نزدیک به سه دهه در مجاورت مرگ و پشت میله های زندان زیست. دولت نژادپرست آفریقای جنوبی جسم او را به اسارت گرفته بود اما هر چه کوشید وسعت اندیشه و روحش را نتوانست به بند کشد و همان بود که میله ها را درنوردید، از جزیره رابن عبور کرد و آفریقای جنوبی و چه بسا تمامی قاره سیاه و حتی جهان را در بر گرفت.
