فرادید؛ سایکی 16 (به انگلیسی: 16 Psyche) شانزدهمین سیارک کشف شده‌است که در 17 مارس 1852 و در ناپل کشف شد. این سیارک به دلیل داشتن مقادیر هنگفتی آهن و نیکل مورد توجه ناسا قرار دارد.
به گفته‌ی ناسا، ممکن است همان‌طور که یک سیاره‌ی اولیه در حال شکل‌گیری بوده توسط جرم دیگری در منظومه‌ی شمسی مورد اصابت قرار گرفته و گوشته و پوسته‌ی خود را از دست داده باشد و اکنون فقط هسته‌ی این سیارک باقی مانده است. از این رو جدا از ارزش مادی آن، از لحاظ علکی نیز بشدت خاص و حائز اهمیت بسیار بالایی‌ست. چرا که به ما در خصوص مطالعه هسته‌ی سیاره‌ها، از جمله سیاره‌ی خودمان، کمک بسیار زیادی می‌کند.
به گزارش فرادید؛ اخترشناسان با داده‌های جدید تلسکوپ هابل تخمین زدند که سیارک سایکی 16 (16 Psyche) انباشته از فلزاتی به ارزش 10 هزار کوادریلیون دلار است!
تصور می‌شود ارزش فلزاتی که در سایکی 16 انباشته شده‌اند، ده هزار کوادریلیون دلار برسد؛ (19^10 دلار) این در حالی است که ارزش کل اقتصاد جهان در سال گذشته حدود 142 تریلیون دلار بود. سایکی 16 یکی از بزرگ‌ترین سیارک‌های سرگردان در منظومه شمسی است که قطر آن به 226 کیلومتر می‌رسد. این سیارک که با جرم حدود 30 تریلیون کیلوگرم در فاصله 370 میلیون کیلومتری زمین قرار گرفته، در حدفاصل مدار مریخ و مشتری در حال چرخش به دور خورشید است.
سطح سایکی 16 بر خلاف دیگر سیارک‌ها که معمولاً سنگلاخی یا یخی است، صاف و صیقلی و از جنس فلز به‌نظر می‌رسد. اخترشناسان با توجه به چگالی و میزان تراکم این سیارک تصور می‌کنند که سایکی 16 هسته باقیمانده سیاره‌ای باشد که در نهایت نتوانسته شکل بگیرد.
تریسی بکر، دانشمند مؤسسه تحقیقاتی ساوت‌وست آمریکا، می‌گوید: «ما شهاب‌سنگ‌هایی را دیده‌ایم که بیشتر از فلز ساخته شده‌اند، اما سایکی 16 از این نظر می‌تواند منحصربهفرد باشد؛ بدین معنی که تمام آن از آهن و نیکل ساخته شده است.» آهن و نیکل اغلب در شهاب‌سنگ‌های فلزی و در هسته‌های متراکم سیاره‌ها یافت می‌شوند. سیاره ما زمین نیز از این قاعده مستثنی نیست و از یک هسته فلزی به‌علاوه گوشته و پوسته تشکیل شده است.
تلسکوپ هابل با تمرکز روی دو طرف سطح این سیارک داده‌هایی ارسال کرده که نشان از وجود نوار‌های جذب فرابنفش اکسید آهن است. بکر دراین‌باره می‌گوید: «این امر نشان می‌دهد در سیارک مذکور واکنش اکسید شدن در حال انجام است که می‌تواند نتیجه برخورد باد‌های خورشیدی به سطح آن باشد.»
اخترشناسان احتمال می‌دهند سطح سیارک به‌طور یکدست پوشیده از آهن باشد، هرچند 10 درصد آهن نیز برای ایجاد نوار‌های جذب فرابنفش اکسید آهن مشاهده‌شده کافی است. در هر صورت تا زمانی که پژوهشگران نتوانند سطح سیارک را از نزدیک بررسی کنند، نخواهند توانست با قطعیت درباره جنس آلیاژ آن نظر دهند.
به همین منظور ناسا قصد دارد در سال 2022 فضاپیمایی را برای مطالعه سطح سایکی 16 به فضا پرتاب کند. اگر همه چیز مطابق برنامه پیش برود، این مدارگرد در سال 2022 به فضا پرتاب می‌شود و در ژانویه 2026 به نزدیکی سایکی16 خواهد رسید و قرار است حداقل 21 ماه به تحقیق و مطالعۀ این سیارک بپردازد.
طبق گفته ناسا، آنچه این سیارک را منحصر به فرد می‌کند این است که به نظر می‌رسد داشتنِ هسته-آهن نیکل آن به عنوان یک سیاره اولیه است.
به گفته‌ی یکی از دانشمندان ناسا "آنچه باعث جذابیت این سیارک و دیگر سیارک‌ها می‌شود این است که آن‌ها عناصر سازنده منظومه شمسی محسوب می‌شوند. درک اینکه چه چیزی واقعاً یک سیاره را تشکیل می‌دهد و دیدنِ درون یک سیاره واقعا جذاب است.
به محض رسیدن به این سیارک ما خواهیم فهمید که آیا دانشِ ما درباره‌ی هسته سیاره‌های اولیه درست است یا خیر. حتی اگر جواب منفی هم باشد، همان‌قدر شگفت آور و هیجان انگیز است.
ناسا قصد ندارد این سیارک عظیم را به خانه بیاورد. به علاوه هنوز فاقد فناوری لازم برای استخراج برای فلزات ارزشمند این سیارک هستیم. محققان در سال 2017 به CBS News گفته‌اند که آن‌ها قصد استفاده از ارزش ترکیب سیارک را ندارند.
کارول پولانسکی یکی از دانشمندان ارشد ناسا به خبرگزاری CBS گفته است: ما قصد داریم در مورد شکل گیری سیاره‌ها یاد بگیریم، اما قصد نداریم هیچ یک از این مواد را به زمین بیاوریم و از آن‌ها برای صنعت استفاده کنیم.
رصد‌های هابل
بِکِر در مطالعه‌ی خود توسط تلسکوپ فضایی هابل از دو نقطه‌ی مشخص این سیارک را رصد کرد تا بتواند هر دو سمت سایکی 16 را ببیند. همچنین این سیارک را در طول موج فرابنفش بررسی کرد تا بتواند جزئیات بیشتری درباره‌ی سطح آن کشف کند. بکر گفت: «ما توانستیم برای نخستین بار روی سیارک‌ها آنچه را که فکر می‌کنیم نوار جذبی فرابنفش آهن‌اکسید است شناسایی کنیم. این نشان می‌دهد که اکسیداسیون در این سیارک رخ می‌دهد که می‌تواند نتیجه‌ی برخورد باد‌های خورشیدی باشد.»
باد خورشیدی جریانی از ذرات باردار است که از جو داغ بیرونی خورشید به نام تاج (Corona) خورشید منتشر می‌شود. این باد اغلب با نام «آب‌وهوی فضایی» شناخته می‌شود و همان چیزی است که باعث ایجاد شفق‌های قطبی در جو زمین می‌شود و در سایکی 16 می‌تواند اثرات بیشتری داشته باشد
بکر در رصد‌های خود دریافت که بیشتر سطح سیارک می‌تواند از آهن خالص باشد. اگرچه خاطرنشان کرد که وجود حتی مقدار کمی آهن می‌تواند بر مشاهدات فرابنفش چیره شود و در عمل ممکن است 10 درصد از سطح از جنس آهن باشد.
با این وجود هنگام مشاهده‌ی سایکی 16 این سیارک به طور فزاینده‌ای در طول موج‌های فرابنفش بازتاب می‌کند. بکر گفت: «این چیزی است که ما باید بیشتر مطالعه کنیم. این می‌تواند نشانه‌ی قرار گرفتن آن در فضا برای طولانی‌مدت باشد. این نوع روشنایی اغلب به درمعرض آب‌وهوای فضایی بودن، نسبت داده می‌شود.»
با این وجود آنجه که مقاله‌ی بکر به طور واضح بیان می‌کند این است که اگرچه کمی کردن مقدار آهن موجود در سایکی 16 می‌تواند دشوار باشد، اما این یک جرم منحصربهفرد است و دانشمندان نمی‌توانند آن را با چیز دیگری مقایسه کنند.
