وقفه‌ی تنفسی یک اختلال جدی است که در هنگام خوابیدن به وجود می‌آید. این اختلال، روند تنفسی فرد را به هم می‌ریزد و حتی باعث می‌شود که در هنگام خواب، نفس او به‌طور مداوم قطع شود. تعداد این وقفه گاهی به 100 بار در یک خواب شبانه می‌رسد و این مسئله قطعا اثر بدی بر روی بدن می‌گذارد؛ زیرا مغز و دیگر قسمت‌های بدن نمی‌توانند اکسیژن کافی دریافت کنند. با بنیتا همراه باشید.
انواع وقفه‌ی تنفسی
1- وقفه‌ی تنفسی انسدادی (OSA): این نوع از وقفه‌ی تنفسی رایج‌تر از نوع دیگر آن است و زمانی اتفاق می‌افتد که راه تنفسی فرد مسدود می‌شود. این انسداد، عموما به علت جمع شدن بافت نازکی است که پشت گلو وجود دارد.
2- وقفه‌ی تنفسی مرکزی: در این نوع اختلال، برخلاف وقفه‌ی تنفسی انسدادی راه تنفسی بسته نیست، بلکه مغز دستور لازم را به ماهیچه‌های تنفسی نمی‌دهد و این مسئله باعث اختلال در روند تنفسی فرد در هنگام خواب می‌شود. علت این نوع از وقفه‌ی تنفسی، می‌تواند بی‌ثباتی در مرکز کنترل تنفس مغز باشد.
آیا من در معرض مبتلا شدن به وقفه‌ی تنفسی در خواب هستم؟
این اختلال می‌تواند برای هر فردی و در هر سنی اتفاق بیفتد، اما احتمال آن در کودکان بیشتر است. عواملی که ریسک مبتلا شدن به این اختلال را بالا می‌برند، باهم بررسی می‌کنیم:
- مرد بودن
- اضافه‌وزن داشتن
- داشتن سن بیش از 40 سال
- داشتن گردنی بزرگ (17 اینچ و بیشتر در مردان و 16 اینچ و بیشتر در زنان)
- داشتن لوزه‌ی بزرگ، زبان بزرگ و یا فک کوچک
- داشتن سابقه‌ی این بیماری در اقوام نزدیک
- واکنش (reflex) معده یا مری
- انسداد بینی به دلیل انحراف تیغه‌ی بینی، آلرژی، یا مشکلات سینوس
وقفه‌ی تنفسی چه تأثیراتی بر بدن فرد می‌گذارد؟
اگر دچار وقفه‌ی تنفسی باشید و به دنبال درمان این اختلال نباشید ممکن است به مشکلات زیر دچار شوید:
- فشارخون بالا
- سکته‌ی مغزی
- نارسایی قلبی، ضربان قلب نامنظم و حملات قلبی
- دیابت
- افسردگی
- تشدید بیش‌فعالی به‌خصوص در سن‌های پایین
- سردرد
علاوه بر این، وقفه‌ی تنفس درمان‌نشده می‌تواند، مسبب بی‌حالی و کرختی فرد در حین انجام کارهای روزمره در محل کار یا مدرسه باشد. برای مثال تصادفات و یا افت تحصیلی یکی از نتایج این اختلال است.
علائم اختلال وقفه‌ی تنفسی چیست؟
- بیدار شدن از خواب با گلویی بسیار خشک و دردناک
- خروپف بلند
- بیدار شدن از خواب با احساس خفگی یا نفس‌نفس زدن
- خواب‌آلودگی یا کمبود انرژی در طول روز
- خواب‌آلودگی در هنگام رانندگی
- سردرد صبحگاهی
- بی‌قراری در هنگام خواب
- فراموشی، تغییرات خلق‌وخوی و کاهش میل جنسی
- بیداری مکرر یا بی‌خوابی
تشخیص و آزمایش روی اختلال وقفه‌ی تنفسی در خواب
اگر کسی دارای علائم وقفه‌ی تنفسی باشد، باید به دکتر مراجعه کند. ممکن است که دکتر از فرد یک آزمایش بگیرد که برای تشخیص این اختلال برنامه‌ریزی‌شده و پولیسامنوگرام (polysomnogram) نام دارد. این آزمایش در مراکز اختلالات خواب و یا در خانه انجام می‌گیرد.
پولیسامنوگرام یا آزمایش خواب، یک آزمایش چند جزئی است که طی آن، گیرنده‌های الکتریکی فعالیت‌های فیزیکی بدن فرد را زمانی‌که او در خواب است، اندازه می‌گیرند. نتایج این اندازه‌گیری دقیق، توسط دکتر متخصص سنجیده می‌شود تا مشخص شود که فرد دارای اختلال وقفه‌ی تنفسی هست یا نه. این آزمایش حتی نوع این اختلال را هم مشخص می‌کند. اگر تشخیص دکتر اختلال تنفسی بود، آزمایش‌های تخصصی‌تری برای تعیین درمان آن روی فرد بیمار انجام می‌گیرد.
آزمایش خواب چگونه انجام می‌شود؟
اگر آزمایش خواب یا پولیسامونوگرام در مرکزهای اختصاصی برای اختلالات خواب انجام بگیرد، یک اتاق‌خواب شخصی در اختیار فرد قرار می‌دهند. در کنار این اتاق یک اتاق مانیتورینگ وجود دارد که به‌وسیله‌ی آن و به کمک گیرنده‌های الکتریکی، رفتار فیزیکی فرد در هنگام خواب مورد آزمایش قرار می‌گیرد.
البته باید بگوییم که خوابیدن با این گیرنده‌هایی که در کنار فرد قرار دارند کمی سخت به نظر می‌آید اما بیشتر کسانی که برای این آزمایش مراجعه می‌کنند، درنهایت به خواب می‌روند. امروزه گیرنده‌هایی وجود دارند که فرد بیمار می‌تواند از آن‌ها در خانه استفاده کند و آزمایش خود را در خانه تکمیل کند، این نوع از آزمایش برای اختلال‌هایی با پیچیدگی کمتر بسیار مناسب و راحت است. قسمت دوم این مطلب را اینجا بخوانید.
اگر دوست داشته باشید، می‌توانید یک سری هم به «مقدار خواب کافی برای هر فرد در روز چقدر است؟»بزنید.
منبع: webmd، sleepfoundation
