النّار-و-لا-العار

جایگاه این ضرب المثل در فرهنگ عرب جاهلی کاربرد این ضرب المثل نشان می‌دهد که استفاده از این ضرب المثل وقتی بوده که غیرت و تعصّب جاهلی کسی بر انگیخته می‌شده و می‌خواسته به هر طریق ممکن و با هر نتیجه و عاقبتی، چیزی را که ننگ می‌دانسته از خود دور کند، حتی اگر طریق یاد شده سرانجامی چون ورود به جهنم را در پی می‌داشت

آثار برخورد اصلاحی ائمّه با این اندیشه جاهلی اگر جامعه عرب، از لحاظ اخلاقی و فرهنگی به حال خود رها می‌شد، به طور طبیعی به دوران تعصّب و غرور جاهلی باز می‌گشت؛ زیرا فرهنگ دوران جاهلیت و غرور و تعصّب جاهلی، در آن ریشه دوانده بود و چنان چه مانعی پیش روی خود نمی‌دید دو باره صحنه فرهنگ و اندیشه جامعه را در اختیار می‌گرفت