به گزارش الف؛ اقتصاد ایران امروز وضعیتی مبهم پیداکرده است و از سوی دیگر دولت هم بهجای اقدام، دست روی دست گذاشته و منتظر است؛ البته کارشناسان، صاحبنظران و نمایندگان مجلس معتقد هستند کابینه اقتصادی دولت عملکردی ضعیف داشته است و باید رئیسجمهور تغییراتی در این تیم ایجاد کند؛ اما به نظر نمیرسد تغییر در اعضای اقتصادی دولت ایجاد شود بههرحال آقای روحانی افرادی اقتصادی در دور بر خود دارد، ازجمله مسود نیلی دستیار ارشد رئیسجمهور و برخی مشاوران اقتصادی دیگر این روزها سکوت اختیار کردند، درحالیکه بهعنوان یک دستیار ارشد امروز میبایست در راهکارهایی به رئیسجمهور ارائه دهند.
دولت تدبیر و امید یکی از مهمترین دستاوردهای خود را از سال 1392 تاکنون کنترل نرخ تورم (تورم تکرقمی) عنوان میکند، به آن میبالد هرچند کارشناسان آن را حاصل وضعیت رکود حاکم بر اقتصاد کشور عنوان میکنند، اما امروز آمارهای رسمی میانگین افزایش قیمتها را در حدود 9 درصد اعلام کرده، از سوی دیگر مقاطعی نرخ رشد اقتصادی مثبت و با اعداد بالا برای اقتصادی ایران اعلام شد اما این دو در حالی است که رشد نقدینگی در جامعه رکود زده است؛ بهطوریکه نقدینگی در سال 96 با 22.1 درصد رشد به رقم 1530 هزار میلیارد تومان رسیده است و پایه پولی با رشد 19.1 درصدی در سال گذشته، 214 هزار میلیارد تومان محاسبهشده است.
تیمور رحمانی کارشناس مسائل اقتصادی در گفتگو با خبرنگار الف؛ در مورد وضعیت این روزهای اقتصادی ایران، با اشاره به سوء مدیریتها گفت: زمانی که مسائل و مشکلات اقتصادی رخ میدهد، حتماً در ایجاد آن، دستگاه تصمیم گیر و اجرایی کشور نقش دارد و نمیتواند آن را تقصیر خارجی و دیگران انداخت، البته منکر نقش و تاثیر آن نیستم، ولی اشکالی در تشخیص و درمان مشکل اقتصاد ایران در دولت وجود داشت که امروز به این وضعیت رسیدهایم.
وی با تاکید بر اینکه اگر امروز در اقتصاد ایران اتفاقاتی رخ میدهد پیامد رشد نقدینگی است که در 5 ساله گذشته داشت؛ افزود: از سال 1392 سعی شده نرخ رشد تورم کنترل شود، ولی از سوی دیگر رشدهای بالای نقدینگی اتفاق افتاد و هیچ نگرانی بابت آن در دولت وجود نداشت و باید از آن زمان اقدام میکردند و امروز نمیتوان تمام اثری که این رشدهایی بالای نقدینگی ایجاد کرده، با ابزارهای دیگر کنترل کنیم و البته میتوان از این مشکلات و آثار رشدهای بالای نقدینگی را جلوگیری کرد.
رحمانی با تاکید بر اینکه رشدهای بالای نقدینگی در شرایطی رخ داد که نرخ تورم کنترل و پایین بود؛ بیان کرد: نتیجه عدم نگران نبودن از رشد نقدینگی در سالهای گذشته را امروز میبینیم و این رشد در اقتصاد حتماً پیامدهایی دارد؛ البته دولت برای حل مشکل تلاش هم کند، اما زمانی که رشدهای بالای نقدینگی (در 5 سال گذشته) رخ داد و گفته شد این رشد نقدینگی نمیتواند آخرش خیر باشد و زمانی آثارش نمایان خواهد شد و امروز سیاستگذار دچار عدم انسجام فکری شده است و دولت حتماً میخواهد اقدامی انجام دهد، ولی اکنون دیر شده و نباید دیرتر شود.
این کارشناس مسائل اقتصادی بابیان اینکه خیلی از افرادی که به دستگاه اجرایی مشورت میدادند و تصمیمات تاثیرگذار بودند، نگرانی از رشدهای نقدینگی با این شدت نداشتند، گفت: دل آنها خوش بود که پایه پولی کنترل میشود و رشد آن زیاد نیست و نرخ تورم پایین است و مشکلی ایجاد نخواهد شد ولی خودم بنده بارها گفتم این وضعیت دوام نخواهد داشت و مشکلآفرین است.
وی بابیان اینکه ممکن است برخی اقتصاد خواندهها که در شکل دادن به تصمیمگیریها تاثیرگذار بودند داروی غلط تجویز کردند، ادامه داد: سیاستمداران افرادی سیاسی هستند و کارشناس نیستند و مشورت میگیرند تا از آن استفاده کنند؛ امروز اقتصاد سیاسی در همه کشورها وجود دارد و رفتار سیاستمداران شبیه به هم است و خیلی تفاوت نمیکند و در کشورهای دیگر هم دنبال تاثیرگذاری در اقتصاد هستند؛ ولی نکته مهم این است که افرادی که بهعنوان نظریهپرداز اقتصادی به تصمیمات شکل و جمعبندی قابل قبولی از مسئله ارائه میدهند و نظرات خود را به سیاسیون اعلام میکنند؛ چه راهکاری را پیشنهاد میدهند و چه چیزی در این چند سال گفتند.
رحمانی ادامه داد: به نظرم اقتصاددانهایی که به مسئله نقدینگی و اقتصادی ایران نگاه میکردند و در تصمیمات دولت تاثیرگذار بودند، درک خیلی خوبی از وضعیت و مسائل نداشتند؛ بهویژه نگرانی در مورد رشدهای بالای نقدینگی از خود نشان ندادند و حتی خیلی از آنها از این رشد خوشحال بودند که نشان میدهد نیاز اقتصادی به نقدینگی در حال تامین شدن است؛ درحالیکه نتیجه اشتباه بود و ممکن است اقتصاددانها که در تصمیمات تاثیرگذارند، در ایجاد وضعیت امروزی بیتاثیر نباشند.
این استاد دانشگاه گفت: در بُعد عدالت، بهشدت توزیع ثروت در جامعه بههمریخته است و بهعنوان یک تحلیلگر رشد نقدینگی حتماً آثارش در بخشی مشخص و ظاهر خواهد شد و زمانی که باید جلوی رشد نقدینگی و این مشکل را میگرفتند، اقدام کنند، نه امروز.
وی در مورد اینکه باید چه اقدامی انجام دهیم، بیان کرد: در شرایط کنونی دولت میتواند اقداماتی درزمینهٔ سامان دادن بانکها، انضباط بودجه، سیاستهای مالیاتی و انتشار اوراق و. انجام دهد و مجلس و دولت باید به جمعبندی برسند و با هماهنگ باشد و این مشکل کشور است و در این شرایط دشوار نگاه ملی داشته باشیم و در دولت بحث کارشناسی باشد و سیاسی به وضعیت اقتصاد ایران نگاه نکنیم.
رحمانی با تاکید بر اینکه باید از پزشک خوب استفاده کنیم که درک اقتصادی داشته باشد، گفت: دولت بهعنوان نظام تصمیمگیری به مسئله اقتصاد نگاه جدی نداشت و اقتصادیهای کابینه نظارهگر بودند و آیا به رئیسجمهور نظر مشورتی میدهند که موثر واقع نمیشود و یا نه؛ درحالیکه مسائل و مشکلات خیلی آشکارتر از چیزی بود که احتیاج به یک دانشمند بزرگ اقتصادی باشد و برخی از مسائل بهراحتی قابل پیشبینی بود و حداقل بنده این مشکلات را پیش کرده بودم که اتفاق خواهد داد.