آنفلوانزا یا سرما خوردگی؟! (۱)

دکتر اکبر کوشانفر؛ متخصص کودکان؛ عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی

علایم برخی بیماری‌ها مانند آنفلوآنزا، سرماخوردگی و آلرژی بسیار شبیه یکدیگر هستند. تشخیص این سه نوع بیماری مهم است و درمان را راحت‌تر می‌کند.

سرماخوردگی

برخلاف تصور، هوای سرد در بروز سرماخوردگی تاثیر ندارد. در حقیقت با اجتماع افراد در محیط‌های سرپوشیده و تماس بیشتر شانس و احتمال سرایت بیماری بیشتر می‌شود. تاکنون 200 نوع ویروس سرماخوردگی شناخته شده است که مهم‌ترین آن رینوویروس، آدنوویروس Cornea para influenza است و کودکان بیشترین مبتلایان هستند.

به علت ساختار ضعیف دفاع بدنی و در تماس بودن زیاد با یکدیگر در مکان مدرسه سرایت بیشتر صورت می‌گیرد. سرماخوردگی معمولا با تب، گلودرد، عطسه، آبریزش بینی، سرفه، خستگی، ضعف بدن، گاهی سردرد و دردهای عضلانی ظاهر می‌شود.

آنفلوآنزا

یک بیماری عفونی است که توسط ویروس آنفلوآنزا ایجاد می‌شود و از طریق ترشحات بینی و سرفه بین افراد منتقل می‌شود علایم آنفلوآنزا به‌طور ناگهانی شروع می‌شود و شامل گلودرد، تب و لرز، سردرد شدید، سرفه، درد عضلانی و خستگی بدن است.

آنفلوآنزا تهدیدکننده زندگی شیرخواران و افراد سالمند و افراد مبتلا به نقص ایمنی است. هیچ فردی در سنین مختلف مصونیت به این بیماری ندارد. طبق آمار سالیانه در آمریکا 200 هزار نفر در بیمارستان بستری و 36 هزار نفر جان خود را از دست می‌دهند.

ویروس آنفلوآنزا

ویروس آنفلوآنزا از خانواده اوتومیکو و ویروس orthomyxovirus است و شامل سه نوع ویروس C، B، A می‌باشد. ویروس A سبب اپیدمی‌های جهانی می‌شود. ویروس آنفلوآنزا A در پرندگان وحشی میزبان اصلی و در خوک، اسب و انسان ایجاد بیماری می‌کند. ویروس وقتی از پرندگان وحشی به مرغ و خروس انتقال می‌یابد سبب همه‌گیری آنفلوآنزای انسانی می‌شود. این ویروس بیشترین آلودگی را دارد.

ویروس آنفلوآنزا بر حسب دو پروتئین اصلی سطحی هماگلوتینین (H.A) و Neuramine dase)N.A) تقسیم می‌شود. ویروس آنفلوآنزا A بر حسب خواص آنتی‌ژن خود ایجاد اپیدمی‌های جهانی خطرناک می‌نماید. ویروس‌های حیوانی منبعی بر آنتی‌ژن‌های جدید به‌شمار می‌روند.

نامگذاری ویروس بر اساس نوع ویروس آنفلوآنزا، محل جغرافیایی، کشف ویروس، شماره گونه، سال جدا شدن ویروس و بالاخره نام ریزگونه صورت می‌گیرد مانندH2N2م A/MOSCOW/10/99. هنگامی که یک شخص با یک سویه خاص ویروس آنفلوآنزا آلوده می‌شود در بدنش علیه ویروس آنتی‌بادی ساخته می‌شود.

زمانی که سویه‌های جدیدی از ویروس به وجود می‌آید. آنتی‌بادی‌های بدن سویه‌های جدید را شناسایی نمی‌کند و بدن با سویه جدید دچار عفونت می‌شود به همین علت شخص بیش از یک بار در سال به آنفلوآنزا مبتلا می‌شود. اگر یک زیرگونه جدید ویروس آنفلوآنزا در بین انسان‌ها در گردش باشد و افراد هیچ محافظتی در مقابل این ویروس جدید نداشته باشند به آسانی گسترش یک پاندمی (گسترش جهانی) ممکن است اتفاق بیفتد.

یکی از ویروس‌های شایع ویروس آنفلوآنزای A و زیرگونه H5N1 که مربوط به پرندگان و مرغ و خروس است اما چندمورد عفونت انسانی و مرگ نیز گزارش شده و تاکنون چند بار در جهان گسترش داشته است. تا سال 1997 هیچ گزارشی موجود نبود و در این سال ویروس در بیش از 50 کشور اروپایی، آسیایی، خاورمیانه و آفریقا گسترش داشت و 260 نفر را آلوده کرد.

این ویروس در مرغ و خروس و اردک علایمی ندارد و می‌تواند به انسان منتقل شود از انسان به انسان منتقل نمی‌شود چون در بدن انسان پروتئینی که بتواند HA ویروس را بشکند ندارد، چنانچه ویروس جهش پیدا کند می‌تواند شیوع آنفلوآنزا در بین انسان ظاهر شود.

آنفلوآنزای خوکی

آنفلوآنزای خوکی به نام‌های Swine Flu و Pig Flu و Hog Flu شناخته می‌شود. گزارش‌هایی از ابتلا انسان به آنفلوآنزای خوکی در سال‌های 1918 و 1976 نیز وجود دارد. ویروس آنفلوآنزای خوکی در سال 2009 با زیرگروه N1H1 نوع A شناخته شد. انتقال بین خوک‌ها از طریق دستگاه تنفسی و تماس دهان صورت می‌گیرد.

افرادی که در تماس با خوک هستند و از این حیوانات نگهداری می‌کنند در معرض خطر ابتلا هستند. دامپزشکان و کارگران در مرکز تهیه گوشت نیز افراد در معرض آلودگی هستند. ویروس N1H12009 از خوک جدا نشده بلکه از انسان به انسان شیوع پیدا می‌کند. مطابق آمارهای مرکز کنترل و پیش‌گیری بیماری‌ها (CDC) علایم آنفلوآنزای خوکی کاملا شبیه با سایر علایم آنفلوآنزا شامل تب و لرز، گلودرد، سرفه، درد اندام‌ها، خستگی و سردرد است و درصدی از بیماران نیزعلایم تهوع و استفراغ داشته‌اند. تشخیص قطعی این آنفلوآنزا نیاز به تست‌های آزمایشگاهی و نمونه‌های تنفسی و نمونه‌گیری از بینی و گلو است...

برای خواندن بخش دوم- آنفلوانزا یا  سرما خوردگی- اینجا کلیک کنید.