناتوانى در نگهدارى ادرار در افرادى که چندین کیلو از وزنشان را کم کردهاند، بهبود پیدا کرده است.
تخلیه دوگانه را امتحان کنید.
هنگامى که ادرار مىکنید در دستشویى بمانید تا احساس کنید که مثانهتان خالى شده است. سپس بلند شوید و دوباره بنشینید به آرامى به طرف جلو روى زانوهاىتان خم شوید و دوباره ادرار کردن را امتحان کنید.
وقتى به دستشویى بروید که باید بروید.
دکتر جتر مىگوید: واقعا معقول مىباشد که تخلیه مثانه خود را بر روى پایه منظمى برنامهریزى کنید. براى مثال هنگام شام در حالى که دستشویى دارید، روى میز غذا ننشینید. تا وقتى که شام تمام شود نگه داشتن طولانى ادرار منجر به عفونت و اتساع بیش از حد مثانه مىشود و اگر شما مثانه پر و عضلات اسفنکتر ضعیف داشته باشید در هنگام سرفه، عطسه و یا خندیدن ممکن است دچار ادرار ناخواسته شوید. بهترین توصیه: مثانه خود را قبل و بعد از وعدههاى اصلى غذا و قبل از رفتن به رختخواب خالى کنید.
به صورت عادت در بیاورید.
اولا با فواصل کوتاه و منظم مثانه خود را تخلیه کنید. براى شروع هر یک ساعت، خوب است و به تدریج این فواصل را افزایش دهید. در بعضى از موارد بىاختیارى ادرار، این روش بسیار مؤثر است ولى کسى علت آن را نمىداند. ما نمىدانیم که آیا واقعا این روش، مثانه را به کارکرد طبیعى خود برمىگرداند یا خیر و یا به مغز آموزش مىدهد تا با کارکرد بد مثانه مقابله کند.
هدف شما سه تا شش ساعت باشد.
فواصل متوسط بین دستشویى رفتنها 3 تا 6 ساعت است. سعى کنید در طول هفتهها به این محدوده برسید.
سن را جبران کنید.
هنگامى که پیرتر مىشوید، زمان طولانىترى بین احساس تخلیهى مثانه و رسیدن به دستشویى طول مىکشد. به عبارت دیگر سعى کنید نزدیک دستشویى قرار بگیرید تا سریعتر از قبل بتوانید خود را به دستشویى برسانید.
ورزشهاى خاصى را انجام دهید.
متخصصان مىگویند که این ورزشها مىتواند بعضى از انواع بىاختیارى ادرار را در هر دو جنس و در همه سنین کاهش دهد و حتى شاید جلوى آن را بگیرد.
بدون اینکه عضلات ساق پا، باسن و یا شکم را منقبض کنید تصور کنید که اسفنکتر دور سوراخ مقعد را گرفتهاید و با این کار از مدفوع کردن جلوگیرى مىکنید. این ورزش، عضلات عقبى لگن را مشخص مىکند. سپس در هنگام ادرار سعى کنید ادرار را متوقف کنید و سپس دوباره ادرار کنید. این کار بخش جلویى عضلات لگنى را مشخص مىکند. زنان باید تصور کنند که تامپون را از ناحیه تناسلى خود برداشتهاند.
اکنون شما آماده یک ورزش کامل هستید. از عقب به جلو شروع کنید. عضلات خود را منقبض کنید و بعد از شمارش تا عدد چهار آنها را شل کنید. این کار را دو دقیقه انجام دهید و حداقل سه بار در روز آن را تکرار کنید.
اتفاقات را پیشبینى کنید.
اگر فکر مىکنید که مىخواهید عطسه کنید و یا مىخواهید چیزى را بلند کنید یا بالا و پایین بپرید، قبل از وقوع حادثه، اسفنکتر خود را منقبض کنید.
اگر هیچ علامت هشدار دهندهاى وجود ندارد، وحشت نکنید.
اگر ادرار غیر ارادى بدون هیچ علامت هشدار دهندهاى وجود دارد، وحشت نکنید؛ بلکه آرامش خود را حفظ کنید و اسفنکتر خود را منقبض کنید؛ سپس عضلات را منقبض کنید و هنگامى که تمایل به ادرار از بین رفت، بدون ترس و به آرامى به سمت نزدیکترین دستشویى بروید.
وسایل مخصوص را تهیه کنید.
بعضى از وسایل جاذب رطوبت به شکل شرت، پد یا محافظ وجود دارد. محصولات جدید، آب را جذب و بو را خنثى و از نشت ادرار نیز جلوگیرى مىکنند. البته خرید این وسایل کمى وقتگیر و دست پاچه کننده است بنابراین شما مىتوانید از داروخانه بخواهید که این وسایل را در زمانهاى مقرر براى شما آماده کند.
منبع : دایرة المعارف پزشک خانواده ،گروه مولفان انستیتوسلامتی آمریکا
پی‌نوشت‌ها:
* انتشارات سپهر اندیشه - 1387
