روزنامه همشهری: تولید پراید، به‌صورت رسمی از سال 1372 در شرکت سایپا آغاز شد؛ خودروی جمع‌وجوری که با نام‌های نسیم (هاچ بک)، صبا (سدان)، سایپا 132، سایپا 131، سایپا 111، سایپا 141 و سایپا 151(پ راید وانت) با شعار همه می‌توانند خودرو داشته باشند، به ایران رسیده بود. خودروی استراتژیکی که هر سال وعده‌های بی‌حاصلی نسبت به توقف تولید آن داده می‌شود و بارها و بارها نسبت به پایین بودن امنیت بدنه آن هشدار داده شده است این روزها در مرزهای 45 میلیون تومانی ایستاده تا دومین جهش قیمتی خود را تجربه کرده باشد.
بررسی تاریخچه قیمت پراید می‌گوید هر بار که تحریمی علیه ایران توسط آمریکا وضع شده، این خودروی ارزان همگانی از رسالت اصلی خود گام‌ها و گام‌ها دورتر شده است.
روزهای رؤیایی پرایدهای کره‌ای
نخستین نرخ رسمی پراید صفرکیلومتر، بین 5 تا 6 میلیون تومان بود. بررسی جراید سال 73 نشان می‌دهد که پرایدهای کم‌کارکرده و کره‌ای، نهایتاً 6 میلیون و 500 هزار تومان قیمت داشتند. پراید، فارغ از غوغای جهان تا سال‌های سال در ثبات قیمتی به‌سر می‌برد. این خودرو از آغاز ورودش به کشور تا سال 90 در بازه‌ای بین 5 تا 8 میلیون تومان رشد کرده بود. سایپا که بازار مناسبی برای فروش این محصول پیدا کرده و امتیاز آن را از خودروسازان کره‌ای- آمریکایی خریده بود، در این 8 سال با سیاست تیراژ بالا و قیمت پایین، هم خود به نان و نوایی می‌رسید و هم مردم را از پراید راضی نگه می‌داشت.
اولین جهش قیمت پراید
سال، سال سخت تحریم بود. آمریکا در سال‌های 90و 91، تحریم‌های نفتی تازه‌ای علیه ایران وضع کرد. دلار به 3 برابر نرخ سال گذشته خود رسید و طلا رکوردهای تازه‌ای در کارنامه خود ثبت کرد. کم‌کم بازار، مردم و مسئولان به شرایط جدید عادت کرده بودند که بازار خودرو و به تبع آن خودروسازان دست به کار شدند.
نگاهی به روند تغییرات قیمتی پراید نشان می‌دهد که در طول سال 1390 حدود 15 درصد بر قیمت خودرو افزوده شد؛ به عبارتی در حالی که در تیرماه برای مثال، خودروی پراید 8 میلیون و 700 هزار تومان بود اما قیمت آن در پایان دی‌ماه به بیش از 9 میلیون تومان افزایش پیدا کرد. اما قیمت پراید در پایان سال 90 به 10 میلیون تومان رسید تا بعد از 8 سال، مردم بالاخره این خودروی محبوب را با نرخ دورقمی شده بخرند.
سال 1391 سال جهش قیمت خودرو در ایران بود. خودروسازان مثل همین روزها مدام مدعی زیان‌دهی می‌شدند. سایپا در سال 91 بارها و بارها اعلام کرد که تحریم‌ها تیراژ پراید را 50 درصد کاهش داده است. چندماه بعد، بنا بر آماری که وزارت صنعت، معدن و تجارت در مهرماه سال 1391 اعلام کرد، 3 خودروساز بزرگ کشور تنها 430 هزار و 946 دستگاه انواع محصول سواری را در 7 ماه سال 1391 به تولید رساندند و با این حساب تولید خودرو نسبت به‌مدت مشابه سال قبل از آن، 5/46 درصد افت را تجربه می‌کرد.
پاییز سال 91، سنگ بنای نخستین جهش قیمت پراید گذاشته شد. در آبان سال مورد بحث، پراید 12 میلیون تومان شد. اما قیمت‌ها خیال ایستادن در این نقطه نداشتند و کمتر از 2 ماه بعد، خبر پراید 14 میلیون تومانی تیتر یک روزنامه‌ها شد.
بازار خودرو غیر قابل کنترل‌تر از آن شده بود که خط و نشان‌های رئیس‌جمهور وقت - محمود احمدی‌نژاد - هم کاری از پیش ببرد. احمدی‌نژاد در همان سال به خودروسازان دستور کاهش قیمت خودرو را داد و در یکی از سخنرانی‌های خود عنوان کرد: چطور می‌شود یک خودروی پراید را از 8 میلیون تومان به 18 یا 20 میلیون تومان برسانید و بعد بگویید داریم ضرر می‌کنیم؟
اما در نهایت نه‌تنها پراید ارزان‌تر نشد، بلکه سال 1391 با پراید 17 میلیون تومانی به‌سر رسید؛ البته نه فقط پراید که اغلب خودروهای تولید داخل در یک سال 5/1 تا 2 برابر گران‌تر شده بودند.
سال‌های رکود و افت تقاضا
سال 92 آمده بود و مردم در شوک پراید 17 میلیون تومانی بودند. در سال 92 اگر چه قیمت اغلب خودروهای داخلی ثابت مانده بود اما توانی برای خرید آنها باقی نمانده بود. صنعت خودروسازی کشور حالا دیگر در رکودی عمیق بر این اساس، در روزهای پایانی اسفندماه 92 پراید 132 با افزایش ناچیز قیمت به حدود 18 میلیون رسید. کاهش تقاضا باعث شد که سایپا در سال 93 دیگر مانند سال 92 به جیب مصرف‌کنندگان فکر نکند و قیمت پراید در بازار به 20 میلیون و 500 هزار تومان هم رسید.
اما روزهای ابتدایی سال 1394 با یک اتفاق عجیب آغاز شد. درحالی‌که مردم منتظر کاهش قیمت خودرو پس از توافق لوزان بودند، خودروسازان قیمت محصولات خود را از 200 تا یک میلیون تومان گران کردند تا خودرویی مانند پراید از 20 میلیون تومان هم عبور کند.
دومین جهش قیمت پراید
در سال‌های 94 تا 96، برجام لطف خود را به صنعت خودروسازی کرد. وارد کردن قطعات راحت‌تر و به‌تبع آن قیمت خودرو کنترل شده‌تر بود. در 2 سالی که گذشت پراید به شکل منطقی سالی 5 الی 10 درصد گران‌تر شد اما روی کار آمدن ترامپ و زیر پا گذاشتن توافق هسته‌ای ایران با اروپا وآمریکا، زهر تازه‌ای به قیمت پراید ریخت. در حالی که روند افزایش قیمت خودرو این بار هم با چند ماه تأخیر نسبت به سکه و طلا در اوایل سال 97 آغاز شده بود پراید هنوز به شکل رسمی گران نشده بود. در بازار آزاد پراید روزبه‌روز گران‌تر می‌شد و این در حالی بود که هنوز کارخانه تن به این افزایش قیمت نداده بود. اوایل سال 97، قیمت پراید در کارخانه 21 الی 24 میلیون تومان بود. اما تابستان سال 97، سالی بود که پراید با سرعت برق و باد به نرخ 30 تا 35 میلیون تومان رسید. جهش دوم قیمت پراید در اینجا متوقف نشده و کم‌کم کار به جایی رسیده که پرونده سال 97 در حالی بسته می‌شود که قیمت پراید در فروش‌های فوری سایپا 37 میلیون تومان و در حاشیه بازار به 45 میلیون تومان رسیده است. آیا این خودرو هنوز هم قرار است خودرویی برای همه باشد؟ سال 97 را قرار است در شرایطی تحویل کنیم که حداقل دستمزد کارگری یک میلیون و 100 هزار تومان تعیین شده و نظارتی بر قیمت‌های حاشیه بازار وجود ندارد. دهک‌های پایین درآمدی و حتی متوسط جامعه حقوق چندماه و چند سال خود را باید برای خرید خودرویی که هر سال هم تهدید به توقف تولید می‌شود، کنار بگذارند؟»
