کاهش صادرات غیرنفتی به غرب و شرق

نکته جالب در این آمار، صادرات نفت ایران به این سه مقصد بود. ارقام صادرات نفت به چین، اتحادیه اروپا و ترکیه حکایت از آن دارد که چین و ترکیه نسبت به مدت مشابه سال گذشته، نفت کمتری از ایران خریداری کرده‌اند؛ اما اتحادیه اروپا خرید نفت از ایران را افزایش داده است. البته آمار اعلام شده از صادرات نفت ایران نشان می‌دهد ارزش صادرات این کالا، چندان قابل توجه نیست. فروش نفت ایران پس از تحریم‌های آمریکا با کاهش قابل ملاحظه‌ای روبه‌رو شده است. مشتریان نفت ایران به واسطه این تحریم‌ها و هراس از جرایم ناشی از خرید نفت ایرانی، تمایلی به خرید این کالای ایرانی نشان ندادند. البته این تنها دلیل افت صادرات نفت ایران در این دوره نیست. در شش ماه نخست 2020 شیوع ویروس کرونا نیز تجارت نفت در سراسر جهان را تحت تاثیر قرار داد. قیمت نفت در بازار جهانی با افت قابل ملاحظه‌ای به‌ویژه در ماه‌های ابتدایی شیوع این بیماری روبه‌رو شد و حتی در مقطعی نیز منفی شد،‌ بنابراین تجارت این کالا نه تنها در ایران که در تمام دنیا کاهش یافت. دو دلیل عمده کاهش صادرات نفت ایران در این بازه زمانی به تحریم‌ها و شیوع ویروس کرونا برمی‌گردد.

چین

تجارت ایران با چین در نیمه نخست 2020 روند کاهشی را طی کرده است. از این رو صادرات، واردات، صادرات غیرنفتی و صادرات نفتی نیز با افت روبه‌رو بوده است. تجارت با چین در 6 ماه نخست 2020 ارزشی معادل 4/ 7 میلیارد دلار داشته که نسبت به مدت مشابه سال قبل،کاهش نزدیک به 42 درصدی را ثبت کرده است. صادرات به چین در این بازه زمانی ارزشی معادل 1/ 3 میلیارد دلار دارد. میزان صادرات به چین نسبت به مدت مشابه پارسال کاهش بیش از 41 درصدی داشته است. واردات هم در این بازه زمانی با افت 5/ 6 درصدی نسبت به 6 ماه نخست سال 2019 به رقم 3/ 4 میلیارد دلاری رسیده است. بر اساس این گزارش، صادرات نفت به چین افت قابل‌ملاحظه‌ای را در این مدت تجربه کرده است. صادرات نفت به چین به 61 میلیون دلار رسیده که نسبت به مدت مشابه سال قبل بیش از 88 درصد افت داشته است. صادرات غیرنفتی به این کشور نیز 5/ 2 میلیارد دلار ثبت شده است که افت نزدیک به 12 درصدی را نشان می‌دهد.

اتحادیه اروپا

تجارت ایران با اتحادیه اروپا بر اساس ارزیابی‌های صورت گرفته در شش ماه نخست سال 2020 حکایت از آن دارد که صادرات نفت در این برهه زمانی به 27 کشور اروپایی رشد داشته است. این در حالی است که تجارت، صادرات، واردات و صادرات غیرنفتی در این بازه، نسبت به مدت مشابه سال گذشته روند کاهشی را طی کرده است. در مجموع تجارت ایران به اتحادیه اروپا در شش ماه نخست 2020 میلادی، 2 میلیارد و 240 میلیون یورو ثبت شده که نسبت به مدت مشابه سال گذشته افت نزدیک به 7 درصدی داشته است. صادرات ایران به اتحادیه اروپا هم در این بازه زمانی 348 میلیون یورو بوده که نسبت به مدت مشابه 2019 کاهش 3/ 3 درصدی را تجربه کرده است. واردات از این 27 کشور هم یک میلیارد و 892 میلیون یورو ثبت شده که نسبت به مدت مشابه سال گذشته افت 4/ 7 درصدی داشته است. اما صادرات نفتی ایران در این دوره با رشد قابل ملاحظه‌ای مواجه شده است. ارزیابی‌ها نشان می‌دهد، صادرات نفت ایران به 27 کشور اروپایی رشد 1995 درصدی را تجربه کرده و به 9/ 41 میلیون یورو رسیده است. اگرچه این رقم چندان بالا نیست، ولی نشان می‌دهد صدور نفت ایران به اتحادیه اروپا در سال 2019 تقریبا صفر بوده است. صادرات غیرنفتی ایران به این اتحادیه هم با افت 5/ 14 درصدی به 305میلیون و 7 هزار یورو رسیده است.

ترکیه

ارزیابی‌های تجارت خارجی ایران با ترکیه حکایت از آن دارد که در مجموع تجارت با این کشور نیز روند کاهشی را طی کرده است. صادرات، واردات، صادرات نفتی و صادرات غیرنفتی نیز کاهش یافته است. تجارت با این کشور همسایه هم در نیمه نخست 2020 رقمی معادل یک میلیارد و 69 میلیون دلار بوده که نسبت به مدت مشابه سال گذشته افت نزدیک به 73 درصدی را ثبت کرده است. در عین حال صادرات ایران به این کشور در نیمه نخست 2020 ارزشی معادل 417 میلیون دلار داشته که نسبت به بازه مشابه سال قبل نزدیک به 85 درصد کاهش داشته است.

واردات ایران از ترکیه هم در این مدت ارزشی معادل 652 میلیون دلار داشته که نسبت به مدت مشابه سال گذشته افت نزدیک به 45درصدی را تجربه کرده است. صادرات نفتی ایران به ترکیه 5/ 17 میلیون دلار بوده که کاهش 99 درصدی را نسبت به مدت مشابه سال قبل تجربه کرده و صادرات غیرنفتی ایران به این کشور با افت 6/ 36 درصدی به 631 میلیون دلار رسیده است.