به گزارش پایگاه فکر و فرهنگ مبلغ، در آستانه نیمه ماه شعبان و سالروز میلاد حضرت ولیعصر(عج) قرار داریم؛ خورشید پنهانی که آثار وجودی او بر عالم تابناک است و با ظهورش جلوه این نور در همه جا گسترده میشود و دنیا را پر از عدل میکند.
بنابر روایت ایکنا، وقتی معضلات زیاد میشود، نیاز مردم به منجی بیش از پیش احساس میشود و راه برای سوء استفاده کنندهها باز میشود تا از اعتقادات مردم برای منافع خود استفاده کنند و راه جلوگیری از این انحرافات، آگاهیبخشی و شفافسازی مسئله مهدویت و ظهور است.
به این مناسبت با آیتالله ابوالقاسم علیدوست؛ استاد درس خارج حوزه علمیه گفتوگو کرده است و برخی مسائل مطرح شده در باب مهدویت را از ایشان پرسیده که در ادامه میخوانیم؛
ایکنا ـ امامان حجت ظاهری بعد از پیامبر اسلام(ص) برای مردم هستند، ما معتقد به وجود امام قائم(عج)، ولی غایب هستیم اما این پرسش مطرح است که وقتی امام در غیبت به سر میبرند چه کارکردی برای مردم امروز دارند؟
در مورد ثمرات وجود امام زمان(عج) از دوران غیبت از گذشته بحث و سؤال بوده است؛ در برخی تعابیر دینی آمده است که امام مانند خورشید پشت ابر در دوران غیبت است؛ گاهی خورشید وسط آسمان و روز آفتابی است و همه از گرما و نورش بهرهمند میشوند ولی خورشید کارکرد خودش را دارد و زمین نور و حرارت را دریافت میکند. باور شیعی این است که امام(ع) واسطه فیض است و اگر کسی در این باور، خدشه دارد باید ابتدا این بحث برای او جا بیفتد و اگر کسی در اصل امامت شک داشته باشد بحث را باید به آنجا ببریم و در مورد اصل امامت با او گفتوگو کنیم.
برخی اهل تسنن بر این باور هستند که حضرت ولیعصر(عج) به دنیا نیامده است گرچه برخی از متفکران منصف آنان، مانند شیعه میگویند امام متولد شدهاند. به هر حال باید این بحث را در باور شیعی تحلیل کنیم لذا امام واسطه فیض و موجب نورانیت و حرارت زمین و زمینیان است و به تعبیر دیگر امام زمان(عج) امام غایب و غایب غیرناظر و غیرمثمر نیست بلکه امام در نظر شیعه، غائب قائم است و ما باید بیش از لفظ غائب از قائم استفاده کنیم. به همین دلیل برخی لیاقت دارند امام را درک میکنند؛ هرچند کسانی که این فیض را دارند بر زبان نمیآورند و بازگو نمیکنند و به کسانی که میگویند باید جدا شک کنیم.
امام، واسطه فیض هستند و نظارت میکنند و هدایت دارند؛ امام براساس برخی روایات، نامه اعمال شیعیان را میبینند و گاهی خوشحال و گاهی ناراحت میشوند؛ شاید خیلی اوقات دعا کنند و حاضرند استثنائا افرادی را که لایق طرد و لعن هستند از طرف ایشان مورد لعن قرار بگیرند گرچه این مسئله بسیار استثناست. به هر صورت ثمرات امام قائم مانند امام حاضر است و وجود دارد.
ایکنا ـ پرسش بعدی بنده معطوف به مشکلات زمانه است؛ برخی مردم در وانفسای مشکلات خود مطرح میکنند اگر امام زمان(عج) ناظر به اوضاع و احوال شیعیان است ثمرات آن چیست؟
دو جواب برای این سؤال وجود دارد؛ یکی اینکه بنده قصد ندارم سفیدنمایی کنم و بگویم همه چیز گل و بلبل است ولی سیاهنمایی هم درست نیست و باید منصفانه قضاوت کنیم؛ در نگاه واقعبینانه ببینیم آیا واقعا برخی کشورهایی که مردم ما حسرت آنجا را میخورند مشکلات کمتری نسبت به ما دارند؟ مثلا آمریکا که قبله برخی افراد و آرزوی آنان است مشکل ندارد؟ با کشورهای همسایه مانند عراق و ترکیه مقایسه کنیم؛ در مورد ترکیه تبلیغ زیادی میشود ولی مشکلات متعددی دارند؛ ایران با فشار سنگین رسانهای و روانی مواجه است و متأسفانه برخی ندانمکاریها، سوءاستفادهها و ... هم به این جو دامن میزند و دید منفی ایجاد میکند.
نکته دوم اینکه باید ببینیم وجود و اعتقاد به امام علت تامه است یا مقتضی؛ اگر علت تامه است، باید بگوییم ما شرط کافی برای پیشرفت داریم ولی چرا کشور خالی از مشکلات نیست؟ اعتقاد به خدا، قیامت، نبوت، امامت و مهدویت جزء علت است نه علت تامه؛ بنا نیست اگر ما فقط معتقد به امام زمان(عج) بودیم ولی وجود ایشان در زندگی و رفتار ما حضور جدی نداشت باز منتظر باشیم که مشکلات کمتری هم داشته باشیم.
برخی امامزادهها در بیت ائمه(ع) بودند ولی فاسد بودند؛ امامزاده بودن و کنار امام بودن هم کفایت ندارد؛ اگر کسی باور و ایمان به امام زمان(عج) داشته باشد و همچنین عمل صالح هم داشته باشد در این صورت مسئله تفاوت خواهد کرد. ما به امام زمان(عج) ایمان داریم ولی آیا در عمل هم کاملا پایبندیم؟ شرط سعادت، اعتقاد به امام زمان(عج) به تنهایی نیست بلکه عمل صالح در کنار آن لازم است.
ایکنا ـ در شرایط کنونی به دلیل مشکلات منطقهای و جنگهای وحشتناکی که شاهدش هستیم، برخی تطبیقهایی با دوره ظهور میدهند، چقدر این مسائل قابل اعتنا است؟
هیچ، این مسائل اصلا قابل اعتنا نیست؛ گاهی کسی در حد احتمال و حدس و گمان چیزی در مورد نشانههای ظهور میبیند و میگوید ولی نباید آن را به صورت قطع نسبت دهد بلکه باید بگوید این نشانهها بارها در تاریخ تکرار شده و ظهور هم رخ نداده است؛ اینکه بر روی نشانهای دست بگذاریم و فیلم بسازیم و زمان تعیین کنیم و مطلبی را به بزرگی نسبت دهیم که جوانها بلکه پیرمردها هم منتظر باشند درست نیست و چندین قرن تکرار شده و خبری هم نبوده است. در روایات داریم که «وقاتون» (وقت ظهور تعیین کننده) را تکذیب کنید و آنان را به عنوان افراد شیاد بشناسید.
اینکه بگویند فلان فرد سفیانی و در ارتش سوریه دیده شده است و فیلم بسازیم و برخی موضوعات را بههم پیوند دهیم درست نیست.
ایکنا ـ گاهی انتساب برخی مسائل به افرادی است که انسان در بزرگی شخصیت آنان و پاکی نفسشان شک و تردید ندارد، در این موارد چه باید کرد؟
روانشناسان اصطلاحی به نام «حافظه کاذب» دارند یعنی انسان برخی اوقات به جایی میرسد که آنچه را در ذهن دارد بههم میریزد و ذهن فرد هم به او دروغ میگوید. یک وقت برخی افراد نزد بزرگی رفتند که بنده او را قبول دارم و پشت سرشان نماز میخواندم؛ ایشان نقل کرده بود که مادر علامه طباطبایی ایشان را از ورود به فلسفه نهی کرده بود و تحقیق که شد دیدیم که مادر علامه در سن کودکی علامه از دنیا رفته است و این مسئله خلاف واقع است.
گاهی اوقات بیان مطلبی از روی سادگی است یعنی بزرگی به یک فردی اعتماد دارد ولی آن فرد، شیاد است و خود را به یک بزرگ نزدیک میکند و چنین چیزهایی را بیان میکند... ما مأموریم که این مطالب را از هر کسی که باشد نپذیریم؛ اینکه گفته شود حتی پیرمردها هم منتظر باشند، تعیین وقت است و وقتی منبع این سخن را دنبال میکنیم ممکن است ببینیم ابتدا از سمت فردی ادعا شده است که اختلال حواس دارد و برخی هم به آن دامن میزنند.
باید معارف دین را از خرافه جدا کنیم و از خدا بخواهیم ما را از سربازان رکاب امام عصر(عج) قرار دهد و اگر زنده بودیم که ایشان را ملاقات کنیم و اگر خیر رجعت کنیم و در رکاب حضرت باشیم.
هر روز یک نفر از گوشه و کنار بلند میشود و تعیین وقت میکند و مطالبی را میگوید که اصلا درست نیست و نمیدانم چرا برخورد نمیشود؟ اینکه فیلم بسازیم و به خصوص اینکه خط و خطوط سیاسی به مسئله هم بدهیم و آن را آلوده به سیاست کنیم درست نیست. مگر در دوره مغولان نگفتند ظهور نزدیک است و در صفویه گفتند که ظهور امام رخ خواهد داد، صفویه آمدند و رفتند و ... باز هم خبری از ظهور نیست. متأسفم که این معارف نورانی و ارزشمند اینگونه دستخوش جهل و خرافه قرار میگیرد.
ایکنا ـ اشاره به بحث رجعت داشتید؛ آیا این باور جزء اصول اعتقادی شیعه است؟
اعتقاد به رجعت از اصول دین و مذهب نیست ولی از مسلمات باورهای شیعی است؛ اگر کسی نمیتواند آن را هضم و باور کند باید ببینیم که چقدر در این زمینه مطالعه دارد و مقاله و کتاب خوانده است. کسانی هم هستند که مطالعه کردهاند و آگاهند ولی نمیتوانند بپذیرند؛ این افراد نه از مسلمانی و نه از تشیع خارج هستند؛ این باور مانند اعتقاد به امام زمان(عج) نیست ولی جزء مسلمات است و آنقدر تواتر اخبار در این عرصه داریم که نمیتوانیم منکر آن شویم ضمن اینکه اگر یک سنی از ما بپرسد جوابش در خود قرآن است زیرا عزیر نبی (ع)رجعت کرد و اصحاب کهف رجعت داشتهاند لذا مسئله غیرممکنی نیست.
بنابراین از مسلمات شیعه است ولی از اصول شیعه نیست و اینکه ما جزئیات آن را چقدر بفهمیم موضوع دیگری است و اینطور نیست که اگر کسی نفهمید اعتقادات او کلا زیرسؤال است.
در دوره رضاخان به شدت بحث رجعت مطرح شد و از مرحوم حاج شیخ عبدالکریم حائری سؤال کردند و ایشان تقریبا همین پاسخ بنده را دادند و اگر کسی اهل مطالعه باشد مقاله و کتب خوب و متعددی وجود دارد که بنده به آن ارجاع میدهم ضمن اینکه اگر چیزی باورش دشوار باشد نباید بهانه برای انکار آن شود.