مسائل زنان سرپرست خانوار مقوله ای است که در چارچوب رفاه خانواده امر مهمی تلقی میشود. در حقیقت زن و خانواده دو مقوله غیرقابل تفکیک از یکدیگرند.
به گزارش به نقل از آرمان ،واقعیات موجود در جامعه نشان از آن دارد که بهرغم اعلامیهها، بیانیهها و تاسیس نهادها و سازمانهای بینالمللی مختلف در تحقق حقوق زن، مسئولیت و هزینههای قابل توجه و طاقتفرسای تامین معاش خانواده که برعهده این قشر آسیبپذیر اجتماعی است، در بسیاری از موارد سخت یا حتی غیرممکن است. زنان سرپرست خانوار از جمله گروههای آسیبپذیر اجتماعی هستند که گاه عواملی همچون طلاق، فوت یا اعتیاد همسر، از کار افتادگی و رها شدن توسط مردان موجب آسیبپذیر شدن این طیف وسیع در جامعه میشود. تصور این واقعیت که اگر موقعیت آنها در جامعه سنتی و پدرسالارانه باشند نیز دردآور است. در جامعه کنونی ما زندگی زنان پس از ترک شوهر غالبا با ابهامات و مخاطراتی از جمله سرپرستی فرزندان به تنهایی، سختی مشکلات اقتصادی، زندگی در تنهایی و همراه با افسردگی و ناامیدی و همچنین نگرش نادرست جامعه نسبت به زنان مطلقه و بیوه در فقدان همسرشان آنها را در روابط اجتماعی و حضور در اجتماع با مشکلات عدیدهای روبهرو میکند.
کارآفرین و پیشرفت روز افزون
مریم شیرپور متولد سال 1365 فارغ التحصیل رشته اقتصاد از دانشگاه پیام نور و غرفهدار در سیزدهمین نمایشگاه زنان و تولید ملی با اشاره به ورود خود به عرصه تولید میگوید: از دوران کودکی به کارهای هنری بسیار علاقهمند بودم به همین دلیل زمانی که در دبیرستان مشغول تحصیل بودم در همه جشنوارههای هنری شرکت کردم و بعد از دریافت دیپلم از طریق یکی از دوستانم توانستم به عرضه پوشاک وارد شوم. او میافزاید: برای پیشرفت بیشتر در کارهایم از شهرداری تهران کمک خواستم و این نهاد نیز فضاهایی را به صورت محدود و دورهای در اختیارم قرار داد که برای ما بسیار چاره ساز و راهگشا بود. این غرفهدار با بیان اینکه شرایط نامناسب خانوادهام باعث شد تا با تکیه برتوان خودم زندگی را سپری کنم، میافزاید: دو برادر کوچکتر از خودم دارم که یکی معلولیت کم شنوایی و دیگری نیز مشکل ناشنوایی دارد، پدر خانواده نیز بهدلیل عارضه قلبی و از کار افتادگی توان کار کردن نداشت بههمین منظور مسئولیت خانوادهام برعهده بنده افتاده بود. این بانوی کارآفرین میگوید: بسیاری از بانوانی که با ما همکاری میکردند دارای فرزند بودند و همین دلیل نمیتوانستند فرزندانشان را در خانه تنها بگذارند. با خرید چرخ و وسایل کار برای آنها زمینه درآمدزایی در منزل را برای آنها فراهم کردم. او با بیان اینکه از همه مردم ایران درخواست دارم تا با خرید کالای با کیفیت ایرانی از تولید کنندگان داخلی که از فرزندان همین سرزمین هستند، حمایت کنند. اگر مردم پشت تولید کنندگان باشند همه مشکلات برطرف خواهد شد.
زنان سرپرست خانوار در عرصه اشتغال
تعداد زنان سرپرست خانواده به دلیل افزایش نرخ طلاق، افزایش نرخ جرائم اجتماعی، افزایش تعداد زندانیان، اعتیاد و مهاجرت سرپرست خانواده، روند صعودی دارد. به گفته اکثر جامعه شناسان محرومترین گروه در بین زنان را زنان سرپرست خانواده تشکیل میدهند. سعیده جلالی غرفه دار کوثر منطقه پنج با اشاره به حضور 13 دورهای خود در نمایشگاه زنان و تولید ملی، میگوید: در حال حاضر در کارگاه ما حدود 18 نفر فعالیت میکنند و در منزل نیز حدود 150 زن سرپرست خانوار مشغول به کار هستند. او حمایت شهرداری تهران از زنان سرپرست خانوار را عالی عنوان میکند و میافزاید: شهرداری تهران به زنان قدرت و اعتماد به نفس بخشیده و کاری کرده تا آنها بتوانند با امیدواری بیشتر در این جامعه زندگی کنند.
زنان سرپرست خانوار نیازمند حمایتهای بیشتر
امروزه شمار زنان کارآفرین بیشتر از تعداد آنها در سالهای گذشته است. بر اساس تحقیقات دانشگاه آستون انگلیس، موقعیت جغرافیایی میتواند در تصمیم زنان و مردان جهان برای راهاندازی کارآفرینی از جمله استارت آپها تاثیر بگذارد. امروزه ساختار اقتصاد جهان بسیار متفاوت از گذشته شده است. در گذشته آنچه در جایگاه یک بنگاه اقتصادی نقش تعیین کننده داشت، داراییها و اموال بود، اما امروزه نوآوری، ابداع، تولید محصولات جدید و داراییهای نرمافزاری است که جایگاه اقتصادی یک بنگاه را تعیین میکند. اگر در روزهای گذشته ثروتمندترین افراد جهان کسانی بودند که منابع مالی بیشتری در اختیار داشتند، امروز ثروتمندترین مردم جهان افرادی هستند که دانش مدار، خلاق، نوآور و کارآفرین باشند.
در نظام اقتصادی مبتنی بر کارآفرینی، نوآوران و صاحبان فکر و ایده، سرمایههای اصلی یک بنگاه اقتصادی به شمار میآیند. مقوله کارآفرینی به سرعت در حال گسترش است و کارآفرینی زنان، موضوع مورد توجه در بسیاری از کشورهای جهان است. برخی از محققان معتقدند فعالیتهای کارآفرینی توسط زنان، نقش برجستهای در سلامت اقتصاد ملتها دارد. زنان در زمان کوتاهی توانستند با ورود به عرصه کسب و کار، نقش موثری در توسعه اقتصادی کشورشان ایفا کنند. آمارها نشان میدهد فعالیتهای اقتصادی زنان 25 تا 37 درصد کل فعالیتهای جهان را تشکیل میدهد. سحر علی قلیزاده، غرفهدار با اشاره به حضور چهار دوره در سیزدهمین نمایشگاه زنان و تولید ملی، میگوید: برگزاری نمایشگاههای مختلف میتواند کمی از مشکلات تولیدی ما و دیگر تولیدهای تحت پوشش کوثر را کاهش دهد. او میافزاید: تولیدیها برای عرضه کالاهای خود به مکان نیاز دارند. اگر مکان مناسب در اختیارمان قرار گیرد میتوانیم تقاضا برای تولید بیشتر را افزایش دهیم. لیلا صادقی غرفهدار با بیان اینکه شهرداری تهران شرایط مناسبی برای عرضه مستقیم تولیدات ما فراهم کرده است، میافزاید: در اختیار قرار دادن محیط میتواند بر فروش ما تاثیرگذاری زیادی داشته باشد. این غرفهدار با اشاره به اینکه هشت زن سرپرست خانوار در کارگاه تولیدی او دو مشغول بهکار هستند، تصریح میکند: اگر مکانهای مناسبی مانند فروشگاههای شهروند در اختیار زنان سرپرست خانوار قرار گیرد آنها میتوانند مشکلات خود را تا حدودی کاهش دهند.