پرنده‌ای که آوازش را فراموش کرده؛ آواز پرندگان دیگر را می‌خواند

فرادید؛ دانشمندان می‌گویند یک پرنده بسیار نادر آنقدر در معرض تهدید قرار گرفته که کم‌کم دارد آوازش را فراموش می‌کند.

به گزارش فرادید به نقل از بی‌بی‌سی ورلد، عسل‌خوار نایب‌السلطنه که زمانی در جنوب‌شرق استرالیا به وفور یافت می‌شد، اکنون نامش در فهرست حیوانات به شدت در معرض خطر قرار گرفته و فقط 300 عدد از آن در جهان باقی مانده است.

دکتر راس کریِتس، توضیح می‌دهد: «تعداد این پرندگان آنقدر کم شده که دیگر فرصت قرار گرفتن در کنار یکدیگر و یادگیریِ آواز را پیدا نمی‌کنند.»

دکتر کریتس، عضو گروه تحقیقاتی دیفیکالت برد در دانشگاه ملی استرالیا در کانبرا، در حال حاضر مشغول ثبت و حفظ آواز این پرندگان از طریق آموزش آواز به عسل‌خوار‌های نایب‌السلطنۀ دراسارت است. او این پرندگان اسیر را در معرض آوازی قرار می‌دهد که خویشاوندان آن‌ها در طبیعت می‌خوانند.

محققان هیچ مطالعه‌ای روی آواز این پرندگان انجام نداده‌اند بلکه فقط تلاش کرده‌اند این پرندگان را پیدا کنند. کریتس می‌گوید: «این پرندگان آنقدر نادر هستند که باید مساحتی 10‌برابر انگلستان را به دنبالشان بگردیم- درواقع ما در انبار کاه دنبال سوزن می‌گردیم.»

کریتس در زمانی که مشغول انجام پروژه‌اش بود به این نتیجه رسید که این پرندگان «آواز‌های عجیبی می‌خوانند.» او می‌گوید: «متوجه شدم که آوازی که می‌خوانند هیچ شباهتی به آواز یک عسل‌خوار نایب‌السلطنه ندارد، آن‌ها شبیه گونه‌های دیگر آواز می‌خواندند.»

پرندگان آوازخوان درست مانند انسان‌ها آوازخواندن را یاد می‌گیرند. کریتس توضیح می‌دهد: «پرندگان جوان وقتی که لانه را ترک و به جهان وحش وارد می‌شوند، یاد می‌گیرند که با نر‌های بزرگتر ارتباط برقرار کنند؛ بنابراین در معرض آواز این نر‌ها قرار می‌گیرند و با تکرار کردن در طی زمان آواز را یاد می‌گیرند.»

عسل‌خوار نایب‌السلطنه، که 90 درصد از خاستگاه خود را از دست داده، اکنون آنقدر جمعیت کوچک و پراکنده‌ای دارد که نر‌های جوان نمی‌توانند به راحتی سایر نر‌ها را پیدا و به آواز آن‌ها گوش بدهند. کریتس توضیح می‌دهد: «بنابراین آن‌ها در معرض گونه‌های دیگر قرار می‌گیرند و آواز گونه‌های دیگر را یاد می‌گیرند.» تحقیقات نشان می‌دهد که آواز طبیعی عسل‌خوار‌های نایب‌السلطنه در 12‌درصد از جمعیت این پرندگان ناپدید شده است.

دانشمندان، به امید حفاظت از محیط‌زیست، مشغول آموزش آواز به عسل‌خوار‌های نایب‌السلطنۀ دراسارت هستند. آن‌ها پرندگان را پیدا و آن‌ها را در معرض صدای طبیعی این پرندگان قرار می‌دهند. برطبق این پروژه دانشمندان هر چند سال تعدادی از پرندگان عسل‌خوار نایب‌السلطنه را که در اسارت پرورش پیدا کرده‌اند به حیات وحش رها می‌کنند.

کریتس می‌گوید: «اگر این پرندگان نر آواز عجیبی بخوانند، پرندگان ماده با آن‌ها جفت‌گیری نمی‌کنند.» مشاهده شده که این پرندگان اکنون آواز پرندگانی مانند مرغ راهب، کراونونگ ابلق و فاخته را تقلید می‌کنند. مطالعات نشان می‌دهند که تقلید از پرندگان دیگر ربطی به مهارت آن‌ها در جذب پرندگان ماده ندارد بلکه نشانه‌ای از «از دست دادنِ فرهنگ آوازی» است که پیدا کردن جفت ماده را سخت می‌کند.

وقتی جوجه این پرندگان از تخم بیرون می‌آید، نر‌ها ساکت می‌مانند تا توجه را به جوجه‌ها جلب نکنند. این یعنی این جوجه‌ها فقط زمانی در معرض آواز نر‌ها قرار می‌گیرند که به نر‌های بزرگسال تبدیل شده و از لانه خارج می‌شوند.

پس اگر تعداد کافی از پرندگان نر در اطراف آن‌ها نباشد، آن‌ها آواز پرندگان دیگر را تقلید می‌کنند؛ و این آواز‌ها آن‌چیزی که پرندگان ماده انتظارش دارند بشنوند و به آن جذب شوند، نیست.