تحریریه دنیای سلامت
اوریون نوعی بیماری عفونی واگیردار است که باعث تورم غدد بزاقی در ناحیه زیرین و بالایی استخوان فک پایین می‌شود. این بیماری در قدیم بسیار شایع و به همراه چند بیماری دیگر (سرخک، آبله مرغان و سرخجه) به بیماری‌های کودکان معروف بوده است. اوریون بیشتر در سنین 5-15 سالگی رخ می‌دهد؛ ولی با تزریق واکسن MMR می‌توان آن‌را کنترل کرد؛ با این حال، احتمال بروز ویروس اوریون باز هم وجود دارد. از آن جا که اوریون غدد بزاقی گونه را درگیر می‌کند، موجب تورم و درد در ناحیه زیر گوش و خط فک می‌شود که ممکن است در یک طرف و یا هر دو طرف باشد. اگر کودک شما واکسن اوریون دریافت نکرده باشد، در اثر تماس با افراد یا اشیای آلوده می‌تواند به ویروس آن دچار شود. اولین کاری که با بروز علائم اوریون باید انجام دهید، مراجعه به پزشک است.
عوارض
مزه بد دهان باز کردن دهان به سختی خشکی دهان درد در ناحیه صورت تب درد در ناحیه دهان، به خصوص هنگام غذا خوردن سرخ شدن اطراف گونه و یا زیر گردن گلو درد. البته عوارض اوریون نادر است؛ اما ویروس آن می‌تواند سایر نواحی بدن را درگیر کند. در این صورت عوارضی مثل التهاب مغز یا پرده‌های محافظ مغز و نخاع، التهاب پانکراس یا کاهش شنوایی نیز به آنها اضافه می‌شود. در برخی افراد، التهاب دردناک بیضه‌ها نیز وجود دارد. اوریون بیشتر درکودکان پسر دیده می‌شود. در صورت سفتی گردن، کاهش شنوایی، تهوع و استفراغ فوراً به پزشک مراجعه کنید.
درمان
معالجه اوریون زمانی که ناشی از عفوت باکتریایی است، با آنتی‌بیوتیک صورت می‌گیرد. عفونت‌های ثانویه داخل دهان ناشی از عدم کارایی غدد بزاقی است ونیاز به مصرف آنتی‌بیوتیک دارند. برخی از عفونت‌ها از طریق تب و یا چرک درون دهان تشخیص داده می‌شوند.
گاهی اوقات عوارضی مثل آبسه نیز در دهان دیده می‌شود که بایدطی عمل جراحی مورد درمان قرار بگیرد. در طول درمان بهتر است بیمار غذاهای مایع مثل سوپ بخورد؛ چرا که بلع آنها آسان‌تر است. برای بر طرف کردن خشکی دهان نیز باید مایعات فراوان بنوشد. استراحت کافی و پرهیز از تحرک نیز لازم است. دمای بدن بیمار باید مرتباً چک شود. کمپرس گرم برای تسکین درد مفید است. مصرف استامینوفن و یا بروفن باعث کاهش علائم بیماری می‌شود. دقت داشته باشید که به کودکان آسپرین ندهید؛ چرا که باعث بروز سندرم (Reye) می‌شود.
توصیه‌های بیشتر
تداوم مسواک زدن در طول روز و رعایت بیشتر بهداشت دهان و دندان نوشیدن مایعات فراوان خوردن غذاهای نرم و آبکی غرغره با آب نمک نستباً گرم پرهیز از مصرف سیگار و دخانیات پرهیز از نوشیدن آب میوه‌های ترش
علت
ویروسی به نام «پارامیگزو» عامل این بیماری است. این ویروس در ناحیه بینی، حلق و دهان زندگی می‌کند و از طریق عطسه و سرفه در هوا پخش می‌شود؛ بنابراین اگر فرد سالم این ذرات را استنشاق کند، بیمار می‌شود. ویروس تنفس شده، به سرعت در غدد بزاقی جای‌گیر شده و شروع به تکثیر می‌کند؛ سپس وارد جریان خون می‌گردد و در سرتاسر بدن پخش می‌شود. حدود 30-40 درصد از کودکان هنگام ابتلا، هیچ نشانه‌ای از خود بروز نمی‌دهند که به آن «اوریون بی‌نشانه» می‌گویند. علائم حدود 15 روز بعد از بیماری با تب و سردرد و کاهش اشتها شروع می‌شود و تا حدود 20 روز ادامه دارد.
عفونت‌های باکتریایی غدد بزاقی که معمولاً در اثر انسداد مجرای بزاقی یا عدم رعایت بهداشت دهان و دندان ایجاد می‌گردند، داروهایی که سبب خشکی دهان می‌شوند، مثل برخی از آنتی هیستامین‌ها و ... می‌توانند خطر ابتلا به اوریون را افزایش دهند. اوریون فقط بیماری کودکان نیست، بزرگسالان هم دچار آن می‌شوند و اتفاقاً در بزرگسالان بسیار شدیدتر و سخت‌تر است. التهاب پانکراس (لوزالمعده) با احساس درد و سوزش زیاد در بالای شکم، التهاب تخمدان‌ها در دختران و التهاب دردناک بیضه‌ها در پسرها، از عوارض اوریون است.
اوریون بیماری خطرناکی نیست، ولی همیشه باید احتیاط را رعایت کرد. گاهی اوقات مغز را نیز در گیر می‌کند و به تخمدان‌ها و بیضه‌ها آسیب می‌رساند و حتی در برخی موارد نادر باعث ناباروری می‌شود. هر کس فقط یک بار ممکن است به این بیماری دچار شود و بعد از آن ایمنی پیدا می‌کند. واکسن اوریون همراه با سرخک و سرخجه تجویز می‌شود. در سال‌های اخیر، برخی گزارش‌های جدید نشان داده‌اند که این واکنش عوارضی به دنبال دارد. برخی از پژوهشگران می‌گویند واکسن MMR باعث اوتیسم می‌شود. اما از نظر علمی هنوز نمی‌توان آن‌را ثابت کرد.
