مستشرق

برنارد لوئیس (2018-1916) را باید در کنار خانم ها گرترود بل (1926-1868) و آن لمبتون (2008-1912) به عنوان سه اسلام شناس و شرق شناس برجسته بریتانیایی دانست که ارتباط آنها با سرویس های اطلاعاتی و جاسوسی کشورشان و نیز اثرگذاری عمیق شان بر سیاست های استعماری بریتانیا و سپس امریکا از آنها پژوهشگرانی پر ابهام و خطرناک در ذهن اهالی غرب آسیا ساخته است.

پیش از آغاز، یادآوری چند نکته در مورد مقاله فوق ضروری است. نکته اول: عنوان مقاله با آنچه در متن آن آمده سازگاری دقیقی ندارد و می توان گفت تا حدودی عنوان با معنوَن سازگار نیست؛ زیرا آنچه در عنوان آمده «دیدگاه برخی خاورشناسان» است در حالی که در متن مقاله تنها به دیدگاه یکی از آنها یعنی آوروئس اشاره شده است

در این زمینه خود علامه طباطبایی می فرمود: در اواخر سال 1337 که به تهران رفته بودم، آقای دکتر جزایری پیشنهاد کردند که طبق درخواست دکتر هانری کربن استاد فلسفه در دانشگاه سوربن فرانسه و رییس انجمن دوستی فرانسه و ایران، ملاقاتی با نام برده به عمل آید و من که از فضایل اخلاقی و مراتب علمی وی شنیده بودم، این پیشنهاد را پذیرفتم و در منزل آقای دکتر جزایری ...

استشراق در تعبیری موجز عبارت از آن دسته از پژوهش های غربیانی است که در خصوص میراث شرق و به ویژه مسایلی مرتبط با تاریخ، زبان، ادبیات، هنر، علوم، عادات و سنن آن انجام می پذیرد.1