خداحافظی کاراکاس با یادگارهای چاوز

به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از اعتماد، حالا رییس‌جمهور این کشور تصمیم گرفته است قیمت سوخت را در ونزوئلا نزدیک به هزار برابر کند، عددی که هر چند بزرگ به نظر می‌رسد اما همچنان چندین برابر ارزان‌تر از قیمت سوخت در دیگر نقاط جهان است، چرا که تاکنون شهروندان ونزوئلایی با در اختیار داشتن کارت‌های «سرزمین پدری» می‌توانستند با قیمت 6 بولیوار یک لیتر بنزین در جایگاه‌های سوخت دریافت کنند، حالا برای خرید همین قدر بنزین باید 5000 بولیوار پرداخت کنند. اما 5000 بولیوار تقریبا معادل 375 تومان پول ایران و 2.5 سنت پول امریکا است که باز هم نسبت به بسیاری از نقاط دنیا ارزان‌تر به حساب می‌آید. اما افزایش ناگهانی قیمت سوخت در کشوری که صاحب بزرگ‌ترین ذخایر نفت خام جهان است، ممکن است افکار عمومی را به‌شدت تحریک کند، به ویژه که کمبود‌ها و بحران‌های اقتصادی مستمر در 7 سال گذشته، بخش بزرگی از مردم ونزوئلا را به ستوه آورده است. سال 1989 زمانی که قیمت سوخت در دوران ریاست‌جمهوری کارلوس آندرس پرز دو برابر شد، اعتراضات مشهور به کاراکازو در ونزوئلا به کشته‌شدن صدها معترض توسط ارتش منجر شد. ونزوئلا در طول هفت سال گذشته با مشکلات عمده اقتصادی مواجه بود، ابرتورم یک میلیون درصدی، قطعی برق سراسری، کمبود کالاهای ضروری و گرانی شدید باعث شده است که در سال‌های اخیر بسیاری از شهروندان این کشور با انواع کمبودها و مشکلات در تامین ساده‌ترین نیازهای زندگی مواجه شده‌اند.

دخالت دولت‌های خارجی خصوصا امریکا برای براندازی حکومت ونزوئلا و حمایت متحدان امریکا از اعلام ریاست‌جمهوری یک نماینده مجلس در این کشور، به شکاف‌ها و مشکلات سیاسی و اقتصادی دامن زده است. امریکا از یک سال و نیم پیش تقریبا تمام بخش‌های اقتصادی ونزوئلا و مقام‌های این کشور را تحریم کرده است و صادرات نفت خام ونزوئلا که تنها منبع درآمد این کشور امریکای جنوبی بود، با تحریم‌های امریکا به یک چهارم گذشته سقوط کرده است. با تمام این احوال تجربه کمبود سوخت در ماه‌های اخیر باعث مشکلات اقتصادی شده و به روحیه مردم ونزوئلا ضربه وارد کرد. نفتی که روزگاری فراوانی آن، موتور محرک اقتصاد ونزوئلا برای تامین بودجه طرح‌های بلندپروازانه تامین اجتماعی رییس‌جمهور فقید این کشور هوگو چاوز بود، حالا به یک کالای لوکس و کمیاب تبدیل شده است که شهروندان ونزوئلا باید آن را از بازار سیاه و با قیمت‌های کلان تامین کنند. نیکولاس مادورو، که از رهبری سندیکای کارگری به مقام معاونت ریاست‌جمهوری رسید و بعد از مرگ هوگو چاوز جانشین او شد، حالا در رویارویی با مشکلات شدید اقتصادی به تدریج و به اجبار میراث رهبر سوسیالیست پیشین ونزوئلا را کنار می‌گذارد. به‌رغم گران شدن قیمت بنزین، قیمت گازوئیل در ونزوئلا همچنان رایگان باقی می‌ماند.

طارق العیسمی، وزیر نفت ونزوئلا اعلام کرده است که گازوئیل همچنان یارانه صد درصد دریافت می‌کند. شهروندان ونزوئلا تا پیش از آنکه در ماه‌های اخیر کشورشان با کمبود شدید سوخت مواجه شود، برای دریافت بنزین از جایگاه‌های سوخت رقم ناچیزی پرداخت می‌کردند تا جایی که به نوشته بلومبرگ، گاهی جای پول نقد به دادن یک آب‌نبات یا یک خوراکی ارزان قیمت به عنوان پول خرد بسنده می‌کردند. نیکولاس مادورو، گفته است که قیمت سوخت در این کشور باید از این هم گران‌تر شود. به گفته رییس‌جمهور ونزوئلا «سوخت باید به قیمت جهانی در ونزوئلا فروخته شود، تا از سرقت آن توسط کلمبیا و کشورهای حوزه دریای کاراییب جلوگیری شود.

این اتفاق باید خیلی زود رخ دهد، اما بر اساس یک برنامه‌ریزی و استراتژی بلندمدت.»در طول یک هفته گذشته 4 نفتکش از 5 نفتکش ایرانی برای رساندن سوخت به ونزوئلا در بنادر این کشور پهلو گرفته‌اند تا یک میلیون و 500 هزار بشکه بنزین را در برای توزیع در جایگاه‌های سوخت این کشور به ونزوئلا برسانند، اما این میزان سوخت نیاز کشور را کفاف نمی‌کند. دولت بحران زده کاراکاس که یک سال و نیم است با تشکیل یک دولت موازی از سوی مخالفان حکومت با پشتیبانی تحریم‌های امریکا در حال مقاومت است، تصمیم گرفته که سیاست پرداخت یارانه‌های کلان به شهروندان برای سوخت را کنار بگذارد. سوخت ارزان بخشی از خدمات عمومی بود که دولت هوگو چاوز در کنار خدمات درمانی رایگان سراسری، خوراک ارزان و یارانه‌های نقدی، برای شهروندان ونزوئلا در نظر گرفته‌بود. اما به نظر می‌رسد دولت کاراکاس در شرایط جدید مجبور است که راه تازه‌ای برای تامین نیازهای شهروندان پیدا کند.

سوخت، تازه‌ترین قربانی بحران اقتصادی در ونزوئلا بود، بعد از ماه‌ها کمبود بنزین در جایگاه‌های توزیع بنزین و گازوییل در سراسر ونزوئلا، دولت مجبور شد به آن سوی آب‌های اقیانوس اطلس و هند، به ایران متوسل شود تا سوخت مورد نیاز این کشور را تامین کند، حالا برای صرفه‌جویی در مصرف این کالای از آب گذشته، دولت ونزوئلا تصمیم گرفته است که از امروز قیمت فروش سوخت را در این کشور افزایش دهد. به گفته نیکولاس مادورو، رییس‌جمهور ونزوئلا، از امروز هر لیتر بنزین با قیمت 5000 بولیوار، معادل 2.5 سنت (25 هزارم یک دلار) در جایگاه‌های عرضه سوخت خواهد شد و هر خودرو فقط می‌تواند تا 120 لیتر در ماه سوخت دریافت کند. بنزین سوپر هم با قیمت 5 سنت در برخی از جایگاه‌های برگزیده در ونزوئلا توزیع می‌شود. مادورو در سخنرانی تلویزیونی خود برای اعلام شدن گرانی قیمت سوخت، تحریم‌های امریکا را عامل این بحران معرفی کرد.

او گفت: «هموطنان عزیزم که صدای مرا می‌شنوید، این یک جنگ است، یک جنگ مهلک. امریکا، هر کمپانی که قطره‌ای سوخت به ونزوئلا برساند را آزار و اذیت می‌کند.» عوامل مختلفی در کمبود بنزین و سوخت در ونزوئلا دخیل هستند. تحریم‌های امریکا، سوءمدیریت در بخش‌هایی از دولت کاراکاس، تلاش مخالفان برای نابودی زیرساخت‌های اقتصادی با هدف براندازی حکومت و شیوع بیماری کرونا، هر یک در این مساله نقشی داشته‌اند. تا پیش از این ونزوئلا به ازای صادرات نفت خام خود به خارج از کشور سوخت پالایش شده از کشورهای خارجی وارد می‌کرد، اما تحریم‌های امریکا علیه ونزوئلا باعث شده است تا این کشور نتواند درآمد ارزی حاصل از صادرات نفت خام را به کشور برگرداند همچنین نتواند از کشورهای پیرامونش سوخت پالایش شده وارد کند. شیوع کرونا هم باعث شده است تا بزرگ‌ترین پالایشگاه ونزوئلا به دلیل سوءمدیریت تقریبا تعطیل شود.

در طول یک ماه گذشته به نوشته رویترز از 1800 جایگاه سوخت در سراسر ونزوئلا فقط 240 جایگاه به خریداران سوخت عرضه می‌کردند و بسیاری از صاحبان خودروها و موتوسیکلت‌های شخصی مجبور بودند برای خرید سوخت به بازار سیاه مراجعه کنند و رقم‌های سنگینی تا 4 دلار برای هر لیتر پرداخت کنند. از ماه پیش دولت ونزوئلا برای حفاظت از پمپ‌بنزین‌ها از احتمال هجوم معترضان، ارتش را برای حفاظت از این جایگاه‌ها اعزام کرده‌بود. بر اساس تازه‌ترین دستور دولت، بنزین 2.5 سنتی در تمام جایگاه‌های دولتی و به شکل سهمیه‌بندی به شهروندانی که دارای کارت سرزمین پدری باشند ارایه می‌شود و خریداران بنزین آزاد می‌توانند با مراجعه به 200 جایگاه سوخت متعلق به کمپانی‌های خصوصی بنزین 5 سنتی دریافت کنند که هزینه آن باید با ارزهای خارجی پرداخت شود.