همواره در طی قرون و اعصار میل به زیبایی و زیبا شدن در انسانها وجود داشته است و این در حالی است که امروزه به کمک تکنولوژیهای پیشرفته و جراحیهای مدرن این مساله براحتی انجام پذیر است. مهمترین کار کرد جراحی پلاستیک در کسانی است که دچار سوختگی و یا در معرض اسید پاشی قرار گرفته اند.
به گزارش به نقل از روزنامه اطلاعات ، هدف جراحی پلاستیک صورت، حفظ کارکرد طبیعی صورت و ایجاد نمای زیبا و طبیعی است؛ اما در کشور ما افراد زیادی متقاضی تغییرات بسیار روی بینی هستند که متاسفانه در چند سال اخیر تمایل به این کار تبدیل به اپیدمی شده و متأسفانه بسیاری از مردم برای زیبا شدن به افراد غیر متخصص وآرایشگاههای زنانه مراجعه میکنند که نه تنها زیبا نمیشوند بلکه سلامتشان هم به خطر میافتد.
کارشناسان معتقدند،جراحی پلاستیک میتواند بسیاری از بدشکلیها و نواقص اعضای بدن و پوست را که در اثر یک حادثه و یا افزایش سن به وجود میآید ترمیم و بازسازی کند و در همه این موارد راهی برای ترمیم و بازسازی سطح پوست و بهبود کیفیت زندگی افراد پیدا میکند. آنان میگویند، مردم برای زیبا شدن نباید به مراکز غیر قانونی جراحی و آرایشگاهها مراجعه کنند زیرا سلامتشان به مخاطره میافتد. برگزاری کنگره بینالمللی جراحان پلاستیک ما را بر آن داشت تا گفتگویی داشته باشیم با پزشکان و دست اندرکاران که در پی میآید.
تاریخچه جراحی پلاستیک
اصطلاح پلاستیک از کلمه یونانی «پلاستیکوس» به معنی شکل دادن میآید. حدود 600 سال قبل از میلاد مسیح یک جراح یونانی به نام “هنیه” بینی یکی از بیماران خود را با استفاده از گوشت گونه او تحت عمل جراحی قرار داد. همچنین یک هزار سال پس از میلاد مسیح(ع)، جراحان از پوست پیشانی برای جراحیهای بینی و دیگر اعضای بدن استفاده میکرده اند.
اما نخستین شواهد جراحی «بازسازی» پلاستیک در متون سانسکریت 2600 سال قبل یافت شده است. در هند باستان بسیاری از تبهکاران اعضای بدن قربانیان خود را قطع میکردند. بنابراین طبیعی است که نیاز زیادی به جراحی ترمیمی در آن زمان وجود داشت؛ نیازی که منجر به ایجاد اشکال ابتدایی جراحی پلاستیک شد که هدف اصلی آن برگرداندن شکل و عملکرد طبیعی اعضاست.
اما پیشرفتهای علم جراحی پلاستیک هم همچون اکثر جراحیها در جهان به قرن اخیر بازمی گردد که روشها و راهکارهای مختلفی برای این نوع جراحی پیدا شد تا جایی که چند سال پیش شاهد این بودیم که بخشهای بسیار زیادی از صورت زنی که در حمله یک سگ از بین رفته بود به شکلی بازسازی شد. از پیدایش جراحی پلاستیک در ایران و تأسیس این رشته در دانشگاه تهران بیش از نیم قرن میگذرد. پایه ?گذار این رشته جراحی در ایران دکتر «محمد اصانلو» است.
البته در سالهای ابتدایی و حتی تا 10سال پیش هم به اعتقاد کارشناسان جراحی پلاستیک در کشور بیشتر برای درمان بیمارانی که دچار مشکلاتی بودند یا در حوادث دچار مشکل میشدند مورد استفاده قرار میگرفت اما در سالهای گذشته الگوی جراحی پلاستیک و برطرف کردن مشکلات به جراحی زیبایی تبدیل شده است.
جراحی پلاستیک و انواع آن
دکتر علی بیژنی- رئیس انجمن جراحان پلاستیک و زیبایی ایران در مورد جراحیهای پلاستیک به گزارشگر روز نامه اطلاعات میگوید: رشته جراحی پلاستیک دارای شاخههای زیادی است که شامل،سوختگی و کارهای ترمیمی، جراحی میکروسکوپی، دست، جمجمه، فک و صورت و زیبایی است واین در حالی است که مردم فکر میکنند کار جراحان پلاستیک فقط زیبایی است در حالی که جراحان پلاستیک در رشتههای ترمیمی زیادی دورههای تخصصی میگذرانند که اولین دوره ترمیم سوختگی است در این دوره جراح باید 6 تا 9 ماه را در بخش سوختگی بیمارستانها بگذراند و بیمارانی را که دچار سوختگی شدهاند را بعد از احیا درمان کنند.
معمولا درمان سوختگی ترمیم جوشگاههای غیر طبیعی است که توسط جراح پلاستیک انجام میشود. افرادی هم که در اثر تصادف استخوانهای صورتشان از بین میرود و همچنین کسانی که در معرض اسید پاشی قرار میگیرند نیازمند تخصص جراحان پلاستیک است. بیمارانی که دارای سوختگیهای وسیع شدهاند گاهی اوقات 15 تا 20 بار در طول زمان باید جراحی شوند تا شکل ظاهری بدی که دارند ترمیم شود.
وی میافزاید: یکی از معضلات ما ورود افراد غیرمتخصص به حوزه جراحی زیبایی است. ازاینرو چهار انجمن جراحان پلاستیک، گوش و حلق و بینی، درماتولوژی و آکولوپلاستیک با یکدیگر دست به دست هم دادهایم تا از ورود این افراد به حوزه جراحی زیبایی جلوگیری کنیم. توصیه ما به بیماران این است که حتما قبل از عمل جراحی به سایت جراحان پلاستیک مراجعه کرده و نام پزشک خود را در آن جستجو کنند تا از صحت تخصص آن مطلع شوند. متأسفانه در چند سال اخیر شاهد ورود پزشکان عمومی، جراحان عمومی، متخصصان بیهوشی و حتی کسانی که پزشک نیستند به حوزه جراحی پلاستیک هستیم.
هر بیماری که به پزشک مراجعه میکند باید عوارض عمل جراحی را از پزشک بپرسد زیرا که بسیاری از عملهای زیبایی عوارضهای دائمی دارند که باید قبل از عمل از آن مطلع شد. به پزشکان نیز توصیه میکنیم اگر تخصص این کار را ندارند وارد این حوزه نشوند و دیگر متخصصان نیز قبل از عمل چندین جلسه مشاوره برای بیمار خود برگزار کنند و بیمار را از عوارض بعدی جراحی مطلع سازند.
رئیس انجمن جراحان پلاستیک و زیبایی ایران خاطر نشان میکند: روز به روز در جهان گرایش به عملهای زیبایی بیشتر میشود و ما نمیتوانیم افراد را از این گرایش منع کنیم. رینوپلاستی یا جراحی بینی بیشترین متقاضی را در کشور دارد شاید فناوری در سالهای اخیر در این زمینه تغییر زیادی نداشته، اما این تکنیک جراحان زیبایی است که متفاوت از هم و با توجه به نیاز روز تغییر میکند. ما دو نوع روش عمل بسته و باز برای جراحی بینی داریم.
در عمل به روش بسته، بینی از بیرون برش داده نمیشود و پوست بینی برداشته نمیشود. در عمل باز پوست بینی باز میشود و جراح دید کامل دارد و برای افرادی که مشکلات آنان بیشتر است تکنیک عمل باز انجام میشود. تکنیک بسته نیز برای بینیهای سالمتر و بینیهایی به کار میرود که اولین بار عمل میشوند.
کمبود وسایل و تجهیزات
دکتر بیژنی در مورد مشکلاتی که جراحان پلاستیک با آن روبروهستند میافزاید: مشکل بزرگی که داریم این است که هنوز مردم شناخت زیادی از جراحی پلاستیک ندارند و هر کس خودش را جراح پلاستیک مینامد در حالی مشکلات زیادی رابرای بیمار بوجود میآورد. به عنوان مثال یک تکنسین در یک شهرستان اقدام به عمل بینی میکند و بعد مشکلات زیادی برای بیمار بوجود میآید، مطبوعات و شبکههای مجازی بدون آگاهی جراحان پلاستیک را متهم میکنند در حالی که شخص جراح پلاستیک نیست. متأسفانه هیچ ساماندهی و کنترلی بر کار این گونه افراد غیر ?حرفهای وجود ندارد از اینرو مردم باید دقت کنند که به جراحان پلاستیک مراجعه کنند.
مشکل بعدی ما نبود وسایل و تجهیزات پزشکی است که شامل نخ و داروی بیهوشی است. تحریمها باعث شده است که ما با کمبودها مواجه شویم ومتأسفانه این بیماراست که قربانی این کمبودها میشود. هیچ جراحی نمیخواهد از وسایل نامناسب استفاده کند اما گاهی مجبور میشود از وسایل نامناسب استفاده کند واگر مشکلی هم بوجود بیاید به نام جراح تمام میشود از اینرو امیدواریم این کمبودها بزودی مرتفع شود.
جراحیهای زیبایی کم تهاجمی
دکتر حامد باطنی – نایب رئیس انجمن جراحان پلاستیک و زیبایی ایران نیز به گزارشگر روزنامه اطلاعات میگوید: مردم برای دریافت اعمال زیبایی به افراد حرفهای و مجاز مراجعه کنند و این مسئله چه در روشهای تهاجمی و چه در غیر تهاجمی تفاوتی ندارد. جراحیهای کمتهاجمی زیبایی همچون لیفت با نخ، روشهای جوانسازی با انرژی مانند لیزر و آر اف، همچنین بوتاکس و فیلر امروزه مورد اقبال مردم و متقاضیان به انجام زیبایی نسبت به جراحیهای تهاجمی قرار گرفته است.
وی با اشاره به اینکه روشهای کمتهاجمی نیاز به استفاده از اتاق عمل گسترده و تجهیزات پیچیده ندارد میافزاید: انجام این عملها راحتتر بوده و دورههای مراقبت پس از عمل کوتاه است و این عمل به تمایل مردم به جراحیهای کمتهاجمی زیبایی افزوده است.
نایب رئیس انجمن جراحان پلاستیک و زیبایی خاطرنشان میکند: مردم نباید توقع و تصویر غیرواقعگرایانه نسبت به جراحیهای کمتهاجمی و زیبایی داشته باشند و همچنین این موضوع را مدنظر قرار دهند که انجام این روشها نیاز به مهارت دارد و اگر به درستی انجام نگیرد نه تنها نتیجهای نداشته بلکه سبب آسیب خواهد شد. به طور مثال لیزر اگر به خوبی صورت نگیرد و یا فرد غیرحرفهای به این موضوع ورود کند آسیبهایی همچون سوختگی پوست و عفونت را در بدن ایجاد میکند.
نکاتی که دیابتیها باید بدانند
دکتر باطنی در ارتباط با بیماران دیابتی میافزاید: افراد دیابتی برای حفظ سلامتیشان باید قند خونشان را کنترل کنند تا بدنشان کمتر دچار آسیب ناشی از این بیماری شود زیرا که دیابت التیام زخم را به تأخیر میاندازد. ازاینرو افرادی که دیابت کنترل نشده دارند باید از عملهای غیرضروری پرهیز کنند. زیرا که دچار عارضه و چالشهای فراوان خواهند شد.
وی با بیان این مطلب که متأسفانه امروزه افراد زیادی که غیرحرفهای و غیرمجاز هستند در اعمال زیبایی دخالت میکنند و این مسأله سلامت مردم را به خطر میاندازد یادآوری میکند: افرادی غیر حرفهای با تزریق بوتاکس در مراکز زیبایی مداخلات پزشکی کرده و برای فرد این مسأله بسیار خطرناک است، زیرا اگر مشکلی پیش آید و فرد دچار عارضه شود آنها نمیتوانند شرایط را برای حفظ سلامتی بیمار کنترل کنند.
این در حالی است که ورود افراد غیرمجاز در امر زیبایی همچنین سبب میشود پس از عمل فرد گرفتار عوارض زیادی شود. مبتلایان به بیماریهایی همچون بیماری سیستم عصبی و ضعف عضلانی گروه دیگری هستند که نباید برخی اعمال زیبایی را انجام دهند.
بوتاکس و عوارض آن
این فوق تخصص جراحی پلاستیک در مورد تزریق بوتاکس در ناحیه تحتانی صورت از جمله گونه و چانه میگوید: از جایی که بوتاکس داروی فلجکننده عضلانی است از مدتها پیش برای رفع خطوط قسمت فوقانی صورت از جمله پیشانی، دور چشمها و خط ?اخم به کار میرفته و سازمان غذا و داروی آمریکا نیز این کاربرد را تأیید کرده است.
وی با اشاره به اینکه به مرور زمان مشخص شد که بوتاکس برای نقاط دیگر صورت و حتی گردن نیز قابل استفاده است میافزاید: این ماده تزریقی در نواحی گونه و چانه برای کم کردن عمق خط خنده و خط ماریونت (قسمت پایینتر از دهان و تقریباً زیر چانه) کاربرد دارد. گاهی نقاط فرورفتگی روی چانه برخی افراد هنگام صحبت کردن یا فشار دادن لب ظاهر میشود که این خطوط با استفاده از بوتاکس قابل تغییر است.
دکتر باطنی یاد آوری میکند: بیماران بر اساس نوع خنده و فرم صورت شکلهای متفاوتی دارند و فقط قشر خاصی از بیماران از این روش زیبایی بهره میبرند چرا که با فلج کردن عضلات بالا و پایین لب، شکل خنده تغییر کرده و حتی آنهایی که با خندیدن لثهشان پدیدار میشود میتوانند از این روش بهره ببرند.
وی با بیان این مطلب که ارتفاع نامتناسب فک بالا و پایین عارضه دیگری است میگوید: میتوان با انقباض عضلات چانهای لبها را به هم نزدیک کرد تا این عارضه دیده نشود.
وی به عوارض این روش برای زیباتر شدن هم اشاره میکند و میافزاید: افراد از تزریق بوتاکس نزد افراد غیر متخصص بپرهیزند چرا که ممکن است تزریق نادرست، لبخند افراد را غیر قرینه کرده یا سبب برآمدگی بیش از حد چانه شود.
جراحی ترمیم سوختگیها
دکتر علی علوی راد متخصص جراحی پلاستیک هم در مصاحبه با رسانههای گروهی در مورد ترمیم سوختگیها میگوید: بدن ما از سلولها و بافتهای زیادی تشکیل شده است که ممکن است در اثر آتش یا سایر مواد خورنده دچار سوختگی و آسیبدیدگی شدید شوند.
آسیبهای ناشی از سوختگی میتواند منجر به از دست رفتن حس لامسه، معلولیت حرکتی و تأثیر مخرب بر زیبایی ظاهری شما شود. جراحی پلاستیک برای درمان سوختگی، یک روش درمانی پیشرفته است که میتواند نواحی آسیبدیده پوست را ترمیم و بازسازی نماید و زیبایی ظاهری و توانایی حرکت اندامها را به آنها بازگرداند.
وی با بیان این مطلب که به طور کلی دو روش جراحی اصلی برای درمان سوختگی وجود دارد که شامل جراحی بحرانی و جراحی ترمیمی است میافزاید: جراحی بحرانی یا حاد، بلافاصله بعد از وقوع سوختگی انجام میشود.
این جراحی به وسیله یک تیم متشکل از جراحان عمومی که در زمینه درمان سوختگیهای حاد تخصص دارند، انجام میگیرد. عمل جراحی برای سوختگیهای پیچیده و شدید اغلب باید با مشورت جراحان پلاستیک انجام شود.
در چنین مواردی، جراحان پلاستیک هم به صورت سرپایی و هم به صورت بالینی میتوانند به درمان سوختگی بیمار کمک کنند. بعد از آنکه درمان بحرانی اولیه انجام شد و جای جراحتها و زخمهای آن بهبود پیدا کرد، ممکن است به جراحی ترمیمی سوختگی نیاز باشد. این نوع از جراحی معمولاً به وسیله جراح پلاستیک انجام میشود.
دکتر علویراد یادآوری میکند: اهدافی که از جراحی ترمیمی سوختگی مد نظر است، شامل بهبود عملکرد و زیبایی ظاهری بافتهای آسیبدیده از سوختگی میشود. برای این منظور لازم است که اصلاحات یا تغییراتی به وسیله ابزارهای تخصصی جراحی در بافتهای آسیبدیده انجام شود.
معمولاً ارتباط بین بیماری که دچار سوختگی شده است و جراح ترمیمی که درمان او را بر عهده دارد، تا چندین سال ادامه پیدا میکند. درمان جای سوختگی در بافتهای بدن اغلب تا چند ماه طول میکشد و ممکن است جای زخمها یا سوختگیهای جدیدی هم بر روی پوست ناحیه آسیبدیده به وجود بیاید. به خصوص در بیماران جوان که رشد اندامهای آنان هنوز کامل نشده است، احتمال بروز جای سوختگیهای جدید در پوست خیلی بیشتر است.