در این کارگاه مهران محبوب‌نژاد، معاون برنامه‌ریزی شرکت مهندسی بین‌المللی فولاد تکنیک، محسن ولی، معاون مهندسی شرکت مهندسی بین‌المللی فولادتکنیک و لیلا نیلفروشان مدیر گروه مطالعات اقتصادی شرکت مهندسی بین‌المللی فولادتکنیک، گزارش‌هایی را ارائه کردند. برآیند گزارش‌های ارائه‌شده نشان می‌دهد چالش‌های پیش‌روی صنعت فولاد ایران در حوزه زیرساخت‌ها و انرژی انکارناپذیر است. از سوی دیگر، ذخایر مواداولیه در شرایط مساعدی نیست، از این‌رو در بخش پایانی این گزارش، توصیه‌هایی در راستای تامین پایدار مواداولیه با تکیه بر مواردی از جمله توسعه اکتشاف در عمق، معدن‌کاری فراسرزمینی و استفاده از سنگ‌آهن‌های کم‌عیار ارائه شد.
کارنامه تولید فولاد جهان
تولید ماهانه فولاد جهان در سال2021-2020 نشان می‌دهد که بیشترین تولید در سال2020 مربوط به‌ماه سپتامبر است که در این‌ماه 163میلیون تن فولاد تولید شده است. در سال2021 نیز بیشترین تولید فولاد در ماه می بوده که تولید این کالا به 175میلیون تن رسیده است. در مجموع در سال2020 تولید فولاد یک‌میلیارد و 880میلیون تن بوده که با رشد 8/ 3درصدی، در سال2021 به یک‌میلیارد و 952میلیون تن رسیده است. تولید فولاد به تفکیک مناطق جهان در سال2021-2020 نیز بیانگر آن است که سهم آسیا و اقیانوسیه در سال2021 نسبت به سال ماقبل، کاهش و در ازای آن سهم اتحادیه اروپا و کشورهای CIS افزایش یافته است. این گزارش می‌افزاید: تجارت محصولات نیمه‌نهایی و نهایی فولاد در جهان در بازه زمانی 2021-2020 به تفکیک ماه نیز نشان می‌دهد در هر دو سال نامبرده، در ماه مارس بیشترین تجارت در این محصولات رقم خورده است. متوسط حجم تجارت‌جهانی محصولات نهایی و نیمه‌نهایی فولاد در بازه زمانی 5 ساله معادل 430میلیون تن بوده است.
وضعیت تولید فولاد در چین
خلاصه آنچه در صنعت فولاد چین اتفاق افتاده حاکی از آن است که تولید فولاد خام در این کشور در سال2020 یک‌میلیارد و 65میلیون تن بوده و در سال2021 به یک‌میلیارد و 33میلیون تن رسیده است. مصرف ظاهری فولادخام در چین نیز در سال2020 معادل یک‌میلیارد و 48میلیون تن بوده و در سال2021 روند کاهشی را طی کرده و به 992میلیون تن رسیده است. صادرات محصولات نهایی فولاد در چین در سال2020 نسبت به سال2021 کاهش داشته است. در عین حال، بیشترین صادرات این محصول در ماه آوریل سال2021 رقم خورده است (7/ 7میلیون تن) اما واردات محصولات نهایی فولاد در چین در سال2020 بیشتر بوده و در‌ماه سپتامبر 2020 بیشترین حجم واردات این محصولات رقم خورده است (6/ 5میلیون تن). حجم واردات سنگ‌آهن چین در سال2021 نیز نسبت به سال2020 با کاهش 9/ 3درصدی روبه‌رو بوده و به 124/ 1میلیارد تن رسیده است. از سوی دیگر، تولید داخلی سنگ‌آهن چین در حدود 4/ 9درصد در سال2021 نسبت به سال2020 افزایش یافته است.
پیش‌بینی‌های جهانی در صنعت فولاد
بر اساس پیش‌بینی‌های انجام شده تولید فولاد خام از 867/ 1میلیارد تن در سال2020 به میزان 187/ 2میلیارد تن در سال2050 خواهد رسید و در بازه زمانی 5 ساله رشدی در حدود 91/ 3درصد را تجربه خواهد کرد. این پیش‌بینی می‌افزاید: فولاد‌های تولیدی به روش موجود تا سال‌های 2045 و 2050 تعطیل شده و به‌جای آن از انواع فناوری‌های نوظهور و فناوری فولاد سبز استفاده خواهد شد. از سال2070 نیز تولید فولاد به دلیل کاهش تقاضای فولاد روند کاهشی را طی خواهد کرد.
وضعیت فولاد ایران
بر اساس این گزارش، موازنه زنجیره فولاد در سال1400 بر اساس ظرفیت اسمی بیانگر مازاد کنسانتره سنگ‌آهن به میزان 4/ 5میلیون تن، مازاد گندله به میزان 2/ 6میلیون تن و کسری آهن اسفنجی به میزان 98/ 4میلیون تن است. بررسی ظرفیت اسمی و تولید در پایان سال1400 نشان می‌دهد که مشکلات مربوط به قطعی گاز در واحدهای تولیدکننده آهن اسفنجی در فصل پاییز و همچنین مشکلات تامین برق در فصل تابستان همگی باعث کاهش تولید در فولاد خام کشور شده است. جایگاه ایران در چهار سال2018، 2019، 2020 و 2021 از میان 50 کشور تولیدکننده فولاد در جهان نشان می‌دهد به جز سال2018 که جایگاه یازدهم در اختیار ایران بود، در سال‌های بعد ایران در جایگاه دهم تولیدکنندگان فولاد جهان قرار گرفته است. چین بزرگ‌ترین تولیدکننده فولاد است و هند و ژاپن هم به ترتیب بعد از چین قرار گرفته‌اند.
چشم‌انداز فولاد و سنگ آهن
بر اساس این گزارش بررسی موازنه زنجیره فولاد از سنگ‌آهن تا فولاد خام در افق 1404 نشان می‌دهد ظرفیت 55میلیون تن (بر ارساس سند چشم‌انداز) محقق می‌شود. البته پیش‌بینی تولید واقعی معادل 40-42میلیون تن است که از این میزان 20میلیون تن صادرات و 22میلیون تن نیز مصرف داخل خواهد بود. همچنین پیش‌بینی می‌شود صادرات فولاد خام در افق 1404 حدود 6میلیون تن و صادرات محصولات فولادی 14میلیون تن باشد. در افق 1410 مجموع پیش‌بینی صادرات فولاد خام و محصولات فولادی به 26میلیون تن می‌رسد که 17میلیون تن آن را محصولات فولادی تشکیل می‌دهد. بر اساس این گزارش، با توجه به کاهش مصرف محصولات فولادی در کشور طی سال‌های اخیر و رکود حاکم بر صنایع پایین‌دست تقاضاکننده فولاد، در صورت عدم‌وجود برنامه‌ریزی توسعه منسجم و هدفمند در صنایع مذکور، در سال‌های آینده متوسط مصرف ظاهری ایران در بازه 20 تا 22میلیون تن خواهد بود.
اما برنامه دولت درخصوص احداث مسکن ملی، توسعه صنایع خودرو و توسعه لوازم‌خانگی، توسعه صنایع پایین‌دست، تعریف پروژه‌های جدید و توسعه زیرساخت و... اگر همزمان محقق شود مصرف کشور می‌تواند به 30میلیون تن هم افزایش یابد. همچنین در صورتی‌که دولت در تولید محصولات کیفی صنعت خودرو سرمایه‌گذاری کند، می‌تواند محرک تولید محصولات با ارزش‌افزوده بالا باشد. از سویی با توجه به چشم‌انداز مصرف داخل و مازاد ظرفیت تولید فولاد کشور، توسعه صادرات در حلقه‌های زنجیره فولاد اتفاق خواهد افتاد. در ادامه این گزارش، وضعیت زیرساخت‌ها، مواداولیه و فناوری‌های نوین مورد بررسی قرار گرفته است.
سنگ‌آهن: وضعیت ذخایر سنگ‌آهن ایران تا سال1404 نشان می‌دهد در صورت تولید 55میلیون تن فولاد خام و تولید کامل مطابق برنامه واحدهای فولادی بیش از 8/ 0میلیارد تن سنگ‌آهن در کشور مصرف می‌شود، بنابراین با استخراج سالانه 166میلیون تن سنگ‌آهن، ذخایر کشور تقریبا تکافوی حدود 13 سال بعد از افق 1404 را دارد. از سال1351 تا پایان 1399 در حدود 954میلیون تن سنگ‌آهن از معادن ایران استخراج شده است. در سال1400 نیز میزان استخراج سنگ‌آهن در معادن دولتی وابسته به ایمیدرو 76میلیون تن بوده است. آمار استخراج معادن خصوصی نیز تاکنون منتشر نشده است. میزان حفاری انجام شده در ایران در طول 8 سال برابر حفاری سالانه کشورهای توسعه‌یافته معدنی است. معدن‌داران سنگ‌آهن به‌طور مستقل نیز فعالیت‌هایی در زمینه اکتشافات انجام داده‌اند که اطلاعات آنها منسجم نیست.
زغال‌سنگ: ذخایر اکتشاف شده زغال‌سنگ طی سال‌های 93 تا 99 معادل 256میلیون تن ذخیره جدید است. تعداد معادن زغال‌سنگ 206 حلقه، ذخایر زمین‌شناسی 11 تا 14میلیارد تن، ذخایر قطعی معادل 4/ 1140میلیون تن، ذخیره قطعی سنگ کک‌شو معادل 2/ 880میلیون تن، ذخیره قطعی زغال‌سنگ حرارتی معادل 7/ 256میلیون تن و ذخیره تفکیک نشده نیز 5/ 3میلیون تن است.
حمل‌ونقل: وضعیت ظرفیت حمل‌ونقل بار جاده‌ای مرتبط با صنعت فولاد (مواد معدنی و محصول) 148میلیون تن است. حال آنکه پیش‌بینی حمل‌ونقل صنعت فولاد در چشم‌انداز 1404 جهت رسیدن به ظرفیت سند چشم‌انداز 151میلیون تن بوده است، اما بررسی وضعیت ظرفیت حمل‌ونقل بار جاده‌ای و ظرفیت حمل‌ونقل بار ریلی نشان می‌دهد در حمل‌ونقل بار ریلی فاصله معناداری با آنچه در سند چشم‌انداز عنوان شده، وجود دارد. وضعیت موجود حمل‌ونقل ریلی مرتبط با صنعت فولاد در حال‌حاضر 5/ 28میلیون تن بوده درحالی‌که در سند چشم‌انداز باید به 95میلیون تن برسد. از ابتدای سال1392 تا پایان سال1399 در حدود 1869 کیلومتر ریل‌گذاری صورت‌گرفته است، یعنی سالانه 234 کیلومتر ریل ساخته شده است، از این‌رو نسبت به هدف 1404 که احداث سالانه هزار کیلومتر ریل بوده است، معادل 23درصد تحقق اهداف صورت‌گرفته است. در حمل بار دریایی، وضعیت موجود حمل‌ونقل فولاد معادل 15میلیون تن بوده است، درحالی‌که در سند چشم‌انداز این ظرفیت باید به 27میلیون تن برسد. این عدد با فرض صادرات سالانه 20میلیون تن محصولات فولادی و صادرات محصولات میانی به میزان یک‌میلیون تن، برآورد واردات کل مواد معدنی در جنوب کشور به میزان 5میلیون تن و یک‌میلیون واردات محصولات است.
تامین آب: داده‌های این گزارش بیانگر خشکسالی طولانی‌مدت، افزایش نیاز آبی با افزایش جمعیت، بیلان منفی در بسیاری از مناطق کشور و ممنوعه‌شدن بسیاری از دشت‌ها از منظر اجازه برداشت آب است؛ این در حالی است که به‌منظور تحقق چشم‌انداز 20ساله در افق 1404 برای تولید 55میلیون تن فولاد خام، سالانه 251میلیون مترمکعب آب نیاز است که حدود 2/ 1برابر مقدار آب موردنیاز برای ظرفیت موجود است. از جمله چالش‌های موجود در بخش آب «مصرف بیش از 80درصد آب مصرفی کشور در بخش کشاورزی و بازدهی پایین آبیاری در این بخش»، «نبود زیرساخت لازم برای جمع‌آوری و تصفیه حجم بالای پساب موجود در کشور» و «فاصله قابل‌توجه بسیاری از کارخانه‌های تولید فولاد در کشور و در نتیجه نیاز به سرمایه‌گذاری کلان برای آبرسانی به این واحدها» است. در این گزارش راهکارهایی در این‌باره پیشنهاد شده است که عبارتند از «احداث و توسعه واحدهای جدید در مجاورت دریا»، «اجرای طرح‌های شیرین‌سازی و انتقال آب دریای جنوب به واحدهای فعلی مستقر در مناطق مرکزی ایران با سرمایه‌گذاری و مشارکت بخش خصوصی»، «توسعه زیرساخت‌های جمع‌آوری و پساب شهری با سرمایه‌گذاری و مشارکت واحدهای صنعتی و استفاده از پساب تصفیه شده در بخش صنعت»، «کاهش مصرف آب در صنعت فولاد از طریق به‌کارگیری تکنولوژی و فرآیندهای کم‌مصرف، بازچرخانی آب و..» و «استفاده از سهم آب کشاورزی با روش‌های خاص».
گاز: مصرف گاز طبیعی در صنعت فولاد کشور معادل 5درصد در سال‌بوده و پیش‌بینی مصرف گاز در صنعت فولاد در افق 1404 معادل 8/ 18میلیارد مترمکعب به‌صورت سالانه است. «عدم پوشش‌دهی شبکه توزیع گاز کشوری برای برخی از واحدهای فولادی و نیاز به سرمایه‌گذاری سنگین برای انتقال گاز»، «همگام‌نبودن توسعه گاز با برنامه‌های توسعه صنعت فولاد» و «ناکافی بودن ظرفیت انتقال برخی از خطوط گاز کشور» چالش‌های تامین گاز صنعت فولاد است. به این منظور نیز تکمیل خطوط گاز به‌عنوان تنها راهکار خروج از این مشکل پیشنهاد شده است.
برق: به‌منظور تحقق چشم‌انداز 20 ساله در افق 1404 برای تولید 55میلیون تن فولاد خام، سالانه 46931میلیون کیلووات‌ساعت برق نیاز است که حدود 29/ 1برابر مقدار مصرف برق فعلی فولاد است. مصرف فعلی سالانه 36270میلیون کیلووات ساعت است. بررسی‌ها نشان می‌دهد تامین برق موردنیاز طرح‌های در دست اجرا و تکمیل زنجیره فولاد با ظرفیت 2115 مگاوات تا افق 1404 مهم‌ترین چالش موجود در بخش برق است. «نبود منابع مالی و فاینانس خارجی، تغییر قیمت ارز و تحریم جهت احداث نیروگاه‌ها جدید»، «رشد متوسط سالانه مصرف برق در صنعت فولاد و عدم‌انطباق آن با رشد متوسط ظرفیت نیروگاه‌ها»، «فرسودگی نیروگاه‌ها و افزایش سوخت مایع و گاز»، «اتلاف برق کشور در شبکه انتقال و بالاتر از توزیع»، «محدودیت منابع تامین آب جهت احداث نیروگاه‌های جدید»، «توجه به حذف یارانه انرژی اختصاص یافته برای تولید هر تن فولاد و تاثیر قابل‌توجه آن بر قیمت تمام شده» و «وضع مالیات‌های سنگین در سطح جهانی جهت انتشار گازهای گلخانه‌ای ناشی از مصرف سوخت‌های فسیلی حاصل از تولید برق و انرژی موردنیاز در زنجیره» ذیل چالش نامبرده مطرح می‌شود. راهکارهای پیشنهادی هم شامل «احداث نیروگاه‌های جدید توسط بخش خصوصی، صنعتی و فولادی جهت کسری موردنیاز در تامین زنجیره»، «در نظر گرفتن احداث نیروگاه برق موردنیاز به‌عنوان بخشی از سرمایه‌گذاری واحدهای فولادی»، «استفاده از هوش‌مصنوعی و مزایای اتوماسیون صنعتی و مدرنیزاسیون کارخانه‌های فولادی همراه با بهره‌گیری از ماشین‌آلات و تجهیزات پیشرفته دارای راندمان بالاتر و مصرف برق کمتر» و «بهره‌گیری از منابع تجدیدپذیر جهت توجه به مشکلات زیست‌محیطی و کاهش آلاینده‌ها» است.
محیط‌زیست: رتبه عملکرد محیط‌زیستی ایران در بین 180 کشور 67 است. در این میان صنعت فولاد با انتشار 9درصد گازهای گلخانه‌ای رتبه پنجم را در بین صنایع دارا است.
بررسی تکنولوژی‌های تولید: تکنولوژی‌های نو و نوآوری در فرآیندهای موجود با اهداف کاهش نشر آلاینده‌ها، بهبود بهره‌وری و بازده تولید و افزایش سرعت تولید، کاهش مصرف انرژی و استفاده از منابع انرژی تجدیدشونده، کاهش هزینه‌های سرمایه‌گذاری و تعمیر-نگهداری، کاهش هزینه‌های تولید و مواداولیه، بهبود کیفیت و عملکرد محصولات فولادی تولیدی برای پاسخ به نیازهای جدید و آینده و تولید آهن با استفاده از کانه‌های کم‌عیار و زغال‌سنگ‌های غیرکک‌شو به‌کار می‌رود.
چالش‌های طرح جامع فولاد
یکی از مشکلات حال‌حاضر در صنعت فولاد به مجوزهای صادر شده و مازاد ظرفیت زنجیره فولاد کشور برمی‌گردد. بررسی‌ها نشان می‌دهد در صورتی‌که علاوه‌بر طرح‌های در دست اجرای قابل‌تحقق جهت دستیابی به چشم‌انداز افق 1401، سایر مجوزهای اعطایی با پیشرفت فیزیکی بالای 20درصد اجرایی شود، نیاز سنگ‌آهنی در حدود 213میلیون تن خواهد بود. بر اساس برنامه‌های اکتشافی کشور جهت تامین ماده اولیه افق 1404 و ظرفیت 55میلیون تن نیاز به تولید 167میلیون تن سنگ‌آهن است که در حدود 22میلیون تن کسری ایجاد خواهد شد و این حجم با اضافه شدن طرح‌های مازاد (بدون توسعه در برنامه‌ای اکتشافی و استخراجی سنگ‌آهن) برابر با 68میلیون تن خواهد بود.
سرمایه‌گذاری یکی دیگر از چالش‌های موجود در صنعت فولاد است. برای سرمایه‌گذاری در تولید فولاد با ارزش‌افزوده بالاتر نکاتی همچون استفاده از تکنولوژی روز، سرمایه‌گذاری قابل‌توجه، نیاز به آمیزه مواد از بخش فولاد سازی، مصرف محدود در داخل کشور و توسعه صادرات با تکیه بر برندسازی و بازاریابی بین‌المللی باید مورد‌توجه باشد. در راستای هدایت سرمایه‌گذاری و حفظ توازن زنجیره فولاد توصیه شده است که واحدهای معدنی و فولادی نسبت به تشکیل کنسرسیوم در قالب حفظ ظرفیت‌های موجود فولادسازی جهت تولید و صادرات محصولات ارزش‌افزوده بالا اقدام کنند. در بخش زیرساخت‌ها نیز سرمایه‌گذاری در حوزه زیرساخت و تامین انرژی بسیار عقب‌تر از سرمایه‌گذاری احداث واحدهای فولادی است. جانمایی نامناسب واحدهای فولادی چالش دیگر این حوزه است؛ این در حالی است که انتقال واحدها به جنوب کشور با رویکرد واردات مواداولیه صادرات محصولات نهایی باید مورد تاکید باشد. با توجه به جانمایی پراکندگی واحدهای فولادی در کشور، توسعه زیرساخت و انرژی رسانی بسیار حائزاهمیت است.
توصیه‌ها
در راستای برنامه‌ریزی جامع جهت تامین ماده پایدار چند نکته باید مورد‌توجه واقع شود. نخست آنکه از صدور مجوزهای مازاد بر توازن زنجیره فولاد جلوگیری شود. در صورت احداث هر واحد جدید فولادی در زنجیره، کسری سنگ‌آهن که حلقه ابتدایی است، تشدید خواهد شد. توسعه فعالیت‌های اکتشافی و افزایش عمق اکتشافات نیز با برنامه‌ریزی و مطالعات فنی و اقتصادی جهت استخراج معادن در عمق محقق خواهد شد؛ حال آنکه میزان حفاری انجام شده در طول سال‌گذشته برابر حفاری سالانه کشورهای توسعه‌یافته معدنی است. فرآوری سنگ‌آهن‌های کم‌عیار، باطله و هماتیت موجود در معادن کشور نیز موضوع مهمی است که باید مورد‌توجه قرار گیرد. اهمیت سرمایه‌گذاری و خرید معادن سنگ‌آهن در کشورهای آهن‌خیز جهان و واردات مواداولیه (معدن‌کاری فراسرزمینی) نیز تا جایی است که در این گزارش عنوان شده است که باید از هم‌اکنون برای واردات جهت واحدهای فولاسازی جنوب کشور برنامه‌ریزی شود. این پژوهش می‌افزاید: جهت جایگزینی شارژ قراضه آهن در واحدهای فولادی به جهت کاهش تدریجی مصرف آهن‌اسفنجی برنامه‌ریزی انجام شود. همچنین معادن کوچک‌مقیاس، فعال شده و توسعه یابد و سرمایه‌گذاری جهت فرآوری توسط واحدهای بزرگ‌مقیاس معدنی و فولادی انجام شود. تولید نهاده‌های فولاد نیز با برنامه‌ریزی انجام شود.
علاوه بر این، ظرفیت‌سازی تولید 55میلیون تن فولاد در افق 1404 و پیش‌بینی تولید واقعی حدود 42میلیون تن فولاد با هدف 22 - 20میلیون تن مصرف و 20میلیون تن صادرات با متوسط نرخ به‌کارگیری معادل 80درصد از ظرفیت صورت می‌گیرد که لازم است حدود 15 - 10میلیون تن از این ظرفیت نصب‌شده به تولید محصولات با ارزش‌افزوده بالا اختصاص یابد. فرصت سرمایه‌گذاری در حلقه بالا دست زنجیره (اکتشاف، استخراج و فرآوری) و همچنین حلقه پایین‌دست تولید محصولات فولادی (تولید محصولات با ارزش‌افزوده بالا) جهت جلوگیری از واردات و امکان صادرات این محصولات امکان‌پذیر خواهد بود. همچنین با توجه به پیش‌بینی کسری مواداولیه و نرخ پایین مصرف فولاد در کشور، احداث ظرفیت‌های جدید در حلقه‌های زنجیره فولاد در داخل کشور توصیه نمی‌شود و سرمایه‌گذاری با رویکرد واردات مواداولیه و صادرات محصولات در کنار آب‌های آزاد توجیه‌پذیر خواهد بود؛ به گونه‌ای که روی توازن زنجیره در داخل کشور تاثیر نگذارد.
توصیه دیگر اینکه تکمیل و احداث دو پکیج با ظرفیت اقتصادی و قابل‌رقابت در عرصه بین‌المللی در منطقه هرمزگان و چابهار با رویکرد واردات مواداولیه و صادرات محصولات نهایی و ارزش‌افزوده بالا و فراهم‌آوردن زیرساخت‌ها و امکانات لازم جهت جذب سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی در این مناطق، به گونه‌ای که روی توازن زنجیره فولاد داخل کشور اثر نگذارد، پیگیری شود. بر اساس این گزارش، در راستای توازن زنجیره فولاد، توسعه عمودی در واحدهای معدنی و فولادی حتی‌الامکان توصیه نمی‌شود و لازم است واحدهای معدنی به توسعه افقی در قالب اکتشاف - استخراج و فرآوری و واحدهای فولادی به توسعه خود در راستای تکمیل محصولات با ارزش‌افزوده بالا اقدام کنند. کنترل و هدفمندکردن مجوزهای صادره و هدایت سرمایه‌گذاران در راستای مشارکت و ادغام واحدهای معدنی و فولادی جهت حفظ توازن زنجیره فولاد و ظرفیت بهینه اقتصادی هم‌راستا با کشورهای توسعه‌یافته از دیگر توصیه‌های این پژوهش است. علاوه بر این، با توجه به اینکه در ظرفیت‌های موجود در مرحله ساخت واحدهای فولادسازی نسبت تولید اسلب به بیلت موازنه نیست، توصیه می‌شود واحدهای در حال اجرای فولادسازی در طرح جامع در صورتی‌که پیشرفت فیزیکی پایین داشته باشند، به سمت ریخته‌گری تولید اسلب حرکت کنند و به تولید محصولات کیفی و ارزش‌افزوده بالا بپردازند. «برنامه‌ریزی جهت سرمایه‌گذاری در نهاده‌های صنعت فولاد با توجه به پیش‌بینی کسری در این حوزه‌ها»، «پیگیری جهت تامین منابع مالی اجرای طرح‌های معدنی و فولادی و بالاخص زیرساخت از طریق بازار سرمایه و استفاده از روش‌های نوین تامین منابع مالی»، «مطالعات و برنامه‌ریزی جهت تولید فولاد سبز و رعایت مسائل محیط‌زیست هم‌راستا با برنامه‌های کشورهای توسعه‌یافته» و «استفاده از فرصت‌های انقلاب صنعتی چهارم در توسعه صنعت فولاد کشور از قبیل تحول دیجیتال، اقتصاد چرخشی و کلان روندها» نیز از دیگر مواردی است که در این گزارش به آن توصیه شده است.
در کنار این موارد، «احیای ستاد زنجیره فولاد جهت متولی‌گری و یکپارچگی توسعه فولاد با ضمانت اجرایی و تعامل با سایر نهادها و انجمن‌های تخصصی» و «تعریف چشم‌انداز 20 ساله جهت تکمیل مطالعات جامع فولاد کشور» نیز باید مورد‌توجه واقع شود.
