طیبه حقیقتخواه؛ دانشجوی کارشناسی ارشد مشاوره
عزت نفس به میزان خودآگاهی مثبت، احساس ارزشمند بودن، خودپنداری مثبت و رتبه خوبی که هر فرد به عنوان یک شخص میدهد گفته میشود.
در واقع یکی از باارزشترین میراثهایی که میتوانید برای فرزندانتان به جا بگذارید، احساس عزتنفس است با رعایت چند موضوع به ظاهر کوچک میتوانید این احساس را در فرزند عزیزتان پرورش دهید.
اولین و مهمترین مسأله از نظر کودکان این است که آیا والدینشان دوستشان دارند و برایشان ارزش قائلند یا نه؟ برخورداری از محبت پایه و اساس عزتنفس است.
کودکان دوست دارند جلب توجه کنند، در آغوش کشیده شوند و از آنها مراقبت شود؛ به این ترتیب ارتباطی گرم و صمیمی بین والدین و کودک به وجود میآید و این ارتباط اساس دوستی و محبت بین آنهاست اگر کودکان احساس کنند فقط در صورتی دوستشان دارید که کار درستی انجام دهند؛ در آینده همواره با شک و تردید و عدم اطمینان زندگی میکنند.
این وضعیت علاوه بر وابستگی احساسی آنان به والدین، هویت ویژه آنها را از بین میبرد و آنان را به افرادی با هویت مورد نظر والدینشان تبدیل میکند. در نهایت، ارزشهای مورد علاقه خود را کنار میگذارند و حتی در بزرگسالی هم از ترس مقابله با خواسته والدینشان این بیهویتی را حفظ میکنند.
احترام به کودکان
یکی از راههای افزایش عزتنفس، احترام به کودکان است. در نظر داشته باشید احترام یکی از اجزای محبت واقعی است.
برای نشان دادن احترام واقعی کمترین کار این است که اساسیترین نیازهای زیستی آنها را برآورده سازید. برآوردن نیازهای اولیه کودکان یعنی تغذیه و محافظت از آنها درر برابر خطرات و بیماریها. آنها نیاز دارند در مکانی امن که شما برایشان فراهم میسازید، فارغ از تمام دغدغههای زندگی روزمره زندگی کنند.
احترام را میتوانید با خوب گوش دادن و توجه به حرفهای آنها نشان دهید. تشویقشان کنید محبت کنند و در برابر حرفهایشان واکنشی مثبت نشان دهید. چنانچه فرزندتان احساس کند موقع صبحت کردن مورد بیتوجهی و تمسخر قرار گرفته است، اعتماد به نفس از وی سلب میشود و پایههای عزتنفس به لرزه درمیآید.
ضمن وقت گذاشتن برای عزیزانتان این پیام غیر مستقیم را به آنها میدهید که برای تو ارزش زیادی قائلیم و علیرغم مشغله زیادمان دوست داریم در کنار تو باشیم.
به کودکان اعتماد کنید
پژوهشها نشان میدهد کودکانی که کارهای خود را در کودکی غالباً همراه و در کنار والدین انجام دادهاند، احتمال کمی وجود دارد که در آینده دست به کارهایی بزنند که سبب نگرانی و ناراحتی والدین شود.
احترام گذاشتن و اعتماد کردن به کودکان باید همراه یکدیگر باشد. اگر آنها به این باورر برسند که میتوانند به خوبی از عهدهی کارهای خود برآیند، علاوه بر مسؤولیت پذیری، احساسی نیرومند نسبت به تواناییها و ارزشهای خود پیدا میکنند و این به معنای کسب عزتنفس است.
توانائیهای فردی کودک
در نظر داشته باشید تمام کودکان با تفاوتهای فردی ویژهای متولد میشوند و هر کدام مجموعهای از تواناییها و ناتواناییهای فردی هستند؛ اگر شخصیت و تفاوتهای فردی آنان را بشناسید و احترام بگذارید، و آنها را برای رشد استعدادها و تواناییهایشان تشویق کنید، قطعاً به افزایش عزت نفس آنها کمک کردهاید.
اگر کودک شما در حوزهای خاص توانایی و استعداد دارد، حتماً آن را شناسایی کرده و تشویقش کنید. هر موفقیت جدید فرزندتان باعث رشد تدریجی اعتماد به نفس او میشود و او را از تواناییاش آگاه میسازد.
با تشویق و بها دادن بموقع، عزتنفس وی را رشد دهید و او را نسبت به تواناییاش دلگرم کنید؛ تا جائی که جزئی از خودآگاهیش گردد. به خاطر داشته باشید تشویق برای عزتنفس مانند آب، نور و خاک برای کودکان نوپاست.
از نشانههای عزتنفس بالا در کودکان
برخوردی مثبت،خوشبینانه و پر انرژی با زندگی اعتماد به نفس به شایستگیهای خودآگاهی و پذیرش واقعبینانه تواناییها و ضعفهای نسبی خود توانایی پذیرش انتقاد بدون خشمگین شدن و حالت تدافعی گرفتن پذیرش دیگران، رفتارهای دوستانه و با احترام به دیگران خود را بالاتر از دیگران ندانستن و در صدد صدمه به آنها بر نیامدن