جاحظ

با جست وجو در آثار جاحظ می توان روش های او را در دست یابی به صحت اخبار، به صورت قواعدی کلی دریافت. وی با بیان قاعده ی «طبع» اعتقاد دارد که در نهاد افراد نسبت به یک موضوع، یک پذیرش عمومی و همگانی وجود دارد که این پذیرش عمومی می تواند ملاک و معیار خوبی برای صحت گزارش های تاریخی باشد

پیشینه-از حدود قرن پنجم ق م که در سرزمینهای یونان و روم نوعی خاص از مهوریت حاکم بود،داوطلبان وصول به مقامات عالی سیاسی برای رسیدن به مقصود با یکدیگر مناظره و مشاجره می کردند و هر کس می کوشید که با سخنوری بر رقیب خود غلبه کند،و ازینرو فن خطابت و بلاغت در این دو سرزمین اهمیتی خاص یافت

چکیده: در کتب ملل و نحل و دیگر منابع کلامی و تاریخی، معتزله، یا حداقل جمعی از بزرگانشان، را به نفی اعجاز قرآن متهم کرده اند و گفته اند که اینان قرآن را معجزه نبوت پیامبر خاتم نمی دانند