شنای آمار روی نمودار بانکی

به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از اعتماد، در این آمارها و در بخش پولی و بانکی آمارها از ثبت ارقام جدید در خصوص نقدینگی کشور خبر می‌دهد که قابل توجه است. از آنجایی که کارشناسان معتقدند که نقدینگی رابطه مستقیمی با تورم دارد رشد میزان نقدینگی به خوبی حکایت دو رقمی شدن تورم را ثبات می‌بخشد مخصوصا که تازه‌ترین آمار بانک مرکزی به عنوان یکی از رسمی‌ترین بخش‌های منتشر کنند آمار حکایت از 1602 هزار میلیارد تومانی شدن نقدینگی دارد .

این آمار نشان می‌دهد که حجم نقدینگی در پایان تیرماه امسال به حدود 1602 هزار میلیارد تومان رسیده که نسبت به اسفندماه تا 4.7 درصد و در مقایسه با تیرماه سال گذشته 20.1 درصد رشد دارد.‌گر چه نقدینگی همچنان افزایشی پیش رفته، اما در مقایسه با دوره‌های قبل از سرعت رشد آن تا حدی کم شده است؛ به‌طوری که در تیرماه 1396 نسبت به اسفندماه سال قبل از آن حدود 6.4 درصد و همچنین تیرماه 1396 به همین ماه در سال 1395، 23.3 درصد رشد داشت. حجم نقدینگی در تیرماه امسال نسبت به تیرماه 1395 حدود 520 هزار میلیارد تومان و در مقایسه با همین ماه در سال گذشته تا 270 هزار میلیارد تومان رشد دارد. از مجموع نقدینگی موجود 1387 هزار میلیارد تومان را شبه‌پول تشکیل می‌دهد که عمده آن مربوط به سپرده‌های بانکی و 214 هزار میلیارد تومان دیگر مربوط به پول در گردش بوده است.

در حالی رقم نقدینگی همچنان در اقتصاد ایران رو به رشد حرکت می‌کند که بارها از سوی برخی مسوولان و کارشناسان به عنوان عامل اصلی التهابات بازار ارز معرفی شده است و گفته می‌شود سرگردانی این نقدینگی و روند رو به رشد آن‌که محل مشخصی برای سرمایه‌گذاری ندارد، موجب حرکت به سمت بازار ارز شده است. موضوعی که پیش از این هم از سوی کارشناسان و مسوولان بانکی هشدارهای زیادی در مورد آن داده شده است و حتی برخی کنترل نقدینگی را موجب کاهش ریسک‌پذیر بازارها می‌دانند و معتقدند که اگر نقدینگی در کشور مهار شود و به مسیر درستش هدایت شود می‌تواند به جای بر هم زدن بازارهای اقتصادی موجب رونق بخش تولید شود.

البته عبدالناصر همتی رییس کل بانک مرکزی روزی که به بانک مرکزی آمد، وضعیت کنونی بازار ارز را محصولی از عدم کنترل و هدایت جریان نقدینگی بی‌ضابطه توسط شبکه بانکی عنوان کرده بود. وی البته در روزهای اخیر نیز انتقادات خود نسبت به این موضوع را بار دیگر مطرح کرد و وقتی بعد از آن بازار ارز تا حدی درگیر التهاب شد، برخی از تحلیلگران معتقد بودند مسائل مطرح شده در مورد نقدینگی از سوی رییس کل بانک مرکزی عاملی اثرگذار بر شرایط بازار بوده است.

با این حال برخی دیگر از کارشناسان معتقدند که حجم نقدینگی موجود هنوز وحشتناک نیست و اگر با چاپ پول همراه نشده و دولت بتواند این حجم نقدینگی را به سمت بازارهای مولد حرکت دهد می‌تواند عاملی برای رشد اقتصادی باشد تا اینکه عامل ویرانگر بازارهایی همچون ارز تلقی شود.

سرعت رشد بدهی‌ها

تازه‌ترین گزارش بانک مرکزی همچنین در مورد بدهی‌های دولتی به بانک‌ها هم اعداد و ارقامی جدیدی را منتشر کرده که نشان می‌دهد همچنان بدهی‌های دولت به سیستم بانکی در حال افزایش است و در تیر ماه گذشته این میزان با رشد 22.4 درصدی نسبت به تیر ماه سال گذشته به 283 هزار میلیارد تومان رسیده است .

این رقم البته نسبت به اسفند ماه سال گذشته رشد 9.7 درصدی را ثبت کرده که نشان می‌دهد رشد بدهی‌ها از اسفند تا تیر کمی کندتر پیش رفته است. البته این روال حاکی است که در تیرماه 1396 نسبت به اسفند سال قبل از آن 5.4 درصد و نسبت به تیرماه در سال 1395 تا 17.9 درصد رشد ثبت شده بود. این نشان‌دهنده سرعت گرفتن افزایش بدهی دولت به بانک‌ها در سال جاری است.

بدهی 283 هزار میلیاردی، حدود 35 هزار میلیارد نسبت به اسفند سال گذشته و در مقایسه با تیرماه سال گذشته تا 57 هزار میلیارد تومان رشد داشته است. از بدهی دولت به بانک‌ها 251 هزار میلیارد تومان مربوط به خود دولت و 32 هزار میلیارد تومان به شرکت‌ها و موسسات دولتی اختصاص دارد.

بدهی دولت به بانک‌ها در سال‌های گذشته همواره رو به رشد حرکت کرده و با وجود تبصره‌هایی که در قانون بودجه در دو سال اخیر برای تسویه این بدهی قرار گرفت کاهش خاصی دیده نمی‌شود.این در حالی است که دولت بعد از مدت‌ها بحث و بررسی در مجلس، در نهایت در بودجه 1395 تبصره‌ای قرار گرفت تا دولت بتواند از محل آن نسبت به این موضوع اقدام کند. طبق تبصره (35) قانون بودجه سال 1395 بخشی از بدهی دولت به بانک‌ها از محل منابع 45 هزار میلیاردی ناشی از تسعیر نرخ ارز تسویه می‌شود؛ به طوری که در سال گذشته اعلام شد که حدود 13 هزار میلیارد تومان از این منبع برای تسویه این بدهی که به‌طور خاص بانک‌هایی که به بانک مرکزی بدهکار بودند را شامل می‌شد، صرف شده است. البته دولت حجم بدهی که در صورت‌های مالی بانک‌ها ثبت شده را قبول نداشته و همواره تاکید کرده که با انجام حسابرسی و مشخص شدن رقم واقعی نسبت به تسویه آن اقدام خواهد کرد.

رشد سپرده ها

این آمار همچنین در مورد سپرده‌های نزد بانک مرکزی هم خبر از رشد سپرده‌های در اختیار بانک مرکزی می‌دهد و تایید می‌کند که سپرده‌های در اختیار بانک مرکزی با رشد 4.9 درصدی نسبت به اسفند 96 به 1684 هزار میلیارد تومان رسیده است البته این میزان نسبت به تیر ماه سال گذشته 20.5 درصد رشد داشته است .

تازه‌ترین آمار اعلامی بانک مرکزی در بخشی که به عنوان خلاصه داریی‌ها و بدهی‌های بانک مرکزی اختصاص یافته است در بخش بدهی‌های بخش دولتی در حالی که این رقم را 628 هزار میلیارد تومان می‌خواند نشان می‌دهد این رقم نسبت به اسفندماه سال گذشته 19.1 درصد رشد داشته است.

این آمار در بخش دارایی‌ها و بدهی‌های بانک‌های تجاری، در بخش دارایی‌های خارجی هم نشان می‌دهد که سهم دارایی‌های خارجی نسبت به اسفندماه سال گذشته با رشد 13.3 درصدی به 567هزار میلیارد تومانی رسیده است. که از این میزان 39هزار میلیارد تومان آن اسکناس و مسکوک است. این بخش هم البته رشد 50.2 درصدی داشته است. اما در نهایت نسبت به تیرماه 96 رشد منفی داشته و 28.2 درصد کاهش یافته است.

در همین بخش از آمارهای بانک مرکزی در بخش مرتبط با بدهی‌های بانک‌های تجاری در مورد سپرده‌های بخش غیردولتی آمده است که این سپرده‌ها به 3هزار و 159هزار میلیارد تومان رسیده که رشد 4.5 درصدی نسبت به اسفند سال گذشته را داشته است.

در این بخش و در بخش سرمایه‌گذاری مدت‌دار نیز رقم 2هزار و 475هزار میلیارد تومان ثبت شده که تنها 1.4 درصد نسبت به اسفند ماه رشد داشته و نشان می‌دهد تمایل به سپرده‌گذاری در بانک‌ها کاسته شده است.

این آمارها در بخش بدهی‌ها ارقام ثبت شده در بخش حساب سرمایه‌ها از کاهش 83.6 درصدی نسبت به اسفند ماه سال گذشته خبر می‌دهد. بر این اساس میزان سرمایه‌های در اختیار بانک‌های تجاری تنها به 22 هزار میلیارد تومان رسیده که روال نزولی خود را کماکان ادامه داده و تشدید شده است. این امر نشان می‌دهد که ریسک سرمایه‌گذاری در بانک‌ها افزایش یافته و دلیلی برای حضور سرمایه‌های مردمی در بخش‌های غیرمولد است. البته در بخش سایر بدهی‌های بانکی نیز شاهد کاهش 33.3 درصدی نسبت به اسفند ماه گذشته هستیم که این میزان را به 746هزار میلیارد تومان رسانده است.

غیردولتی‌های پولدار

آمارهای تیرماه بانک مرکزی در بخش دارایی‌ها و بدهی‌های بانک‌های غیردولتی و موسسات غیردولتی هم آمار قابل توجهی دارد. برای مثال در بخش دارایی‌ها و سپرده‌های بانک‌های غیردولتی و موسسات غیردولتی نزد بانک مرکزی با رشد 5.1درصدی نسبت به اسفند ماه سال 96 به هزار و 208 هزار میلیارد تومان رسیده است که البته نسبت به تیرماه 96 هم رشد 18.4درصدی را ثبت کرده است. این ارقام برای بخش بدهی‌های بخش غیردولتی رقم قابل توجه‌تری است و با وجود اینکه تنها 2.8درصد نسبت به اسفندماه 96 رشد داشته است اما به 6هزار و 928هزار میلیارد تومان رسیده است.

در همین بخش سپرده‌های بخش غیردولتی به 10هزار و 777هزار میلیارد تومان در تیرماه رسیده است که نسبت به تیر ماه 96 17.9 درصد رشد داشته است.